တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/ပပ်ႈပုၼ်း

ပပ်ႈပုမၼု်း ပဵၼ်လိင်းမဵဝ်းတူဝ်ယႂ်ႇ။ ၶဝ်ယူႇတီႈ ဢၾ်ႈၾရီးၵႂ်း တင်း တီႈပွတ်းတွၼ်ႊ ဝၼ်းဢွၵ်ႇတီႈၸမ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ပပ်ႈပုၼ်း မီးမဵဝ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် မွၵ်ႈ 12 ၸိူဝ်းယဝ်ႉ။ ပပ်ႈပုၼ်း ဢၼ်လႆႈႁူႉၼမ်သေပိူၼ်ႈသုတ်း ၸိူဝ်ႉၼိူင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယူႇတီႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇလႄႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်း ဢၾ်ႈၾရီးၵႂ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေၸၢင်ႈ မီးၼမ်ႉၼၵ်း တႄႇဢဝ် 30 တေႃႇ 90 ပွင်ႇ (13.6 တေႃႇ 40.9 ၵီႇလူဝ်း)သေယဝ်ႉ သမ်ႉ တေၸၢင်ႊသုင်လႆႈ 19 တေႃႇထိုင် 45 ပႅၵ်ႉ (48 တေႃႇ 144 သႅၼ်းတီးမီးတႂ်း)ယူႇယဝ်ႉ။

ပပ်ႈမုၼ်းလူင်

ပပ်ႈမုၼ်းၶဝ် မီးၶူလင်ႊမၢင်ႊဢွၼ်ႇသေ တင်းၼႃႈ ငၢႆးမိူၼ်မႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢဝ်ႊယႂ်ႇလႆႈတၢၼ်ႇ မႃလဵင်ႉၽုင်မေႈ ၸႂ်ႇမၼ်ႇၶဝ်လႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တူဝ်ပေႃႈၶဝ်ၼႆႉ မီးၶဵဝ်ႈယႂ်ႇယႂ်ႇလူင် ဢၼ်တေၸၢင်ႊယၢဝ်းလႆႈတေႃႇထိုင် သွင်ပႅၵ်ႉ (5-သႅၼ်းတီးမႂ်းတႂ်း)ၼၼ်ႉလႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၶဵဝ်ၶဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတႃႇၵိၼ်လႄႈ တႃႇတိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယဝ်ႉ။ တိၼ်ၶွၼ်ၽၢႆႇၼႃႈ လႄႈ ၽၢႆႇလင် တီႈပပ်ႈပုၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ႁမ်ႉၶႂ်ႈယၢဝ်းမိူၼ်ၵၼ်ၵွၺ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸႂ်ႉတိၼ်ၶဝ် တင်းသီႇၶွၼ်သေ ၵႂႃႇပႆၵၼ်ယဝ်ႉ။ ပပ်ႈပုၼ်းၶဝ် မီးႁၢင်သေဢိူဝ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊၸႂ်ႉတႃႇၵဵပ်းဢဝ်ဢီႈသင်လႆႈ။

ပပ်ႈမုၼ်းၶဝ် ယူႇၸွမ်းၽုၼ် ဢၼ်မီး 10 တေႃႇထိုင် 200 တူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ပေႃႈ ဢၼ်ယႂ်ႇ၊ ဢၼ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းၽုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း တေႃႇတိုၵ်းမႃးၼႆ ၶဝ်ၶတ်းတိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းတေႉတေႉယဝ်ႉ။ တူဝ်းသတ်းဢၼ်ယႂ်ႇသေၶဝ် မၢင်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းၼပ်ႉႁၼ်ဝႃႈ ပပ်ႈပုၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ၽေးၶဵၼ် ၼႆလႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

ပပ်ႈပုၼ်းၶဝ် ၵိၼ်မႅင်း၊ မၢၵ်ႇမႆႉ၊ ယိူဝ်ႈယႃႈ၊ မႂ်ႊမႆႉ တင်း ၶႆႇလႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ႊပွၵ်ႈၼႆ ပပ်ႈပုၼ်းၶဝ် ၸၢင်ႊပႃးတၢင်းၵိၼ် သႂ်ႇၼႂ်းၵူင်ပၢၵ်ႇၵႅမ်ႈလူ်ငၶဝ်ၵႂႃႇလႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။

ဢေပပ်ႈပုၼ်းဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈၸင်ႇတႄႇတႄႉ ၶဝ်တေၵွပ်ႈၸပ်းၶူၼ်ၼင်တူဝ်မႄႈၶဝ်ဝႆႉ ၵႅၼ်ႇၵႅၼ်ႇသေယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈႁမ်ႉယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉၼႆတႄႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်သမ်ႉ တေၶိုၼ်ႈၶီႇ ၼိူဝ်လင်မႄႈမၼ်းသေ ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

• ပေႃးၵၢင်ဝၼ်းၼႆ ပပ်ႈပုၼ်းၶဝ်လႄႇပႆ ၾၢႆႈလူင်ၵႂႃႇၸွမ်းပၢင်ႇပႃႇယိူဝ်ႈသေယဝ်ႉ၊ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃးၼႆၼွၼ်းယဝ်ႉ။