သတိပထၢၼ်ႇလၢႆးငၢႆႈ/ၵၢၼ်ၽိုၵ်း သတိသႂ်ႇႁႅင်း

မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလၢတ်ႈလွင်ႈ သတိလၢႆꧦ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းတေယူႇတီႈတၢင်းႁၼ်ထိုင် ထႅင်ႈၸဵင်ႇၼိုင်ႈသေ လၢတ်ႈလွင်ႈမၼ်းထႅင်ႈ။ သတိၼႆႉ ၵူၼ်းႁဝ်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁူႉတီႈပွင်ႇမၼ်း တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ သတိၼႆႉ ပဵၼ်ဢင်ႇၵႃႇဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈမီး လူဝ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်တြႃးယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ် ငဝ်ႈပိုၼ်ႉထၢၼ် ၵၢၼ်တြႃးသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉပဵၼ်ဢင်ႇၵႃႇ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူင် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ႁဝ်းၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ သမႃႇထိ၊ တၢင်းၶတ်းၸႂ် လႄႈ ပၺႃႇလီၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သတိၼႆႉ ပဵၼ်သင်

သတိၼႆႉ ယူႇတီႈၼႂ်း တွၼ်ႈလႂ်တွၼ်ႈၼၼ်ႉသေ မီးတီႈပွင်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယူႇ။ တၢင်းၽၢင်ႉႁၼ် တႃႇသေႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်သတိယဝ်ႉ။ ၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈသပ်းလႅင်း ဢၼ်လီထိသုတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ႁဝ်းပႆႇႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်တၢင်းၽၢင်ႉႁၼ်ၸႃႉလႂ်ၼႆ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းတေလႆႈထူပ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးတင်းၼမ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်းပႆႇပွင်ႇၸႂ်လႄႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇလွင်ႈသပ်းလႅင်းထႅင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵၢၼ်ၽိုၵ်းသေ ႁဝ်းတေပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈသတိမႃႈယူႇ။

သတိၼႆႉ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူႉႁပ်ႉဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ။ ၸႂ်ၸွမ်းၽၢႆႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈတႅပ်းတတ်းၵႃႈၶၼ်သေ ႁဝ်းဢဝ် ဢႃႇရုင်ႇႁဝ်းလၢႆꧦ ၸပ်းသႂ်ႇတီႈ ၼိူဝ်ၶူဝ်းၶွင်သေဢၼ်ꧦၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းမီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ တၢင်းၽၢင်ႉသတိ လွင်ႈၶူဝ်းၶွင်သေဢၼ်ꧦ ဢၼ်မီးယူႇ ၼႂ်းယၢမ်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်တွၼ်ႈဝၢႆးလင်မၼ်းမႃးသမ်ႉ သတိၼႆႉ ပဵၼ်ၸႂ် ဢၼ်ၶႅင်ဢူၼ်ႈလႆႈသေ မီးၽိင်ႈၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉ။

တၢင်းမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉတၢင်းဝူၼ်ႉမႂ်ႇ၊ တၢင်းၶႅင်ဢူၼ်ႈလႆႈ တၢင်းဢမ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ တၢင်းထွမ်ႇ၊ တၢ်ငးၸႂ်ဢမ်ႇၶတ်းတူဝ်၊ တၢင်းပႂ်ႉပႃးတဵမ်တီႈ၊ တၢင်းႁပ်ႉႁူႉဢႃႇရုင်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ တၢင်းၸႂ်မီးယူႇတီႈၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၶေႃႈသပ်းလႅင်းၶွင်သတိ ဢၼ်ႁဝ်းၵႆႉငိၼ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။

သတိပဵၼ်တၢင်းသွၵ်ႈတဝ်

သတိၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းသွၵ်ႈတဝ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁူႉလွင်ႈသေၸိူဝ်ႉသေဢၼ်လီꧦယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇသွၵ်ႈႁႃ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈလွႆသုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈႁၼ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇယၢမ်ႈႁၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇမၼ်ႈၸႂ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁၼ်သင်။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မုင်ႈမွင်းသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇတႅတ်ႈတေႃး ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေထူပ်း တႃႇတေလဵပ်ႈႁဵၼ်းဢဝ် တီႈၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇယၢမ်ႈႁၼ် ယၢမ်ႈႁူႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်း တႃႇတေႁၼ် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၼိမ်ယဵၼ်၊ တၢင်းၵတ်းယဵၼ်၊ တၢင်းယဝ်ႉတူဝ်ႈလႄႈ ဢၼ်တေၵႄႈၶႆငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵၢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈႁၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆယၢမ်ႈႁၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းႁၼ်ဢေႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈ ပၢႆၸိၵ်းႁွင်ႇ (North Pole) ဢမ်ႇၼၼ် ပၢႆၸိၵ်းၸၢၼ်း (South Pole)။ ယဝ်ႉၵေႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၼ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်မီးလွင်ႈတိုၼ်ႇတဵၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈမီးတႄႉ ပဵၼ်တၢင်းယၵ်ႉလွမ်ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယၵ်ႉလွမ်ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽၢင်ႉမႅၼ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ငိၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းယၵ်ႉလွမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယၢင်ႈဢွၼ်တၢင်ႈသုတ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၽိုၵ်းသတိယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇမေႃလုၺ်းၼမ်ႉလႆႈလီꧦၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပေႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းယဝ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လုၺ်း လႄႈ ၸၢမ်းတူၺ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေၶတ်းၸႂ် လုၺ်းၵႂႃႇၸူး ၽင်ႇၽၢႆႇပုၼ်ႉ မွၵ်ႈသၢဝ်းမိၼိတ်ႉ၊ သၢမ်သိပ်းမိၼိတ်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် သီႇသိပ်းမိၼိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းပႃး တၢင်းသွၵ်ႈတဝ်ယူႇ။ ၽဝၼႆႉ ပဵၼ်လူၵ်ႈၵမ်ႇၽႃႇလူင် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈသွၵ်ႈတဝ်လႆႈသေ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးလႆႈ ၽူႈမီးပၺႃႇၼမ်ၼိူဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလပ်းတႃသေ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိုၵ်းသတိၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယၢမ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ယဝ်ႉ။ တွင်းဝႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႇ၊ ယၢမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇမီးသတိတဵမ်ꧦထူၼ်ႈꧦၼၼ်ႉတ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽွၼ်းလႆႈမၼ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈပဵင်းၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမုင်ႈမွင်းဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယႃႇပေၸႂ်တူၵ်း။ သိုပ်ႇထႅမ်ႁႅင်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်ထႅင်ႈသေ ၶတ်းၸႂ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ။

