ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ
ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် တွၼ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လွင်ႈၶပ်ႉပပ်ႉလိၵ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ဝီႇၶီႇပပ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼႆႈၼႆႉ ပဵၼ် လွင်ႉၶပ်ႉၸႅၼ်ႇတႂ်ႈၼိူဝ် ႁင်း ပပ်ႉဝီႇၶီႇတႆး တင်းသဵင်ႈ (ယၢမ်းလဵဝ် မီးဝႆႉ 0 )၊ ဢဝ်တင်း လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ဢၼ်ႁဵတ်းႁင်းမၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈသေၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈလူလွမ် ဝီႇၶီႇပပ်ႉၶဝ်ၵေႃႉ ၸတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။
တီႈထၢၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉ၊ ၵွင်ပပ်ႉ ၼႆႉ လႆႈၶပ်ႉၶိုင်ဝႆႉၼင်ႇ ထၢၼ် - လွင်ႈၵၢၼ်ၵူၼ်း၊ သၢႆးယႅၼ်ႉ တူင်ႇၵူၼ်း၊ ပၢႆးၼပ်ႉ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸၼ်ႉတွၼ်ႈ ဢၼ်မီးၽၢႆႇတႂ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၶဵင်ႇႁၢၼ်ႉ သေ ပဵၼ်တီႈ ဢၼ်တေလႆႈႁၼ် ပပ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၵမ်ႉပႃႈၼမ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ ၶဵင်ႇထၢၼ်ႈသုင် ဢၼ်ၼႄဝႆႉ ၽိုၼ်ဢၢင်ႈဢိင် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶဵင်ႇထၢၼ်ႈသုင် တၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ တိူဝ်းၼႄႉၼွၼ်းလီ။ တီႈ ၶဵင်ႇပပ်ႉၼၼ်ႉ တေၶဝ်ႈပႃး ၶဵင်ႇတွၼ်ႈၽႄ တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈၶပ်ႉၸႅၼ်ႇ ၶဵင်ႇပပ်ႉ။
မၼ်းဢဝ်ၸိုဝ်ႈ ဢၼ်မႃးတီႈ ၵွင် ႁင်း ႁူင်းတူၺ်းလိၵ်ႈ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈ တီႈသိမ်းပပ်ႉ၊ ဢၼ်ပဵၼ် တႅဝ်းပဵၼ်တႅဝ်း တီႈ ၶဵင်ႇပပ်ႉ ဢၼ်ၶပ်ႉၸႅၼ်ႇဝႆႉသတ်ႉသတ်ႉၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၼႃႈလိၵ်ႈ လွၼ်ႉၶၢဝ်ႇ
မႄးထတ်း- ပိုတ်ႇႁႃ ၵွင် ပပ်ႉလိၵ်ႈ
- တီႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈတႂ်ႈၼိူဝ် ၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၸၼ်ႉ ဢၼ်တႃႇၼႄ ႁွင်ႈၵၢၼ်တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
- ယူင်ႉသၢင်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈ ႁင်း ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ
- ၶေႃႈသပ်းလႅင်း ႁင်း ပိူင်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈ ႁင်း ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈ တီႈၼႆႈယူႇ။
- ထိင်းသိမ်း ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ
- တွၼ်ႈတႃႇ တီႈတွၼ်ႈၵမ်ႉပႃႈၼမ်၊ ၼႃႈလိၵ်ႈ ၸိူဝ်းမီးတီႈၼႂ်း ၵွင်ပပ်ႉလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇႁူႉႁၼ်ၺႃး ၽွင်းၶဝ်လူဝ်ႇ လွင်ႈမႄးၵုမ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ၶဝ် ၵေႃႉႁဵၼ်းပၼ်သေ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၸွႆႈထႅမ် တီႈၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်တေၵပ်းၵၢႆႇၵၼ်ၼၼ်ႉ။
- လွင်ႈထႅမ်ပပ်ႉသႂ်ႇ ၸူး ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ
- ၸႂ်ႉၶေႃႈၸီႉသင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉသေၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဢဝ် ပပ်ႉသႂ်ႇၸူး ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉလႆႈယူႇ ငၢႆႈငၢႆႈယဝ်ႉ။
- လူးတူၺ်း ပိုၼ်း ၵွင်ဝီႇၶီႇပပ်ႉ
- ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် လၢႆးၶွတ်ႇၽွတ်ႈလႃႈသုတ်း ႁင်း ၽိင်ႈၵႅတ်ႉတလွၵ်ႉ ဝီႇၶီႇပပ်ႉ ဢၼ်လႆႈ လတ်းၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမႃး လၵ်းၸဵင်ပိူင်ယၢင်ႇ ဢၼ်ၸၼ်ၵႂႃႇၸူး ပီ တီႈၸဝ်ႉ ႁင်း ပရေႃးၵျႅတ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။