တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ပဵၼ်တူဝ်သတ်း ဢၼ်မီးၶူၼ်ၼင် ဢမ်ႇၼၼ် ၶူၼ်(ႁူဝ်)(မွၺ်) တီႈပွတ်း တွၼ်ႊတူဝ်ၶိင်းမၢင်ႊတတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းတင်းလူင်ၼႆႉ တၵ်းလႆႈသုတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်သတ်း မဵဝ်းလဵဝ် ဢၼ်ဢဝ်ၼမ်ႉၼူမ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၼမ်ႉယၢင် ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းမႄႈၶဝ်သေ ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉႁေ လဵင်ႉသွမ်ပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇပႃးမီးၼမ်ႉၼူမ်းမႄႈၼႆ တူဝ်ၵိၼ်ၼူမ်းဢွၼ်ႇၶဝ် တေတၢႆယူႇယဝ်ႉ။ မႃႉၶဝ်၊ မိင်ႇၶဝ်၊ တူဝ်ႊပုမ်ထွင်းၶဝ်၊ တင်းပႃလူင်မိူင်းၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းသဵင်ႈ ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်းယဝ်ႉ။ မႃၶဝ်လႂ်၊ မႅဝ်းၶဝ်လႂ်၊ ၼူၶဝ်လႂ်၊ ၸၢင်ႉၶဝ်လႂ် ဢိၵ်ႇတူဝ်ၵူၼ်းၶူင်းၵၢင်ႁဝ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ်ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၶဝ် တီႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉႁမ်ႉၶႂ်ႈၵူႊပွတ်းတွၼ်ႊယူႇယဝ်ႉ။ တၢင်းယႂ်ႇဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ ၼူဢွမ်ႈ ၸၢင်ႉငႃႇဢွၼ်ႇ တေႃႇထိုင် ပႃလူင်မိူင်းသီသွမ်ႇ တူဝ်ယႂ်ႇလူင်လၢင်၊ ဢၼ်မၢင်ႊပွၵ်ႈပေႃးၽႅဝ်ထိုင်တၢင်းယၢဝ်း တေႃႇ 100-ထတ်း (30-မီးတႂ်း) လိူဝ်ၼၼ်ႉလႂ်ယဝ်ႉ။

တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။
တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။

တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်မီးလုပ်ႇသၼ်လင်၊ ပွင်ႇဝႃႈ ၶဝ်မီးလုပ်ႇၶႅင်ၵမ်ႉဝႆႉတၢင်းလင်ၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်တင်ႈသဵင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်လိူတ်ႈဢုၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႆႉသမ်ႉပွင်ႇဝႃႈ လူမ်းတၢင်ႉမႆႉတီႈ တူဝ်ၶဝ်ၼႆႉ ၽၢႆတၢင်းၼွၵ်ႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းသဝ်းတီႈလီမွၵ်ႈၶႂ်ႈမိူၼ်ၵၼ်ဝႆႉတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ်တင်းသဵင်ႈၼႆႉ မီးပွတ်ႇလႄႈ ႁူႉၵႃႊ တေလႆႈသုတ်ႇဢဝ်လူမ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈပႃလူင်မိူင်း တင်းမူၼ်ႈပၢင်ႇလၢႆႇၶဝ်ၵေႃႈ တၵ်းလႆႈ ၶိုၼ်ႈမႃး တီႈၼႃႈၼမ်ႉ တႃႇသုတ်ႇလူမ်းယဝ်ႉ။

တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ် ႁမ်ႉၶႂ်ႈတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် တူဝ်ၶီးမၼ်းယဝ်ႉ။ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၵမ်ႉၼမ်ၼမ်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢွမ်ႇတမ်းၶႆႇမိူၼ်ၼင်ႇၼူၵ်ႉၶဝ်၊ မႅင်းၶဝ်၊ တူဝ်ထူတူဝ်ၵၢၼ်းၶဝ်မၢင်ႊၽွင်ႈလႄႈ တင်းပႃၵမ်ႈၼမ်ၼမ်ၶဝ် ႁဵတ်းၼၼ်သႄႈ။ ၵူၺ်းၵႃႊ တူဝ်သူပ်းပဵတ်း (ပလႃႇတီႇပသ်ႉ) လိၼ်ႈၶူၼ်သပိၼ်းၼီးၶဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ဢၼ်တမ်းၶႆႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တူဝ်သွမ်ၼူမ်း တူဝ်ပဵၼ်မႄႈ တင်း တူဝ်ပဵၼ် ပေႃႈၶဝ်လႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၺ်းထိုင် တူဝ်ဢေဢွၼ်ႇၶဝ်ယူႇ။ တူဝ်ဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ၸူဝ်ႊၶဝ်ပႆႇၽၢတ်ႇယၢၼ်တင်း မႄးၶဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တေလႆႈမေႃႁႃတၢင်းၵိၼ် တင်း ၵိၼ်လႆႈတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶဝ်လႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၵႃႊတူဝ်သတ်းတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ တူဝ်သွမ်ၼူမ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လႅၼ်ႇၵတ်ႉသေပိူၼ်ႈ သုတ်းယဝ်ႉ။ တူဝ်သွမ်ၼူမ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပႃပေႃႇပွသ်ႉသ်လႂ်၊ လိင်းလႂ်၊ မႃလႂ်၊ တင်းၸၢင်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႊၽိုၵ်းပၼ်ၶဝ်လႆႈ တႃႇႁႂ်ႈမေႃတွင်းတေႃႇၶေႃႈပူင်ၸီႉသင်ႇလႄႈ တႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼေတၢင်းတူင်ႉၵူႊလၢႆမဵဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

  • မူၼ်ႈဝႅတ်ႉတႅလ်းၶဝ်ၼႆႉ ၸၢင်ႊယူႇလႆႈတႂ်ႈၼမ်ႉတေႃႇတၢင်းႁိုင် မွၵ်ႈ 45-မဵတ်ႉ ၼႃႉတေႃႇ ၶဝ်ၶိုၼ်းလႆႈၶိုၼ်ႈမႃး ဢဝ်လူမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ပႃလူင်မိူင်းၶဝ် ပင်ႈလမ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉသမုတ်ႉၵႂႃႇလႆႈ လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တၵ်း တေလႆႈၶိုၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်းဢဝ်လူမ်းတႃႇၵမ်းလႂ်ၵမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
  • ၼူဢွမ်ႈၸၢင်ႉငႃႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်း လဵၵ်ႉသေပိူၼ်ႈသုတ်းၼႆႉ ၵွၺ်းမီးမွၵ်ႈသွင်ပႅၵ်ႉ (5.1 သႅၼ်းတီးမီးတႂ်း)ၵွၺ်းယဝ်ႉ။