သတိသွင်မဵဝ်း

သတိ တီႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽႃႇဝၼႃႇၼႆႉ မၼ်းမီးဝႆႉသွင်မဵဝ်း။ ဢၼ်သႂ်ႇႁႅင်းလႄႈ ဢၼ်ယူဝ်းꧦ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းႁဵတ်းဢၼ်သႂ်ႇႁႅင်း။ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းတေလၢတ်ႈလွင်ႈ ဢၼ်ယူဝ်းꧦ။ သတိ၊ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇတေယူႇသဝ်းၸွမ်း လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေပဵၼ်မႃး။ သတိၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း တႃႇယူႇသဝ်းၸွမ်း လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ လႆႈထူပ်းဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်၊ ဢၼ်ၸၢင်ႈဝူၼ်ႉလႆႈ၊ လဵပ်ႈႁဵၼ်းလႆႈ၊ ၵႄႈၶႆလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၵႆႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉထူပ်းသေမဵဝ်း ဢၼ်ႁဝ်းယၢမ်ႈထူပ်းမႃး မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၸႂ်တိုၼ်ႇတဵၼ်ႈ၊ တၢင်းၸႂ်ၶိုၼ်ႈ၊ တၢင်းမႆႈၸႂ်၊ တၢင်းၸႂ်လမ်ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉၶၢဝ်းတေပဵၼ်မႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၶဝ်မႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းလႆႈသုတ်ႉႁူၼ်ၵႂႃႇၵူႈၵမ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်ၶူးသွၼ် တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပႃႇလိမၢၼ်ႇတႅင်ႇ ဝဵင်းပႃႇၵိူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈလၢႆးၶႃႈမႃးဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼၼ်ႉ ပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းလူႉၵႂႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းတိုၵ်ႉဢၢင်ႈပၼ်သိၼ်ပႅတ်ႇ မႄႈဢွၵ်ႇတေႃႇယီႇ ၵေႃႉဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ပၢႆးပၺႃႇၸဝ်ႈႁဝ်းလႄႈ ပဵၼ်မႄႈဢွၵ်ႇၸၢင်းၸဝ်ႈႁဝ်း တီႈမေႃႇလမႅင်ႇ မိူင်းမွၼ်းယူႇ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းတိုၵ်ႉၼင်ႈၼိူဝ်တီႈၼင်ႈသေ မႄႈဢွၵ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းၵေႃႈ ၼင်ႈၽၢႆႇၼႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်လွတ်ႈဝႃႈ ဢေႃးၵႃႇသ ဢေႃးၵႃႇသ ဢေႃးၵႃႇသ ၽၢႆႇမၢၼ်ႈယူႇ။ တႆးၵေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပေႃႇၶိုၼ်ႈမႃးသေ မႃးလၢတ်ႈဝႃႈ "တီႈဝတ်ႉသိုပ်ႇၽူင်းမႃး မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃးဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သွင်သၢမ်ဝၼ်းၼႆႉ ပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းလူႉၵႂႃႇၼႆဝႃႇ၊ မႄႈၸဝ်ႈလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် ပႂ်ႉထႃႈၸဝ်ႈႁဝ်း မိူဝ်းပၢင်ႇမႃႇသႃႇမၼ်းယူႇၼႆဝႃ" ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈငိၼ်ႈၶၢဝ်ႇဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးလပ်းသိင်ႇလူင်ၵႂႃႇပႅတ်ႈမူတ်း၊ ၸဝ်ႈႁဝ်းသမ်ႉ ပေႃးတူၵ်းၸႂ်ၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းႁူႉယူႇဝႃႈ ၵႃႈပဵၼ်ရုပ်ႈၼၢမ်ႇတင်းသဵင်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်ၽဝပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်း။ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႇ မၼ်းတေပဵၼ်ယၢမ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉပဵၼ်မႃးဢိူဝ်ႈ။

မိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁဝ်းဝူၼ်ႉၸွမ်း လွင်ႈဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း ၼႂ်းၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းမၼ်ႈၸႂ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းတေၸၢင်ႈၸွႆႈပေႃႈႁဝ်းလႆႈယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းလူႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉလႆႈသေဢိတ်း။ ၸဝ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်သိၼ်လႆႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလႆႈသေဢိတ်း။ တၢင်းမႆႈမႃးသုမ်ႇပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ။ တၢင်းမႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈမႂ်ႇꧦ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းယၢမ်ႈထူပ်းမႃးယူႇ၊ လတ်းၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမႃးလႆႈ လၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇတွင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ တၢင်းမႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ တေၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း တၢင်းတၢႆပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်း။ ၸဝ်ႈႁဝ်းတူၵ်းၸႂ်ၵႂႃႇႁႅင်းတႄႉꧦ ထိုင်တီႈ ႁဝ်းဢမ်ႇတၼ်းပႂ်ႉႁိူဝ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်တေၶိုတ်းလႆႈ လူတ်ႉၽႆးတီႈမုတ်ႉတမ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈ မေႃႇလမႅင်ႇသေ တႃႇတေထိုင်မိူင်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈႁဝ်း လၢႆးၶႃႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵၢင်ၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း။ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈယိူၼ်ႉၵၼ်ၸႂ် လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈမိူဝ်းဢဝ် တူဝ်ပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ်ႈပႃႇလႄႈ လႆႈမိူဝ်းႁႅၼ်းသွမ်းၸဵတ်းမၼ်း။ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်တၼ်းၶိုတ်းလႆႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဵၼ်ၸႂ်ယူႇတင်းဝူင်ႈယဝ်ႉ ဝူင်ႈၼၼ်ႉ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇထၢင်ႇ မၼ်းတေပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉပဵၼ်မႃးဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေတေႃႇသူႈ တၢင်းဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း ဢၼ်မီးယူႇတႃႇသေၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တၢင်းၽိုၵ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တြႃးသတိၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းမုင်ႈမွင်း တႃႇတေထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႂ်းၽဝ မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းတၢႆၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေထူပ်းလွင်ႈဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ တေလႆႈထူပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ လႆႈထူပ်းၼၼ်ႉ တႃႇႁဝ်းတေယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇတႄႉꧦ။ ႁဝ်းတိုၼ်းဢမ်ႇပိုတ်ႇၸႂ်ဝႆႉသေဢိတ်း။ ႁဝ်းထဵင်ၶိုၼ်းတိၵ်းꧦ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူဝ်ႈႁဝ်းၵႂႃႇတၢင်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းမုင်ႈမွင်း ႁႂ်ႈၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိင်ႈထုင်းႁဝ်းၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈႁဝ်းၵႂႃႇထိုင်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁၼ် တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ပိူင်ႈ၊ လၢႆးယူႇသဝ်း ဢၼ်ပႅၵ်ႇသေ ႁဝ်းတေၸႂ်တိုၼ်ႇ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ႁဝ်းယင်းဝူၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇယဵၼ်ႇငႄႈၵွၼ်ႇ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ႁဝ်ႈတႅပ်းတတ်းၵႃႈၶၼ်ၶဝ်၊ ဝူၼ်ႉဝႃႈ ၽိင်ႈထုင်းႁဝ်းၵျႃႉလိူဝ်ႉၽိင်ႈထုင်းၶဝ်။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇပိုတ်ႇၸႂ်ႁပ်ႉ ၽိင်ႈထုင်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းဢမ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေထူပ်း လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈဢိူဝ်ႈ။ ႁဝ်းဢ်ႇတွၼ်ႉမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းတေပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် တင်းဢၼ်ႁဝ်းႁူႉႁၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈႁဝ်း ထူပ်းလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၼၼ်ႉ ၸႂ်ႁဝ်းသုၵ်ႉသၵ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။

ပေႃးႁဝ်းမီးသတိၼႆ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းယၵ်ႉတူၺ်းဢၼ်ႁဝ်းႁၼ်လၢႆꧦ၊ ႁဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေယွမ်းႁပ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်မႃး မိူဝ်ႈဢွၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈပႃးယဝ်ႉ။ ပဵၼ်တၢင်းၸဵပ်းမႃးၵေႃႈ ႁဝ်းယၵ်ႉတူၺ်း။ ယၢမ်းမိူဝ်ႈယၵ်ႉတူၺ်းၼၼ်ႉ လႅပ်ႈမၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်သင်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽၢႆႇလင်တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ သေလွင်ႈꧦ လွင်ႈပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၵုမ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းတၢင်းၸဵပ်း ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ႁဝ်းဢမ်ႇဢဝ် သတိသေ ၵႄႈၶႆမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တၢင်းၸႂ်ၶိုၼ်ႈ၊ တၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢ်ငးၸႂ်ၶူမ်း၊ တၢင်းၸႂ်ၸႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈၺႃးယူႇ ၵူႈမိူဝ်ႈၵူႈဝၼ်း၊ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ထူပ်းၺႃးမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းပဵၼ်သေ တုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ႁဝ်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈသေ လိုၼ်းသုတ်းမႃႈ လိုဝ်ႈပႅတ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တြႃးယဝ်ႉ။

