ပိုၼ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမ/တွၼ်ႈ 9/ၵၼ်သၢမ်
ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ ၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇ
မႄးထတ်းသိုပ်ႇႁေႃးတြႃး ၽူတ်ႇဢဝ် ၸိူဝ်းၶဝ် ဝေႇၼေႇယသတ်ႉတဝႃႇၵႂႃႇ ဢမ်ႇ လိုဝ်ႈဢမ်ႇသဝ်း ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ ဢႃႇယုၸူဝ်ႈယိုၼ်းၸဝ်ႈ ၸမ်ၶဝ်ႈမႃး ပႅတ်ႇသိပ်း။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇလႄႈ လွင်ႈတၢင်း ထဝ်ႈၵႄႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႄႈလွတ်ႈလႆႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽိင်ႈထုင်း တူဝ်ၸႂ် ရုပ်ႈၼၢမ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းပၼ်ပဵၼ် တၢင်းထဝ်ႈတၢင်းၵေႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး မႃးယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ လွႆၵၵ်ႉၸၵုတ်ႉ(လွႆႁုင်ႉ)တီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇယူႇ။
ဢဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမႃး တၢင်ႇလဝ်ႈၽြႃး
မႄးထတ်းၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈၼႆႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈမႃး တွင်းပၢၼ်ႇ ယိုၼ်ၶိုၼ်း တၢင်းၽိတ်းမၼ်း တမ်ႈတီႈၽြႃးယဝ်ႉ ပဵၼ်တပႄးတၵႃႇ ၽြႃးမႃးယူႇ။ ယၢမ်း လဵဝ် ၵၢင်ၸႂ်မၼ်း ၶႂ်ႈတိုၵ်းၽၼ်းပႅတ်ႈ ၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ် ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ယႂ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလီတိုၵ်းႁိုဝ်ႉ ဢမ်ႇလီတိုၵ်းႁိုဝ်ႉၼႆ မၼ်းဢမ်ႇ ၸႅၵ်ႇၽႄလႆႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ၸင်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတေ ၸႅၵ်ႇၽႄ ၵႄႈလိတ်ႈလႆႈယူႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉထိုင် ၼင်ႇၼႆ၊ ႁွင်ႉဢဝ် ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် မႃႇၵထ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝဵတ်ႉသၵႃႇရ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸူး တမ်ႈတီႈၽြႃးယူႇ။
“ၼေႃးတီႈၶႃႈ ၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ဝႆႈလဝ်ႈထိုင် တမ်ႈတီႈ တိၼ် ၸဝ်ႈ ယူႇတီႈၶႃႈဢေႃႈ။ လွင်ႈယူႇလီသုင်းဝၢၼ်ၼႆၵေႃႈ ထၢမ်မႃး ၶႃႈဢေႃႈ။ ပိူင်လူင် ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ထၢမ်မႃးၼၼ်ႉ ၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်း တေႃးၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ် ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၼႆ လွင်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈမႃး လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆၶႃႈဢေႃႈ၊ မၼ်းဝႃႈ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး တေႁၼ်ထိုင် လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈယူႇ ၼႆၶႃႈဢေႃႈ”
ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ သြႃႇၽီ သၢင်သတ်းၵူၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ “လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းၼိုင်ႈလႄႈ မိူင်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးတေတွပ်ႇလၢတ်ႈပၼ်ၵႂႃႇ သိုဝ်ႈသိုဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ပႆႇတူၵ်း ထုၵ်ႇ၊ ပေႃးတေဢမ်ႇတွပ်ႇ ဢမ်ႇလၢတ်ႈပၼ်သင်ၼႆၸိုင် ၵူၼ်းပုထုၸၢၼ်ႇၶဝ် သမ်ႉတေဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇႁူႉလႄႈၸင်ႇ ဢမ်ႇတွပ်ႇ ၼႆသေ တေၸၢင်ႈပဵၼ် တၢင်းၽိတ်း တီႈၶဝ်ယူႇ။ ပဵၼ်လွင်ႈၵၢၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်း သေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေမီး ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီမၼ်းၼၼ်ႉ ႁူႉၵႃႈ တေ လႆႈလၢတ်ႈၼႄပၼ်ယူႇ” ဝူၼ်ႉထိုင်ၼင်ႇၼႆသေ ဢၼ်ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် မႃႇၵထထၢမ်မႃးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁၢင်ႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်သေ ၸင်ႇဝၢႆႇၼႃႈထၢမ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်မႃး ယူႇႁိမ်းၸမ်ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မႂ်းၸဝ်ႈ လႆႈငိၼ်းမႃးၼင်ႇႁိုဝ် ၶုၼ်မိူင်း ဝေႇသႃႇလီႇ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇ ဝတ်ႉၸီႇၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇႁိုင် ၸွင်ႇၶဝ်ၵႆႉ ႁူမ်ႈႁွမ်း ဢုပ်ႇၵုမ်တိူင်ႇပၢင်ႇၵၼ်ယူႇႁိုဝ်?”
