တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/ယႅၵ်ႉ
ယႅၵ်ႉပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်း မိူၼ် ဝူဝ်း၊ သမ်ႉယူႇတီႈ မိူင်းလႅၼ်ႊသုင် ဢၼ်ႁႅင်ႈသေၵတ်း ဢၼ်မီးတီႈ ပွတ်းၵၢင် လိုမ်ဢေးသီးယႂ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႅၵ်ႉၶဝ် မီးၼင်ၼႃၵျၢမ်း တင်း တိၼ်ယႂ်ႇ သမ်ႉ ပွတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်မီးၶဝ်ယၢဝ်း ပၢႆလႅမ်ဝိတ်းသေ တီႈတူဝ်ၶဝ်သမ်ႉ မီး ၶူၼ်ၼႃယၢဝ်းပုင်ႈယုင်ႈ ဢၼ်ယၼ်ႇထိုၼ်လိၼ် လႂ်ယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈၶူၼ်ၼႃၼႆႉ ပၼ်တၢင်းႁေႉၵင်ႈပၼ်ၶဝ် ႁႂ်ႈၸင်ႈၶၢမ်ႇလႆႈတေႃႇ တၢင်းၵတ်းၼၢဝ်လူင် လူမ်းၵတ်းတီႈၼႂ်း လွႆလူင်ၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႅၵ်ႉလိူင်းၶဝ်ၼႆႉ ယူႇတေႃႇ တၢင်းသုင်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်လိူဝ်သေ 14,000 ထတ်း (4,267 မီးတႂ်း)ၵွၼ်ႇလႄႈ၊ ပဵၼ်တီႈဢၼ် သုင်လိူဝ်သေ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ် ၵမ်ႈၼမ် ယူႇလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႅၵ်ႉၶဝ်ၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇ တၢင်းလဵင်ႉယဵၼ်ႇ ဢဝ်ငႄႈမႃးသေ လႆႈပဵၼ်မႃး တူဝ်သတ်း ဢၼ်ၶဝ်တၢင်းတိုဝ်းတေႉတေႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈၼႆ မီးႁႅင်းတေႉတေႉသေ တိၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ ယၼ်မၼ်ႈတေႉတေႉ၊ သမ်ႉတၢင်ႇလႆႈၶူဝ်းၼၵ်းၶူဝ်းၼႃတေႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပၼ် ၵူၼ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈ ၼိူဝ်ႉ (ဢီး)၊ ၼမ်ႉၼူမ်း၊ ယဝ်ႉၶႆၼိူၺ်း (ထေႃးပၢတ်ႈ) ဢိၵ်ႇၼင်ႇ ဢၼ်ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ်ၼင်ၽိုၼ်ယဝ်ႉ။ ၶူၼ်လၢႆႈၶဝ်ၼႆၵေႃႈ သမ်ႉဢဝ် တေႃးပဵၼ် ၽႅၼ်ႇမၼ်ႈလႂ်ယဝ်ႉ။
- ယႅၵ်ႉၶဝ်ၼႆႉ တင်းသႆႉယိူဝ်ႈသေ ပႆၵေႃႈပႆ ၶိုၼ်ႈၵေႃႈၶိုၼ်ႈ ၵႂႃႇတၢင်း တေႃႇထိုင် ၶၢဝ်းယၢဝ်းတီႈၵႆလႆႈတေႉတေႉ။
- ယႅၵ်ႉၶဝ်ၼႆႉ ၼင်ၼႃသေ တူဝ်ယႂ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၶဝ်တင်းၸၢင်ႊၶိုၼ်ႈလွႆ ယဝ်ႉသမ်ႉၸၢင်ႊဝႅၼ်ၶၢမ်ႈလႆႈ တင်းငၢႆႈငႅမ်ႈၼၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။