ပေႃးမီးသတိၼႆႉ ယူႇတီႈၵၢၼ်ၽိုၵ်းသေ ႁဝ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈတၢင်းၸဵပ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတၢင်းၸဵပ်းပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢဝ်သတိလၢႆꧦ ၵႂႃႇပၵ်းၸပ်းသႂ်ႇတီႈ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉသေ တွင်းမၢႆဝႃႈ တၢင်းၸဵပ်း တၢင်းၸဵပ်း တၢင်းၸဵပ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းတၢင်းတႅပ်းတတ်းသင်သေ ၵူၺ်းတွင်းမၢႆဢဝ်ၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ တၢင်းၸႂ်သႅဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၵေႃႈ ႁဝ်းဢဝ်သတိလၢႆꧦသေ ယၵ်ႉတူၺ်းပႃးယဝ်ႉ။ ႁဝ်းသွၵ်ႈတဝ်သေ ယၵ်ႉတူၺ်း။ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်မႃး တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်း တေယၵ်ႉတူၺ်းလွင်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။

ၶိုၼ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ဢွင်ႇပေမၼ်းလႆႈ။ ယႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇတဵင်းတဵင်တူဝ်ႁဝ်းလႆႈ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဝ်းၵူၺ်းလူဝ်ႇယၵ်ႉတူၺ်း တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇပႃး။ တၢင်းၸႂ်တူၵ်း၊ တၢင်းၸႂ်ၸႃႉ၊ ၸႂ်ၶႂ်ႈယွမ်းၵၢၼ်ႉ၊ ၸႂ်ၶီႈယၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇႁဝ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶတ်းၸႂ်ယၵ်ႉတူၺ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈႁဝ်းတူၺ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေႁၼ်သွင်ဢၼ်၊ ဢၼ်မုင်ႈမွင်း လႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်း။ ဢၼ်ႁဝ်းၶတ်းၸႂ်ယူႇသဝ်းၸွမ်း ႁႂ်ႈလႆႈတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပူၼ်ႉမႃးသွင်ဝၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းမီးၶၢဝ်းယၢမ်းၼင်ႈၵၢၼ်တြႂႃး သၢဝ်းမိၼိတ်ႉလႄႈ သၢမ်သိပ်းမိၼိတ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းသီႇသိပ်းမိၼိတ်ႉ။ ၼႂ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းဝႃႈ ႁဝ်းတေမီးၶၢဝ်းယၢမ်း သီႇသိပ်းမိၼိတ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ် ႁၢင်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၼႂ်းၸႂ်။ ပေႃႈမႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် တေတွင်းလႆႈယူႇဝႃႈ ပေႃႈမႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးမွၵ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း ပွတ်းႁႅင်းဝႆႉၼႆသေ လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းႁိုင်လိူဝ်ၼႆႉၵေႃႈလႆႈယူႇၼႆယူႇ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၢင်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၼႂ်းၸႂ်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းႁူႉယူႇ ပေႃးႁဝ်းယူႇတီႈလၼ်ႇတၼ်ႇ ၶီႇႁိူဝ်းမိၼ်ၵႂႃႇၵုင်းထဵပ်ႈၼႆ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈၼင်ႈ သိပ်းၸူဝ်ႈမူင်းလိူဝ်ꧦ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ။ ႁဝ်းဢမ်ႇပွင်ႉၶၢင်းသင်။ မိူဝ်ႈႁဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတိူဝ်းငၢႆႈ တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းတေယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ။ ႁဝ်းတိူဝ်းပိုတ်ႇၸႂ်ဝႆႉ တႃႇတေႁပ်ႉဢဝ် ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးဝၼ်းၼႆႉ ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ထၢင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၼင်ႈ (40) မိၼိတ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၼင်ႈလိူဝ်ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမွင်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၼင်ႈ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းလိူဝ်လႄႈ ပေႃႈဢွၵ်ႇမႄႈဢွၵ်ႇၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇၸပ်းသေ ဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈ၊ ပႂ်ႉမွင်းသဵင်ႁိင်ႇၵၼ်ယူႇ။ ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၵၼ် တႃႇတေၼင်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းထၢမ်ဝႃႈ ၸွင်ႇ ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် တေၼင်ႈလႆႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းလိူဝ်ꧦၼႆ တေဢွၼ်ၵၼ် တွပ်ႇၽွမ်ႉꧦၵၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၼႆယူႇ။ သင်ဝႃႈႁဝ်းယၵ်ႉတူၺ်း ၸႂ်ႁဝ်းၼႆ ႁဝ်းတေလႆႈႁၼ် လွင်ႈတေႃႇသူႈလၢႆꧦၵမ်း ဢၼ်မီးလွင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် သွင်ဢၼ် ၼႂ်းၼိုင်ႈဝၼ်းယူႇ။ ႁဝ်းၸၢင်ႈထူပ်းတၢင်းတုၵ်ႉၸႂ် လႄႈ တၢင်းတွပ်ႇထဵင် ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၼင်ႈလိူဝ် ဢၼ်ႁဝ်းပဵၼ်လႆႈ။ ႁဝ်းလူဝ်ႇယၵ်ႉတူၺ်းတၢင်းတုၵ်ႉၸႂ်လႄႈ တၢင်းၸႂ်ဢမ်ႇၼိမ်ၼၼ်ႉပႃးယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈပဵၼ် ၵူၼ်းယၵ်ႉတူၺ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းသွၵ်ႈတဝ် တႃႇတေႁႃဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းသေ တွင်းမၢႆဢဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တွင်းမၢႆဝႆႉ တၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉ၊ တၢင်းၸႂ်သႅဝ်းလႄႈ တၢင်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးဝႆႉ ၶေႃႈမုၼ်းမၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေပိုတ်ႇႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁူႉၽိင်ႈၶဝ်သေယၢမ်းꧦယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇထိူၼ်သ ၵႆႉပဵၼ်မႃးတီႈၵၢၼ်ႈ၊ တီးႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉႁေႃႈလူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ လၢႆးၽိုၵ်းသတိမဵဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း တႃႇတေယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ်တင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းသေ ပဵၼ်မႃးလႄႈ သင်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်တၢင်းၼၵ်းၸႂ် တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆၸိုင် မီးသတိၵူၺ်းယဝ်ႉ ဢၼ်တေၵႄႈၶႆလႆႈ။

