တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်
တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၸိူဝ်ႉၼိူင်ႈ ဢၼ်မီး တိၼ်ပွတ်းတင်းတူဝ်ၶိင်းယႂ်ႇလူင် ၼင်ႇဝိုင်ႇႁႆ သမ်ႉတင်း သူပ်းပၢၵ်ႇယႂ်ႇလူင်လၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပဵၼ်တူဝ်သတ်းၼိူဝ်ၵွင်း ဢၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈထီႈသွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် မီးၸိူဝ်ႉၸၢဝ်းသွင်ၶိူဝ်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၶိူဝ်း တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင် (ႁိပ်းပူဝ်းပွတ်ႈတမ်းမသ်ႉ) တင်း တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ဢႅၵ်း (ပိၵ်ႉမီးႁိပ်းပူဝ်းပွတ်းတမ်းမသ်ႉ)ယဝ်ႉ။ တင်းသွင်ၶိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ဢၾ်ႉၾရီးၵႂ်းယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉတူဝ်ယႂ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ၸၢင်ႊမီးၼမ်ႉၼၵ်းတေႃႇ မွၵ်ႈ 8,000 ပွင်ႇ (3,629 ၵီးလူဝ်းၵရႅမ်း)ယဝ်ႉ။ တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ဢႅၵ်းၶဝ်သမ်ႉ ၸၢင်ႊမီးတေႃႇ 400-ပွင်ႇ (181-ၵီးလူဝ်းၵရႅမ်း)ယဝ်ႉ။
တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ၸိူဝ်ႉယႂ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ယူႇၸမ်ႁိမ်းၼမ်ႉဢိူဝ်ႈ။ တႃၶဝ်၊ ႁူဝ်ၶဝ်၊ တင်းၶူႈလင်ႊၶဝ်ၼႆႉ ၵႂႃႇမီးတီႈသုင် ၸမ်ႁိမ်းၸိၵ်းၵွၵ်းႁူဝ်ၶဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်း ပွတ်းတႂ်ႈ ယူႇတီႈ ၼမ်ႉဝႆႉသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတိုၵ်ႉႁၼ်လႆႈ၊ ငိၼ်းလႆႈ၊ ဢိၵ်ႇထူၺ်ႈၸႂ်သုတ်ႇလူမ်းလႆႈယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ၼႃလူင်မၼ်းၵေႃႈ ႁမ်ႉၶႂ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၶူၼ်သင်။ တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် လႄႇသႆႉၵိၼ်ႁိမ်းၾၢင်ႇၼမ်ႉ မိူဝ်ႈၵၢင်ၶမ်ႈယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၶဝ်ၵိၼ်ယိူဝ်ႈၵွၺ်းယဝ်ႉ။
- တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ယေႈတူဝ်ၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႊယေႈဝၼ်းဝၼ်းၼႆႉ ၵိၼ်လႆႈတၢင်းၵိၼ် မွၵ်ႈ 100-ပွင်ႇ (45-ၵီးလူဝ်းၵရႅမ်း)ယဝ်ႉ။ တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းယိုဝ်း ယွၼ်ႉတႃႇ ၼိူဝ်ႉၶဝ်၊ ၼင်ၶဝ် ဢိၵ်ႇတင်း ငႃးၶၢဝ်ၶဝ်လႂ်ယဝ်ႉ။
- တူဝ်ႊပၢၵ်ႇလူင် (ႁိပ်းပူဝ်း)ၶဝ်ၼႆႉ ၸၢႆႇယၢမ်းဝၼ်းၶဝ် ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ယူႇတီႈၼႂ်းၼမ်ႉၵွၺ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵႆႉၵႆႉယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉတႃႇယေႈပွၵ်ႈလႂ် ႁႃႈမဵတ်ႉယဝ်ႉ။