“ၼေႃးတီႈၶႃႈ ၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇႁိုင် ၶဝ်ၵႆႉၵႆႉ ႁူမ်ႈ ႁွမ်း ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ယူႇ တႃႇသေႇဢေႃႈ”
“ပေႃးဝႃႈ ၵႆႉၵႆႉႁူမ်ႈႁွမ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ယူႇ ၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ၶုၼ် ဝတ်ႉၸီႇ ၶဝ်ၼႆႉ မီးလၢႆးတႃႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵူၺ်း။ တႃႇတေတူၵ်းသုမ်း လုလႅဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၶဝ် ႁူမ်ႈႁွမ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈ ပွင် ၵၢၼ်ငၢၼ်းၶဝ်ယူႇႁိုဝ်?။ ၶူးလၢႆးပၵ်းပိူင်ၵဝ်ႇ ဢၼ်လီဢၼ်ငၢမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇယႃႉဢမ်ႇၵဝ်းသေ ၸွင်ႇၶဝ် ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၸွမ်း ၶူးလၢႆး ပေႃႈမႄႈ ပူႇမွၼ်ႇၼၼ်ႉလီလီယူႇႁိုဝ်? ၽူႈဢၼ် ထုၵ်ႇလီၼပ်ႉယမ်ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇ ၶဝ် ၼပ်ႉယမ်ႁိုဝ်?၊ ၵႂၢမ်းသင်ႇသွၼ် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၶဝ်တွင်း ဢဝ်ႁိုဝ်?၊ ၸွင်ႇၶဝ် ပႄႉၵိၼ်ယႃႉၵဝ်း ၽူႈယိင်း၊ ၼၢင်းယိင်ႈႁိုဝ်? လိူဝ်သေ ၼၼ်ႉ တီႈဢၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် တိုၼ်းၼပ်ႉယမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၶဝ်ၼပ်ႉယမ် ၵမ်ႉထႅမ်မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇႁိုဝ်?၊ ၽူႈဢၼ်မီးၵျေးၸူး ပုၼ်ႈ ပၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၶဝ်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ႁွပ်ႇႁွင်းယူႇႁိုဝ်?”
ႁဵတ်းၼႆ ဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်မီးလွၼ်ႉမွၼ်းမၼ်း ထၢမ်ၵႂႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ -
“ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ထၢမ်မႃးၼၼ်ႉ ၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ် တိုၵ်ႉႁဵတ်း ၸွမ်း တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇ ၵူႈပိူင် လႆႈႁူႉလႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼႆဢေႃႈ” တွပ်ႇၵႂႃႇၼင်ႇ ၼႆ။ ၵမ်း ၼၼ်ႉမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -
“ပေႃးဝႃႈ တြႃးဢပရိႁႃႇၼိယႁူၵ်းပိူင် (တြႃးဢၼ်ဢမ်ႇယူပ်ႈယွမ်း ႁူၵ်းပိူင်)ၼႆႉ တဵမ်ထူၼ်ႈ ယူႇၼႆၸိုင် ၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ်ၼႆႉ မီးလွၵ်းလၢႆး တႃႇတေ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵူၺ်း။ တႃႇတေယူပ်ႈယွမ်း လူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႆႈ” ၼႆယဝ်ႈ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶိုၼ်းႁေႃးတြႃး လွင်ႈဢမ်ႇယူပ်ႈယွမ်းၼၼ်ႉ ပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈၵႂႃႇယူႇ။ မႃႇၵထဢမၢတ်ႈလူင် ဝဵတ်ႉသၵႃႇရၵေႃႈ တွင်းမၢႆဢဝ် ၶေႃႈသၢႆၵႂၢမ်းၽြႃးသေ ၶိုၼ်းမိူဝ်း လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် ၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ လႄႈ ၽႆးသိုၵ်း ဢၼ်တေတိုၵ်းၼၼ်ႉ မွတ်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ ႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉသေ ၶိုၼ်းၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈသုမ်ႉလိုဝ်ႈၶုၼ်ၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈ သိုပ်ႇႁေႃးတြႃး သီႇလ သမႃႇထိ ပၺ်ႇၺႃႇ ပၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵႂႃႇသေ ၶိုၼ်းသို်ပ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇ တီႈၼႃႇလၼ်ႇတ။
ၶူးလၢႆးၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၼပ်ႉယၢမ်ၽြႃး
မႄးထတ်းၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၵႂႃႇတီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ လၢတ်ႈဝႃႈ “ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈဢရႁတ်ႉတမၢၵ်ႈၺၢၼ်ႇ၊ သပ်ႉပၺ်ႇၺုတၺၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃး ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ ၼႂ်း လေႃးၵလူင်ၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်ဢမ်ႇမီး ၵေႃႉမႃးယိူင်ႈ မႃးမိူၼ် လႆႈ ပဵၼ်ဢတုလမ်ႇ ၶႃႈလႄႈ ၶႃႈတပႄး ၼပ်ႉယမ်တႄႉတႄႉၶႃႈဢေႃႈ”ၼႆ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ -
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၺၢၼ်ႇၽြႃးၼၼ်ႉ မႂ်းဢဝ်ၺၢၼ်ႇမႂ်းၸဝ်ႈ ႁူႉႁၼ်သေလႄႈ ၸင်ႇၼပ်ႉယမ်ႁႃႉ”ၼႆယဝ်ႈ။ လွင်ႈတၢင်း ၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉယူႇသေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ် ပေႃးတေႁူႉ ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၽုၺ်ႇတၢင်းပၼ်သေ ၸင်ႇလႆႈထၢမ်ၶိုၼ်းၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
“ၼေႃးတီႈၶႃႈ ၺၢၼ်ႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸႂ်ၶႃႈပႄးသေ တူၺ်း ၼႆ ဢမ်ႇႁၼ်လူင်ႉလႆႈၶႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝဵင်းဢၼ်မီး ႁူးၶဝ်ႈ ႁူးဢွၵ်ႇ ဢၼ် လဵဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇယူႇ တီႈၽၵ်းတူၼၼ်ႉသေ ပႂ်ႉတူၺ်းယူႇၼႆ ၸိုင် ၽႂ်ၶဝ်ႈ ၽႂ်ဢွၵ်ႇၼႆ ၸၢင်ႈလႆႈႁူႉႁၼ်ၼင်ႇၼၼ် ၶႃႈတပႄးၵေႃႈ ဢဝ်ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈသဵင်တြႃး ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉ မႃးဝူၼ်ႉ သၢင်ႈ ႁိဝ်ႈတူၺ်းလႄႈ ဢဝ်ဢၼုမႃႇၼသေလၢမ်း ႁူႉႁၼ်ထိုင် ၺၢၼ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တီႈၶႃႈဢေႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ယူႇသဝ်း တီႈၼႃလၼ်ႇတ ႁေႃးတြႃး ၼႄပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵူႈဝၼ်းသေ ဢွၼ်ဢဝ်ရႁၢၼ်းပရိသၢတ်ႈၶဝ် သိုပ်ႇပူၼ်ႉ ၵႂႃႇ ဝၢၼ်ႈပႃႇတလိယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းပႃႇတလိၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် မႃးႁပ်ႉႁူဝ် တၢင်း ၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သေ လဝ်ႈလၢတ်ႈၽိတ်ႈပၢင်း ႁႂ်ႈယူႇသဝ်း တီႈၸရွပ်ႈၶႅၵ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ် ပတ်း ပတ်းၽဵဝ်ႈၽဵဝ်ႈ မႄးသိူဝ်ႇ တီႈၼင်ႈတီႈယူႇ သႂ်ႇတမ်းဝႆႉ ၼမ်ႉသုၵ်ႈတိၼ် တႆႈၵွၵ်းၽႆး ၼမ်ႉမၼ်းဝႆႉထႃႈယူႇ။
ႁွတ်ႈထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယေႃးၶိင်းမႃး တီႈၸရွပ်ႈ မႃးသုၵ်ႈ တိၼ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼင်ႈ ဢိင်လင် သဝ်ၵၢင်ၸရွပ်ႈ၊ ဝၢႆႇၼႃႈၵႂႃႇ ပႃႈတၢင်း ဢွၵ်ႇ၊ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ သုၵ်ႈတိၼ်ယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈ မိူဝ်းသေ ဢဝ်တီႈယူႇ ဢုမ်ႇလွမ်ႉၽၢႆႇလင်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၵွင်လင်ပၼ် ၽၢႆႇတၢင်းတူၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ဝၢႆႇၼႃႈၵႂႃႇ တၢင်းဢွၵ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်သမ်ႉ ၶဝ်ႈမိူဝ်း ဢဝ် တီႈယူႇ ၵွင်လင်ပၼ် ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ ဝၢႆႇၼႃႈမႃးၸူး တၢင်းၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။