သတိပဵၼ်လွင်ႈယွမ်းႁပ်ႉပိူင်ပဵၼ်ၼႂ်းၽဝ

ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယၵ်ႉတူၺ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႇ ၵေႃႉဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်လူၵ်ႈၼႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၼ်ၸေးၼႃႇ၊ ၵမ်ႉၼမ်ပဵၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်မႃးမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ်၊ ၵမ်ႉၼမ်ပဵၼ် ၵူၼ်းပရိတိတ်ႉ(သ်) လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈႁဝ်းဝႃႈ ၵႂႃႇလႄႇမိူင်းဢိၼ်းတိယလႄႈ ပႃႇရႃၸိဝ်းၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉလႄႈ ထၢင်ႇၽၢႆႈၼမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူႈတီႈ၊ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမႆႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶႂ်ႈလႆႈသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတိုၵ်ႉမီးတၢင်းသိူဝ်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈမိူၼ်ၵၼ်ပေႃးၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၶၢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းသေ ၵႂႃႇလႄႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈၶဝ်ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်း ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၼႂ်း မိူင်းဢိင်ႇၵလၢၼ်ႇၼႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇယႉဝ်ႉ။ တၢင်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်မီးတၢင်းႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸွမ်းၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်မီးဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လိူဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပီႇပီႇၸီႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇ မီးတူဝ်ထူပ်းၼမ်ၼၼ်ႉ ၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၸွမ်း ၽူႈလႄႇသွၵ်ႈ တႃႇတေၵႂႃႇမိူင်းပႃႇရႃႇၸိဝ်းသေ တင်ႈငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်။ မိူဝ်ႈမၼ်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းမႃးလၢတ်ႈၼႄတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်မၼ်းလႆႈထူပ်းမႃး၊ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ လႆႈၶတ်းၸႂ်လႅၼ်ႈပၢႆႈ သတ်းလိူင်းၶဝ်၊ မႅင်းၶဝ်ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မၼ်းဝႃႈ ဢၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးထၢင်ႇၽၢႆႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းၽွမ်ႉၸႂ် တႃႇတေၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ တီႈပုၼ်ႉတေမီးထၢင်ၽၢႆႈၼမ်ႉယူႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေထူပ်းသတ်းႁၢႆႉ ၸိူဝ်းမီးယူႇတီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဢမၸၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တွၼ်ႈတႃႇတီႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးထၢင်ၽၢႆႈၼမ်ႉၼၼ်ႉလႄႈ ဢဝ်ပဵၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူင် တႃႇမၼ်းယဝ်ႉ။ ၼႆႉပဵၼ် လၢႆးၵူၼ်းယူဝ်းꧦႁဝ်း ယူႇသဝ်းၸွမ်းၽဝၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၽဝၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈ။ ႁဝ်းၸၢင်ႈလႆႈ ဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းယူႇ၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇဢဝ်လၢႆးၼင်ႈၵၼ်တြႃးသေ ႁႃလွၵ်းလၢႆး တႃႇယူႇသဝ်းၸွမ်းမၼ်းလႆႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်တြႃးဝိပတ်ႉသၼႃႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပိူင်ႈသင်ၵၼ်တင်း ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉယူႇ တီႈၼႂ်းၽဝႁ်း။ မၼ်းၶိုၼ်းဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးပၼ်ၶိုၼ်း လွင်ႈပဵၼ်တႄႉၶွင်ၽဝႁဝ်းၵူၺ်း။

ယႃႇထဵင်

ပုတ်ႉထၸဝ်ႈဝႃႈ လၢႆးၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ပိူင်ႈၵၼ်တင်း လၢႆးဢၼ်ၵူၼ်းတင်းလူၵ်ႈ ယိပ်းၵမ်ဝႆႉၼႆယဝ်ႉ။ လၢႆးဝူၼ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ပိၼ်ႈၽူၼ်ၵၼ်တင်း ၶွင်ၵူၼ်းတင်ၼမ်။ ပေႃးၵူၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ လူဝ်ႇဝႄႈပႅတ်ႈ ပၼ်ႁႃဢၼ်ၼႆႉဢိူဝ်ႈၼႆ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈတေဝႃႈ "ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူဝ်ႇလႆႈထူပ်းမၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်မၼ်း" ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ "ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတၢင်းတုၵ်ႉၶသေ ႁဝ်းဢမ်ႇၶၢမ်ႇတုၵ်ႉၶလႆႈ" ပေႃးၼႆ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ တေဝႃႈ "မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းတေလႆႈၽၢင်ႉႁၼ်၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈမၼ်း၊ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈပၼ်ႁႃ (တၢင်းတုၵ်ႉၶ)လႆႈ" ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းပိူင်ႈလၢၵ်ႇၵၼ်တင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးမီးတၢင်းၽၢင်ႉႁၼ်တႃႇသေ ဢမ်ႇၼၼ် သတိႁႅင်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႈၸၢင်ႈႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ်ၸိုင် ႁဝ်းထူပ်းၺႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ႁဝ်းတေထႅင်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်းပႆႇယၢမ်ႈမီး တၢင်းယွမ်ႉႁပ်ႉဢဝ်ယဝ်ႉ။

သတိ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပွႆႇပၼ်

မၢင်ပွၵ်ႈႁဝ်းၵႆႉဝႃႈ "ပွႆႇမၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇသေလႃႈ" ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေပွႆႇႁႂ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈꧦ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပွႆႇမၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶတ်းၸႂ်လိုမ်းမၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇငၢႆႈꧦ။ မိူဝ်ႈပေႃႈၸဝ်ႈႁဝ်းလူႉၼၼ်ႉ သင်ပဵၼ်လႆႈၼႆ ၸဝ်ႈႁဝ်းၶႂ်ႈလိုမ်းပႅတ်ႈ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈသေ ယူႇသဝ်း မိူၼ်မိူဝ်ႈမၼ်းတိုၵ်ႉမီးဢသၢၵ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်လႄႈ တၢင်းတုၵ်ႉၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၸႂ်တိၵ်းꧦ။ ၸဝ်ႈႁဝ်း ၶတ်းၸႂ်လိုမ်းပႅတ်ႈၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဢဝ်သတိသေ ၽၢင်ႉယၵ်ႉတူၺ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းလိုမ်းပႅတ်ႈၶဝ်လႆႈယဝ်ႉ။

ယႃႇႁႂ်ႈလူၵ်ႈလေႃးၵလူင်ၼႆႉ ယႃႉၵဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇႁဵတ်းလႆႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလိူၵ်ႈဢဝ် ၵူၼ်းလႄႈ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၸႂ်သေ ဝႆႉႁိမ်းၸမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၽဝၵူၼ်းႁဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ လုမ်ႈၽလူင်ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၵ်ႉၶၢႆးၸိူင်ႉၼၼ်။ မၼ်းပဵၼ်မႃးမီးမႃး ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းပဵၼ်ယူႇၼႆႉၵူၺ်း၊ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းဝူၼ်ႉၽၼ်ဢဝ်။ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈယွမ်းႁပ်ႉဢဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းပဵၼ်သေ ပွႆႇမၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းပဵၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။

