တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/ၵႂၢင်ၸႆး

ၵႂၢင်ၸႆး ပဵၼ်တူဝ်သတ်း ဢၼ်မီး ၵၢပ်ႇတိၼ် တင်း ၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈတူၺ်းၶဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈမိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵႂၢင် ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ ၶဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵႂၢင်။ ၶဝ်ပဵၼ်ငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ၸမ်တေႃႇဝူဝ်းၵႂၢႆးဢိူဝ်ႈ။ ၼင်ႇဝူဝ်းၶဝ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ၵဵဝ်ႉဢိူင်ႈဢိူဝ်ႈ။ ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ၵဵဝ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶဝ် မိူဝ်ႈမၼ်ႈပႆႇတၼ်းလူင်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းတွင်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်းၵဵဝ်ႉထႅင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵႂၢင်ၸႆး တိုၵ်ႉၵိၼ်ယိူဝ်ႈ

ၵႂၢင်ၸႆးၶဝ် ယူႇတီႈဢၾႂ်ႉၾရီးၵႂ်း တင်း ဢေးသီးယႂ်း။ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ၶဝ်ယူႇၸွမ်းၽုင် တီႈပႃႇယိူဝ်ႈလူင် လႄႈ ထိူၼ်ႇလႂ်ယဝ်ႉ။

ၵႂၢင်ၸႆးၶဝ်ၼႆႉ တၢင်းယႂ်ႇဢွၼ်ႇၶဝ် မီးတၢင်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼမ်ႉတေႉတေႉ။ ၵႂၢင်ၸႆးၶိူဝ်းၶုၼ်ၶဝ်ၼႆႉၵူၺ်း မီးတၢင်းသုင် မွၵ်ႈ 10-ပႅၵ်ႉ (25.4 သႅၼ်ႈတီး) တေႃႇထိုင်ႁူဝ်မႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ မဵဝ်းဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ - ဢီးလႅၼ်းၼမ်ႉသမ်ႉ ၸၢင်ႊယႂ်ႇသုင်လိူဝ် 6-ထတ်း (1.8 မီးတႂ်း) တေႃႇထိုင် ႁူဝ်မႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။

ၵႂၢင်ၸႆးမၢင်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၶဝ် ဢၼ်လႆႈတူၺ်းႁၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွႆးလဵၵ်းၸီးလိမ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ႁွႆးလိမ်ႇၾၢႆႉပၼ်ႇၶိုၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လႂ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵႂၢင်ၸႆးၵူးတူးၶဝ်ၼႆႉ မၢင်ႊပွၵ်ႈယႂ်ႇယၢဝ်းတေႃႇထိုင် ႁႃႈထတ်း (1.5 မီးတႂ်း) ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် တင်းၵႂၢင်ၶဝ်၊ တိုင်ၶဝ်ၸမ်း ၵႂၢင်ၸႆးၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇတွၼ်ႉသွၼ်ႇ (ထွႆႇ)ပႅတ်ႈၶဝ်ၶဝ်သေပွၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵႂၢင်ၸႆးၶဝ်ၼႆႉ မေႃယူႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်၊ သမ်ႉႁႄတေႉတေႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း တင်းမုၵ်ႉတင်းၸုမ်းၽုင်လူင်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်မေႃပၼ်တၢင်းပၢင်ႉၵၼ် တေႃႇၽေးၶဵၼ်ၶဝ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸၢင်ႊလႅၼ်ႈႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈ တေႃႇတင်းၶဵၼ်ၶဝ်ၵမ်ႈၼမ်ၼမ်လႆႈယူႇ။ ၵႂၢင်ၸႆႊမၢင်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊလႅၼ်ႈလႆႈ တၢင်းဝႆး တေႃႇ ယေႈၸူဝ်ႊမူင်း 40-လၵ်း (64-ၵီးလူဝ်းယႉမႉ)လႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး၊ ၶဝ်ပၢႆၸၢင်ႊလႅၼ်ႈလႆႈ တိူဝ်းႁိုင်သေ တူဝ်သတ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း ၵမ်ႈၼမ်ၶဝ်လႅၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉလႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢိမ်းပႃးလႃးၼၼ်ႉၼႆ ၸၢင်ႊၵျွၵ်းဝႅၼ်လႆႈ တေႃႇတၢင်းသုၼ်ပဵၼ် 6 ထတ်း (1.8 မီးတႂ်း)ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတၢင်းယေႈၵျွၵ်းဝူင်ဝႅၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၽႅဝ်ထိုင်လႆႈ မွၵ်ႈ 30-ထတ်း (9 မီးတႂ်း)လႂ်ယဝ်ႉ။

• ၸိူဝ်ႉၵႂ်ႇသႅလ်းလီးၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸိူဝ်းတိုၼ်းၵႂၢင်ၸႆးမဵဝ်းၼိူင်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ် ဢၼ်လႅၼ်ႈလႆႈဝႆးသေပိူၼ်ႈထီႈသုတ်း တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈၶူင်းတူဝ်သတ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉၼိူင်ႈယဝ်ႉ။