တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/ပၢင်တၢႆး
ပၢင်တၢႆးၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ဢၼ်မီးႁူယၢဝ်း၊ ၶဵဝ်ႈၽၢႆၼႃႈသိၵ်ႈယႂ်ႇ တင်းႁၢင်ပွတ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပဵၼ် တူဝ်ၶဝ်ႈၸုမ်း ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်တင်း တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆး (ရႅတ်ႉပိတ်ႉ) ၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်ၶဝ်တီႈ ယေႃးရွပ်ႉ၊ ဢၾ်ႉၾရီးၵႂ်း တင်း တီႈလူၵ်ႈမိူင်းမႂ်ႇယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆးလူင် (ႁႄး)သမ်ႉ လႆႈႁၼ်တီႈ ယေႃးရွပ်ႉ၊ ဢၾ်ႉၾရီးၵႂ်း၊ ဢေးသီးယႂ်း၊ တင်း ဢမႄးရီးၵႂ်းႁွင်ႇ လႄႈ ပွတ်းၵၢင်လႂ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆးႁႄးၶဝၸမ်း ပၢႆးၽဵင်ႈဝႃႈတႄႉ ယႂ်ႇသေပၢင်တၢႆးၶဝ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆး ႁၢင်ၵုၺ် ဢမႄႇရီႇၵႅၼ်ႇသမ်ႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉပၢင်တၢႆးလၢၵ်ႇမဵဝ်းၼိူင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်သမ်ႉ ဢွၼ်ႇသေပၢင်တၢႆး ယေႃးရွပ်းပီးယၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆးၶဝ် မီးတိၼ်ၶွၼ်လင်ယၢဝ်းလူင်ယဝ်ႉ။ ၼႆႉ ၸွႆႈႁႂ်ႈၶဝ် ဝႅၼ်လႆႈ လီလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တၢႆးၶဝ် ယူႇၼႂ်းႁူးတႂ်ႈလိၼ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸင်ႇၵိူတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ တႃၶဝ် ဢမ်ႇႁၼ် (မွတ်ႇဝႆႉ)ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႉတူဝ်လႃးလႃး။ ပၢင်တၢႆးလူင်ၶဝ်ၸမ်း မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ႁမ်ႉတိူဝ်းမူႈယႂ်ႇသေ တႃၵေႃႈႁၼ်လႆႈယဝ်ႉ။
- ပၢင်တၢႆးလူင်ၶဝ်သမ်ႉ ႁူႉငၢႆႈၼႆႉ ၵွပ်ႈၶဝ်မီးတၢင်းၵတ်ႉတႃႇၵျွၵ်းဝႅၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မွၵ်ႈႁူဝ်ႉၵွၺ်းတႄႉ ၶဝ်ၸၢင်ႊဝႅၼ်ၶၢမ်ႈလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈယဝ်ႉ။
- ပၢင်တၢႆးၶဝ် ၵိၼ်ယိူဝ်ႈ၊ မႂ်ႊမႆႉ၊ တင်းၵၢၼ်ႈၶဵဝ် တီႈတူၼ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵႆႉၵႆႉၶူင်ႊလုၵ်ႈတင်းၼမ်လူင်ယဝ်ႉ။