တၢင်းၸဵပ်းၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးဝႆႉယူႇတႃႇသေယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၽၢင်ႉမႅၼ်ႈမၼ်း။ မိူဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ႁဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ လၢႆးၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လၢႆးဢၼ်လိုမ်းပႅတ်ႈတၢင်းၸဵပ်းလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းပဵၼ် လၢႆးဝူၼ်ႉၶွင်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းသွၼ်ပၼ် လၢႆးၼင်ႈၵၢၼ်သတိတြႃးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶတ်းၸႂ်ထွမ်ႇၵႂၢမ်း၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇဢၼ်သေ ၶတ်းၸႂ်လိုမ်းပႅတ်ႈ ၶဵဝ်ႈၸဵပ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈဝႃႈ တႃႇပွႆႇႁႂ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈလႆႈထူပ်းတေႃႇမၼ်း၊ ဝႆႉသတိလွင်ႈမၼ်း၊ ၽၢင်ႉႁၼ်လွင်ႈမၼ်းမီးၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေႃႇသူႈၶဵဝ်ႈၸဵပ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈပႆႇယွမ်းႁပ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယင်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉ တႃႇတေထူပ်းမေႃယႃၶဵဝ်ႈၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈသတိႁဝ်းဢမ်ႇႁႅင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွႆႇႁႂ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵူၺ်းၵုမ်ႇၵင်သေဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၶဵဝ်ႈၸဵပ်းၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈ၊ ၸႂ်သႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ် လွင်ႈၸႂ်ၸႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇသဵင်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇပွႆႇမၼ်းၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်းလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈမၼ်းၼိမ်ၸိုင်ႈလႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းမီးႁႅင်းမႃးယဝ်ႉ။ ႁဝ်းသမ်ႉ လႆႈၽွၼ်းမၼ်းၸိူဝ်ႉႁိုဝ်။ မိူဝ်ႈႁဝ်းယၵ်ႉတူၺ်း တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေဢမ်ႇမီးတၢင်းၸႂ်သႅဝ်းသင်သေ မၢင်ပွၵ်ႈသမ်ႉ တၢင်းၸူမ်းသိူဝ်း တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပွႆႇႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ ယွမ်းႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်းဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပွႆႇႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢွၵ်ႇပူၼ်ႉမၼ်းမႃႈဢိူဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇၸႂ်ၸပ်း တီႈတၢင်းၸဵပ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၽဝ်ႇ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်မေႃၽႃႇတတ်းပေႃးၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေူၺ်းႁၼ် တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈႁင်းၵူၺ်းမၼ်း လိူဝ်သေ ၵူၼ်းပဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းပဵၼ်ယူႇ။ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇတူၺ်းတၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ မီးယူႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်းၶေႃꧦပေႃးၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၸွႆႈ ၵူၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉလႆႈ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၶၢၼ်ၸႂ် ယွၼ်ႉၵွပ်ႈတၢင်းၸဵပ်း ဢၼ်ၵူၼ်းပဵၼ် ထူပ်းယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ လွင်ႈပွႆႇႁႂ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေလႆႈမီးသတိၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈပွႆႇဝၢင်းပၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးမႃး တၢင်းလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ တၢင်းမေႃႁၼ်တၢင်းၸဵပ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မီးယူႇႁင်းၶေႃꧦၵူၺ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သတိပဵၼ်တၢင်းႁေႉၵင်ႈ

သတိၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁေႉၵင်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇႁဝ်းတွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်မႅဝ်း။ ၸိုဝ်ႈမၼ်းဝႃႈ ၶူဝ်ႇၶူဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းမၼ်းမႃး ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယိၼ်းဝႃႈ မၼ်းသုၵ်ႉသၵ်ႉဝႆႉ။ တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမၼ်းသေ ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇမီးသင်ႁေႉၵင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈမႅဝ်း၊ သဵင်မၼ်း လႄႈ တၢင်းထိတိူဝ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁဵၼ်းႁူႉယူႇ ဝႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်ယူႇၸွမ်းမၼ်း။ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁူႉယဝ်ႉတႄႉ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉသင် တေႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽၢင်ႉမႅၼ်ႈသဵင်မၼ်းလႄႈ တၢင်းထိတိူဝ်ႉမၼ်း၊ ႁဵတ်းၼႆသေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးတၢင်းၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တင်းမႅဝ်း ၶူဝ်ႇၶူဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးတၢင်းႁေႉၵင်ႈ တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လွတ်ႈပူၼ်ႉဢွၵ်ႇလႆႈ တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉ ယွၼ်ႉမႅဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇပၢႆႈပႅတ်ႈမၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇလိုပ်ႈပႅတ်ႈမၼ်း။ လူဝ်ႇလႆႈယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်မၼ်းသေ ၶတ်းၸႂ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းမၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။

တႃႇတေပႂ်ႉၶူးၽိုၵ်းသွၼ် မွၵ်ႈသွင်ၸူဝ်ႈမူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉꧦ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ႁိူဝ်းမိၼ်ႁဝ်း လႆႈၸိူင်ႉဝႆႉတႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း။ ၸဝ0်ႈၵဝ်ႇၸႂ်လမ်လွင်ႈၸိူင်ႉဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်လူင်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးသတိသေ ၽၢင်ႉႁၼ်ဝႃႈ မၼ်းတူၵ်းလိုၼ်းယဝ်ႉၼႆသေ ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းၸႂ်လမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တေယွမ်းလူင်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေမီးတၢင်းၸူမ်းသိူဝ်းသေ ႁဵတ်းသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇထၢင်ႇဢမ်ႇထိူမ် ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းတူၵ်းလိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ သတိၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁေႉၵင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းႁေႉၵင်ႈပၼ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇလွတ်ႈၽေး တၢင်းၸႂ်လမ်လႄႈ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးသတိၸိုင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽေးလူင်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်သေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေၸဵပ်းတူဝ်ၸဵပ်းၸႂ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႁေဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈဝႃႈ "ယႃႇပေၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းသပ်းလႅင်း လွင်ႈတၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းသေလွင်ႈꧦၼၼ်ႉ" ၼႆယူႇ။ မီးတၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလီ။ တၢင်းၸႂ်လမ်ၼႆႉ၊ ယွၼ်ႉလွင်ႈလႂ်သေမဝ်ႇဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇလီ။ မိူဝ်ႈၵူၼ်းသေၵေႃႉꧦ သေႉသွမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသမ်ႉပေႃးၶၢၼ်ၸႂ် ယွၼ်ႉတၢင်းသေႉသွမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸႂ်လမ်ၼၼ်ႉ လိူဝ်သေပဵၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတၢင်းၸႂ်လမ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁဵတ်းပဵၼ်မႃးထႅင်ႈ တၢင်းတုၵ်ႉၶတၢင်ႇဢၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၸႂ်လမ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၸူမ်းသိူဝ်းလႆႈ။ ယၢမ်းမိူဝ်ႈၺႃး တၢင်းသေႉၼေးၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယူႇယဵၼ်ꧦလႆႈ၊ ၼိမ်ꧦလႆႈၼႆ မၼ်းတေၶႅမ်ႉၵႃႈႁိုဝ်။ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဝ်းတေႁဵတ်းလႆႈ မိူဝ်ႈႁဝ်းမီးသတိၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈႁဝ်းတိုၵ်ႉမီးတၢင်းၸႂ်လမ် ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းပွင်ႉၼေး မိူဝ်ႈႁဝ်းႁၼ်တၢင်းယူပ်ႈယွမ်းႁဝ်းဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းယူပ်ႈယွမ်းပိူၼ်ႈပေႃးၼႆ တၢင်းသေႉသွမ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေဢမ်ႇမီးတီႈသုတ်းလႆႈ။ လူၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးယူႇဝႆႉၼႂ်း လွင်ႈဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ဢမ်ႇမီးၽႂ် ဢၼ်မီးလႆႈ ဢၼ်ပဵၼ်လႆႈ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢၼ်မၼ်းလူဝ်ႇ ဢၼ်မၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်။ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈယူႇသဝ်းၸွမ်းလူၵ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇ မၼ်းပဵၼ်ဝႆႉၼႆႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။

လွင်ႈဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈတၢင်း တႃႇႁဝ်းတေလႆႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်။ မၼ်းပဵၼ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းတေလႆႈမီးသတိသေ ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်မၼ်းၵူၺ်း။ ႁဝ်းမီးၸႂ်ဢိတ်းလူတေႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉၶဝ်လႆႈယူႇ။ ႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွႆႈထႅမ်မိူဝ်ႈႁဝ်းပဵၼ်လႆႈလႄႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၶတ်းၸႂ်ႁႃ လွင်ႈတၢင်း တၢင်းၸႂ်လမ်ႁဝ်း၊ တၢင်းၶီႈၵေႉႁဝ်း၊ တၢင်းသမ်ႉထိုင်ၸိုဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉႁဝ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈ ဢဝ်သတိသေ လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈၶဝ်ၼႆ မၼ်းတေၸွႆႈႁႂ်ႈႁဝ်း ယႃႇႁႂ်ႈပွင်ႉၶၢင်းလူင်ယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူင်းပရိတဵင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းမၢၵ်ႈမီးဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူဝ်းမၢၵ်ႈမီးတႄႉꧦ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၵိုတ်းလႆႈ လွင်ႈသေႉၼႄး။ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈပဵၼ်ၼၼ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်သေ ၵူၼ်းၶႃႈတူဝ်တၢႆၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ ၸွင်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝူၼ်ႉႁႃႉဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ပွင်ႉၼေးယူႇၼၼ်ႉ မီးတၢင်းၸူမ်းသိူဝ်း။ ႁူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မႆႈမိူၼ်ၽႆးယူႇဢိူဝ်ႈ။ တၢင်းၸႂ်လမ်ၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၽႆးယဝ်ႉ။ တၢင်းယိၼ်းမွင်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းၽႆးယဝ်ႉ။ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈ မီးသတိလွင်ႈၽေးၶဵၼ် ၶွင်တၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢင်းၶီႈၵေႉ၊ တၢင်းၸင်း၊ တၢင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်၊ တၢင်းၸႂ်သႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းတေ ဢမ်ႇလႆႈသွၵ်ႈႁႃတၢင်း တႃႇတေသပ်းလႅင်းလွင်ႈၶဝ်ပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉသင်။

ဢမတꧤႃဝၼႃ သတိ လႄႈ တၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆ

ပေႃးယၵ်ႉတူၺ်း တီးၼႂ်းၵၢၼ်ၽိုၵ်း လႄႈ ၵၢၼ်ပွင်ႇၸႂ်လိုၵ်ႉထႅင်ႈသေၼႆႉၸိုင် ႁဝ်းတေႁၼ်ဝႃႈ သတိၼႆႉ မၼ်းၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ် တၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆ။ ဢမတၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသတိ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းသေ ႁဝ်းလႆႈ တၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆ တီႈၼႂ်းၸၢတ်ႈၼႆႉယူႇ။ တၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆဢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းဝႃႈ တီႈၼႆႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆ ဝၢႆးသေႁဝ်းတၢႆၵႂႃႇၸၢတ်ႈၼႆႉ။ တႃႇတေပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈၼႆႉၼႆႉ မၼ်းယၢပ်ႇဝႆႉ။

ပေႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း တေယူႇတိႈတူဝ်ထူပ်းၼႂ်းသတိသေ တေသပ်းလႅင်းပၼ် လွင်ႈဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆၼႆႉၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈသတိႁဝ်း ၶႅမ်ႉၶႅင်မႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းတိူဝ်းပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တူဝ်ႁဝ်းယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇလင်ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယုၵ်ႉတိၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းမီး ၸေႇတၼႃႇယဝ်ႉ။ ၸေႇတၼႃႇၼၼ်ႉ မႃးဢွၼ်တၢင်း ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မီးၸေႇတၼႃႇ ဢၼ်ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၵေႃႈ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေလၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸေႇတၼႃႇၼႆႉ မီးဝႆႉၽၢႆႇလင် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၸႂ်ႁဝ်းသေ ႁၼ်လႆႈ ၸေႇတၼႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဢွၼ်ၼႃႈ။ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် သူပ်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁဝ်းၵႆႉဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းတူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢမ်ႇပႃးၸေႇတၼႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးသမႃႇထိ တႃႇတူၺ်းႁၼ်လႆႈ ၸေႇတၼႃႇ ဢၼ်မီးၽၢႆႇလင် တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸေႇတၼႃႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ဢႃႇရုင်ႇတြႃး ဢၼ်လဵၵ်ႉၼွႆႉ၊ ႁဝ်းဢမ်ႇပေႃးၽၢင်ႉမႅၼ်ႈမၼ်း။ ၵၢၼ်တိူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢၼ်ၸေႇတၼႃႇႁဵတ်းပဵၼ်မႃး မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇယုၵ်ႉတိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်ဢၼ်ၸႅင်ႈလႅင်း၊ ဢၼ်ႁဝ်းၽၢင်ႉမႅၼ်ႈငၢႆႈ။ ၸေႇတၼႃႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ဢင်ႇၵႃႇၸႂ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၸႂ်၊ တၢင်းၶီငဝ်၊ တၢင်းသိူဝ်း လႄႈ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တူဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဝ်းယၵ်ႉတူၺ်း မိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈႁဝ်းၼင်ႈတြႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၶိူင်ႈၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်မီးတေႉ တီႈၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ် ႁူႉပွင်ႇဝႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉၼႆႉ မီးၼႂ်းတူဝ်လႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တေႉ မီးၼႂ်းတူဝ်လႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇမၼ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်တေႉ မီးတေႉတေႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၵႆႉၶူင်ဢွၵ်ႇမႃးႁင်းၵူၺ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဢတ်ႉတၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးၸႂ်ႉၵႂၢမ်းတၢင်ႇၶေႃႈလၢတ်ႈၵေႃႈ ၶၼ်ႇထႃႇႁႃႈပႃးၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်တိုၼ်းမီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႂၢမ်းပႃႇလိတႄႉ ၶဝ်လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ သၵ်ၵႃယ ပွင်ႇဝႃႈ ဢၼ်မီးတေႉ၊ ပဵၼ်ရုပ်ႈလႄႈ ၼၢမ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတေႉတေႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈၽၢင်တူဝ် (ဢတ်ႉတ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႂ်းတၢင်းမၢႆတွင်းဢဝ် တၢင်းႁပ်ႉႁူႉတႄႉ မၼ်း(ႁၢင်ႈၽၢင်တူဝ်)မီးဝႆႉယူႇ။ တၢင်းႁပ်ႉႁူႉဢဝ် ဢၼ်လုၵ်ႉမႃႈတီႈၼႂ်းတူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်မီးတႄႉယူႇ။ တၢင်းႁပ်ႉႁူႉဢဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶူင်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းၵူၺ်း၊ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼ်တိုၼ်းမီးဝႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉၼၼ်ႉသေ ႁဝ်းႁဵတ်းပဵၼ်မႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတေႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ တၢင်းႁပ်ႉႁူႉ ဢၼ်ပွမ် ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းယုမ်ႇယမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတေႉၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ သၵ်ၵႃၵတိတ်ထိ၊ ပွင်ႇဝႃႈ တၢင်းႁပ်ႉႁူႉဢဝ်ၽိတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၵႂၢမ်းလိၵ်ႈလၢးဝႃးတႄႉ သၵ်ၵႃယၼႆႉ ဢမ်ႇၽိတ်ႉ၊ ပဵၼ်တိတ်ထိၵူၺ်း ဢၼ်ၽိတ်း။

မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၽိုၵ်ႈသတိ ဢၼ်ၶႅမ်ႉၶႅင်မႃးတိၵ်းꧦသေ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ ၸၼ်ႉႁဵၼ်းဢဝ်၊ ၸၼ်ႉၵုမ်းထိင်းသေ ထိုင်ၸၼ်ႉလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေမႃးႁူႉႁၼ်ဝႃႈ ဢၼ်လႂ်မၼ်းတႄႉ ဢၼ်လႂ်ဢမ်ႇမီးတႄႉ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉၸၢဝ်းပုတ်ႉထတႄႉ တၢင်းတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းတၢႆတူဝ်ၸူႉတုမ် ဢၼ်ႁဝ်းႁပ်ႉႁူႉဢဝ်ဝႃႈ မၼ်းမီးတႄႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းႁဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်သေ ၶိုၼ်းလူႉႁၢႆႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈပဵၼ်မႃး။ ပေႃးဢဝ်ၽၢႆႇပၢႆးသၢႆၶဝ်ဝႃႈ သဵၼ်ႈလိူတ်ႈ ၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်း ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇလၢၼ်ႉၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းဢၼ်မႂ်ႇ မႃးပုတ်ႈလၢႆႈသႂ်ႇ ၵူႈသၢဝ်းသီႇၸူဝ်ႈမူင်းၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ တၢင်းတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း တီႈၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇၵူႈၵေႃႉယူႇ။ သဵၼ်ႈလိူတ်ႈႁဝ်းၼႆႉ တၢႆၵူႈယၢမ်းသေ မီးဢၼ်မႂ်ႇမႃးပုတ်ႈလၢႆႈယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ တၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း တီႈၼႂ်းတူဝ်ႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇႁွင်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်တၢင်းတၢႆ။

ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပေႃႈဢွၵ်ႇမႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ၼင်ႈတြႃးၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸႂ်တေ ဢီႈသုၵ်ႉဢီႈသၵ်ႉၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈ ၼင်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းပၢႆၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တွၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼင်ႈမၼ်း၊ ၸဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၸွမ်း ၸွမ်းၼင်ႇထုၵ်ႇလီႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ၸႁ်ႈႁဝ်း မၼ်ႈၸႂ်ယူႇဝႃႈ ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် မုင်ႈမွင်း သဵင်တွႆႇႁိင်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ထွမ်ႇတြႃးၸဝ်ႈႁဝ်းလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၺ်းမီး သတိထွမ်ႇတြႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၼၼ်ႉႁၢႆၵႂႃႇသေ ၸႂ်ဢမ်ႇမီးသတိမႃးပုတ်ႈလၢႆႈသႂ်ႇတီႈမၼ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈၸိူဝ်ႈမူင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉလူင် ပေႃႈ/မႄႈဢွၵ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း ၸႂ်ဢၼ်လီမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းပၼ် မိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းတေၵိုတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၸႂ်မႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မႃးယူႇ တိၵ်းꧦ ၵိူတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၵူႈသိၵ်ႈ (ၸႅၵ်ႉၵၢၼ်ႉ)ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးလၵ်းထၢၼ်သၢၵ်ႈသေႇ မၼ်းထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႆႉလီꧦငၢမ်းꧦယဝ်ႉ။

ႁဝ်းၵဝ်ႇတၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈ တီႈၼႂ်းတူဝ်လႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉၼၼ်ႉယူႇ။ ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်တၢင်းတၢႆ၊ တၢင်းတၢႆသင်လႃႇ။ ႁဝ်းၵူဝ်တၢင်းတၢႆ တူဝ်ပွမ်ႁဝ်း ဢၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း တီႈၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈ "တၢင်းတၢႆတူဝ်ပွမ်" ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တူဝ်ပွမ်ၼႆႉ မီးယူႇၼႂ်းၸႂ်လႄႈ ႁဝ်းယိၼ်းၸဵပ်း၊ ႁဝ်းယိၼ်းၵူဝ်၊ ႁဝ်းမီးတၢင်းၸႂ်တိတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇမီးတူဝ်ပွမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ တၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢင်းၵူဝ် လႄႈ တၢင်းၸႂ်တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးသတိဢၼ်သုင်သုတ်း ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ဝႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်တေမီးတေႉၼႆႉ မီးရုပ်ႈလႄႈ ၼၢမ်ႇၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉၸိုင် တူဝ်ပွမ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးတူဝ်ပွမ်ယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇတေတၢႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတူဝ်လႄႈ ၼႂ်းၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းမီး တၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတႃႇသေႇ၊ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ႁဝ်းမီးၼႂ်းတွင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈမၼ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႆၸိုင် ႁဝ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵေႃႉယႂ်ႇ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈထဝ်ႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆၼႆၸိုင် ႁဝ်းမၢႆထိုင်ဝႃႈ ႁဝ်းမီး သတိဢမ်ႇၶၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးသေ ၽၢင်ႉႁၼ် လွင်ႈပဵၼ်တေႉမီးတေႉယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈၼႆႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဢႃႇယုၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ လႆႈ (35) တေႃႇ (80)ၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈတူၺ်းႁၼ် ဢၼ်ပဵၼ်တေႉမီးတေႉၵူႈၶၢဝ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်ၽၢင်ပွမ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းၸဝ်ႈသေဢိတ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆႉသေ ဢမ်ႇမီးဢီႈသင် တႃႇတေတၢႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေမီးတၢင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။

လွင်ႈတၢင်းႁဵတ်းပဵၼ် (သင်ၶႃရ) လႄႈ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်မႃး (သင်ၶတ)

ၵမ်းၼႆႉ မႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈလွင်ႈ သင်ႇၶႃႇရ လႄႈ သင်ႇၶတ ဢၼ်ႁဝ်းလၢတ်ႈလွင်ႈမၼ်း မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ်ၼႂ်ၼႆႉ ဢိတ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ။

သင်ၶႃရ လႄႈ သင်ၶတ ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈသင်။ ၽဝၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေဢၼ်ဢၼ် လတ်းၶၢမ်ႈ (40)ပီ၊ (50)ပီ၊ (70)ပီ ဢမ်ႇၼၼ် (80)ပီ။ မၼ်းပဵၼ်ၸၢတ်ႈပၢၼ် ဢၼ်မီးတၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ ၵူႈမိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းဢဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ် တီႈၼႂ်းတူဝ်ထူပ်းၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးႁဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းတူၺ်းတူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၵွၼ်ႇ။ ၼႂ်းမိူဝ်ႈႁဝ်းၼင်ႈတြႃးၼႆႉ တၢင်းၸဵပ်းပေႃႇပဵၼ်မႃး။ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ပေႃႇပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁဝ်းမီး တူဝ်လႄႈ ၸႂ်ယဝ်ႉ။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ႁဝ်းမီးတူဝ်လႄႈၸႂ်ယူႇၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈပႅတ်ႈတၢင်းၸဵပ်း။ တၢင်းၸဵပ်းၼႆႉ မီးယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၼ်မၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈမီးမႃးတၢင်းၸဵပ်းၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႆႉတုမ်ႉတွပ်ႇၸူးမၼ်းၵမ်းလဵဝ်၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸႂ်လမ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၽၢင်ႉမႅၼ်ႈ တၢင်းၸႂ်လမ်၊ မၼ်းမီးယူႇ တီႈၼႂ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ဢွမ်ႇယိူၼ်ႉၶၢမ်ႇလႆႈ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေသုၵ်ႉသၵ်ႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈ သၵမ်ႉထႅင်ႈ တၢင်းၸႂ်တူၵ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးယူႇ။ ယၵ်ႉယဵမ်ႈတူၺ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်ပဵၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉလူး။ ဢၼ်ၼိုင်ႈ လႄႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၵွင်ႉၵၢႆၵၼ်ဝႆႉဢိူဝ်ႈ။ မၼ်းမီးဝႆႉ လွင်ႈတၢင်းလႄႈ ၽွၼ်းပဵၼ်ဝႆႉဢိူဝ်ႈ။ ယၢမ်းၼႆႉ ႁဝ်းႁၼ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်လုၼႂ်းသၢႆထႅဝ်ႉလဵဝ်ၵၼ်။ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းၸႂ်လမ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉတၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢင်းၸႂ်လမ်သမ်ႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၸဵပ်းၵုမ်းၵမ်မၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၸဵပ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်မႃး တၢင်းၸႂ်လမ်ၵမ်းလဵဝ်သေ တၢင်းၸႂ်လမ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၽွၼ်းမၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း တႃႇတေပဵၼ်မႃး၊ ဢၼ်ၶၢမ်ႇၵုမ်းၵမ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၽွၼ်းမၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ၵႂၢမ်းပႃႇလိႁွင်ႉဝႃႈ သင်ၶႃရ။ ပေႃးဢဝ်လၢႆးသတ်ႉတႃႇမၼ်းဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၶိုင်ပွင်။ ဢၼ်ပဵၼ်ၽွၼ်း ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၵေႃႉႁပ်ႉၶၢမ်ႇ။ ပႃႇလိႁွင်ႉဝႃႈ သင်ၶတ ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈသတိႁဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ထိုင်တီႈႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉ တၢင်းၸဵပ်းႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းမီးမႃး တၢင်းၸႂ်လမ်။ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် လွင်ႈတၢင်းတႃႇတေၵိူတ်ႇမႃးသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆႉသေ ၽွၼ်းမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးမႃးလႆႈ။ တၢင်းၶိုၼ်းၵိူတ်ႇပဵၼ် ၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၵမ်းၼၼ်ႉ တီႈတႅမ်ႇသုတ်းမၼ်း ၵိုတ်းဝႆႉၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉယဝ်ႉ။

သတိ လႄႈ သမ်ႇသရႃႇ

တၢင်းၸဵပ်းဢၼ်ထူပ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၼင်ႈတြႃးၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ သပ်းလႅင်းလီ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁဝ်းႁူႉဝႃႈ တၢင်းတုၵ်ႉၶပၼ်ႇတူင်ႇႁဵတ်းႁိုဝ် တႄႇပဵၼ်မႃးလႄႈ မၼ်းႁဵတ်းႁိုဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ တၢင်းၸဵပ်း၊ တၢင်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်လႆႈ၊ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉလႄႈ တၢင်းၸႂ်လမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃး ၶပ်းၶပ်းတၢမ်းတၢမ်းၵၼ်သေ ႁဵတ်းပဵၼ်ဝိူင်းပၼ်ႇႁွပ်ႈလူင်ဝႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တူဝ်တြႃးဢွၼ်တၢင်း ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇၽွၼ်းမၼ်းမႃးၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ် ၵမ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၵုမ်းၵမ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ်ထႅင်ႈသေၸိူဝ်ႉလွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၸႂ်လမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ၊ တၢင်းၸႂ်လမ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၽွၼ်း ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၼႆႉပဵၼ် တၢင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၵူႈယၢမ်း၊ ဢၼ်ယူႇတီႈၽွၼ်းမၼ်းသေ ၶိုၼ်းၵိူတ်ႇပၼ် လွင်ႈတၢင်းတႃႇၵိူတ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ယူႇတီႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးသေ မႃးပဵၼ်ပေႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းသိုပ်ႇပဵၼ်တိၵ်းꧦယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈႁဝ်းမီးတၢင်းႁဵတ်းပဵၼ်မႃးၼိုင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် သွင်ဢၼ်ၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁွင်ႉဝႃႈ တူင်ႇဝိူင်း။ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်မႃးၼႆႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၵိူတ်ႇပၼ်ထႅင်ႈတၢင်ႇဢၼ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ၸၢတ်ႈပၢၼ်တၢင်းၵိူတ်ႇပဵၼ်လႄႈ တၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇသုတ်း ဢမ်ႇသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈ သမ်ႇသရႃႇၼႆႉ ပဵၼ်တူင်ႇဝိူင်းၶွင်တၢင်းၵိူတ်ႇပဵၼ်လႄႈ ၽွၼ်းမၼ်းယဝ်ႉ။

ႁဝ်းလႆႈၵုမ်ၵၼ်မႃးဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမီးသတိ ဢၼ်ၽၢင်ႉယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉၼႆ တၢင်းၸဵပ်းၵူႈဢၼ်ꧦၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇလႆႈ တၢင်းၸႂ်လမ်လႄႈ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းမီးသတိဝႆႉယူႇၼႆ တၢင်းၸဵပ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၵိူတ်ႇပၼ် တၢင်းၸႂ်လမ် လႄႈ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ ၸွမ်းလၢႆးၼႆႉၼႆ ဢမ်ႇမီးသင်ယဝ်ႉ ဢၼ်တေႁဵတ်းဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃး ထႅင်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်ႉဢၼ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇပႃးသင်ထႅင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလွင်ႈတၢင်းၵိူတ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုတ်းႁၢႆယဝ်ႉ။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်လွင်ႈတၢင်းလႄႈ ၽွၼ်းမၼ်းၼႆႉ ၶၢတ်ႇႁၢႆၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၽွၼ်း (ဢၵျူဝ်း) တၢင်ႇဢၼ် မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ တၢင်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈ၊ တၢင်းၸႂ်သုၵ်ႉသၵ်ႉ၊ တၢင်းၸႂ်လမ်၊ တၢင်းတုၵ်ႉၸႂ်၊ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်၊ တၢင်းၸႂ်တူၵ်းလႄႈ ၸႂ်ၶုၺ်ႉႁၼ် ၸၸိူဝ်းၼႆႉ တေၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈတႃႇတေပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇၵုမ်းၵမ် တႃႇတေပဵၼ်မႃးပေႃးၼႆ တႃႇၶဝ်တေပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း တႃႇၵိူတ်ႇပၼ်ထႅင်ႈၸႂ်တၢင်ႇဢၼ်ၵေႃႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈယၢမ်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸၢတ်ႈပၢၼ်လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းသတိႁဵတ်းႁႂ်ႈဢူၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုလႅဝ်သေ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းမႃး လႆႈၶၢမ်ႇတႅပ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသတိဢမ်ႇၶၢတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၵၢၼ်တြႃးသတိၼႆႉ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ တြႃးဢၼ်ယၢင်ႈၼႃႈၸူး ဢသင်ၶတ ဢၼ်ပူၼ်ႉလွတ်ႈၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸႂ်ႁဝ်းတႄႉ တိုၵ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၶႅမ်ႉလီတေႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ၶၢမ်ႇၵုမ်းၵမ်ထႅင်းသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ မၼ်းဢမ်ႇမီး တၢင်းယႃႉၵဝ်းသင်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ တေႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၸႂ်ၸွမ်းၽၢႆႇလႄႈ ၸႂ်တဵၼ်ႈငၢႆႈၵုမ်းၵမ်မၼ်းယဝ်ႉသေ မၼ်းလႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸႂ်မွၵ်ႇမူဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ မွၵ်ႇမူဝ်ၼႆႉ ႁၢၵ်ႈမၼ်းမီးၼႂ်းၵူမ်ႇဢုင်သေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတေၽုတ်းဢွၵ်ႇမႃး ၵီႈၼိူဝ်ၵူမ်ႇဢုင်လႄႈၼမ်ႉယဝ်ႉ။

ၽဝႁဝ်း ဢၼ်ပႃးဝႆႉ ရုပ်ႈ လႄႈ ၼၢမ်ႇ ၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၵၢမ်ႇၵုမ်းထိင်းဝႆႉမၼ်းယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇၵုမ်းထိင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ်ၽွၼ်း ဢၼ်တေပဵၼ် ဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၼႆ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ပၼ်ႇဝိုၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၵိုတ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းႁဵတ်းလႆႈ တီးၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆႉယူႇ။ ဢမတၼိပ်ႉပၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢဝ်လၢႆးၼႆႉသေ ၸၢင်ႈႁႃထူပ်းႁၼ်လႆႈ ၼႂ်းယၢမ်းမိူဝ်ႈလႅဝ်ၼႆႉယူႇ။