တြႃးၵျၢင်ႉၵမ် ပဵၼ်ဝႆႉတီႈယမ်
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းမႃးၸေးၵၼ်ယဝ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးတြႃး လွင်ႈ တၢင်းၽိတ်း ဢၼ်သိၼ်ဢမ်ႇမၼ်ႈ၊ လွင်ႈၽွၼ်းလီ သိၼ်သီႇလမၼ်းၵိုမ်း ၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ် သိၼ် ဢမ်ႇမၼ်ႈၼႆၸိုင် ၶူဝ်းၶွင် ၸီးၸိမ်ႇ ၸၢင်ႈလူႉလႅဝ် လူႉသုမ်း၊ ၸိုဝ်ႈသဵင် ၸၢင်ႈႁဵဝ်ႇၸၢင်ႈသဝ်ႈ ၸၢင်ႈၼဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇႁတ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်း၊ ပေႃးၸမ်တေတၢႆမႃး ၸၢင်ႈ ၶၢၼ်တူဝ် ၶၢၼ်ၸႂ် ၸၢတ်ႈၼႃႈမႃးၵေႃႈ ၸၢင်ႈတူၵ်းဢပႄႇ။ ပေႃးဝႃႈ တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်သိၼ် မၼ်ႈၵိုမ်း ၼႆၸိုင် ၶူဝ်းၶွင်ဢုတ်ႉၸႃႇ ၸၢင်ႈၽႄႈ၊ ၸိုဝ်ႈသဵင်လီ၊ ႁတ်းၵေႃႈ ႁတ်းႁၢၼ်၊ လႆႈတၢႆလီသေ ၸၢင်ႈႁွတ်ႈ တီႈသုၵတိ။
ႁေႃးတြႃး ႁႂ်ႈၵိုင်ႇတၢၼ်ႇ ႁႂ်ႈငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ပရိသတ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ပေႃးဝႃႈ ပရိသတ်ႈၶဝ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းယဝ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈဢၼ်ၵတ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉ ပႃးလဵဝ်။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄ ၽေးၶဵၼ်ၶုၼ်ဝတ်ႉ ၸီႇၶဝ်ၼႆလႄႈ ၶုၼ်ဢၸႃႇတသတ်ႈ ဢဝ်ဝၢၼ်ႈပႃႇတလိ တင်ႈပဵၼ် ဝဵင်း ပႃႇတိလိၵႂႃႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ “ဝဵင်းဢၼ်ၼႆႉ တေပဵၼ် ဝဵင်းဢၼ်ၵႃႉ တေႃႇ ၶၢႆမၢၼ်သေ ၵိုၼ်းတႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼႆႉမႃး တေလႆႈ ထူပ်း ႁၼ်ၽေးၼမ်ႉ၊ ၽေးၽႆး၊ ၽေးတိုၵ်းတေႃးၵၼ် ၽေးၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းယူႇ”ၼႆ ႁေႃးလၢတ်ႈပၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ထိုင်မႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၵၢင်ၼႂ် ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် ဝဵတ်ႉသၵႃႇရ ၽိတ်ႈပၢင်းသွမ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇတင်း ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ယေႃးၶိင်း ၵႂႃႇ ဢဝ်သွမ်း ႁေႃးတြႃး ဢၼုမေႃးတၼႃႇသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃး။ တီႈၽၵ်းတူ ၶူးဝဵင်း ဢၼ်ၽြႃး ယေႃးၶိင် ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းလူင် ၸင်ႇတၢင်ႇ ၸိုဝ်ႈ ဝႃႈပဵၼ် “ၽၵ်းတူၵေႃးတမ”ၼႆယဝ်ႉ။
ၽွင်းတိုၵ်ႉလုၵ်ႉဝၢၼ်ႈပႃႇတလိ ပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇ လုပ်ႇၼွင်း ဝႆႉ ထိုင်ၽၢင်ႇမၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းၶဝ် မႃးၸုတုမ်ၵၼ်ယူႇဝႆႉသေ ပုၼ်ႈတႃႇတေ ၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ၽင်ႇပုၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းႁႃႁိူဝ်းၵေႃႈ ႁႃ၊ ၸိူဝ်းၶၢတ်ႈ ၽွင်ႇ ၶၢတ်ႈပႄးၵေႃႈ ၶၢတ်ႈၽွင်ႇၶၢတ်ႈပေးၶဝ် တိုၵ်ႉၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ယူႇ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းၸဝ်ႈသေ ဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၶၢမ်ႈၵႂႃႇၽင်ႇပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ၽၢႆႇပုၼ်ႉၼႆ “ၵူၼ်းပုထု ၸၼ်ႇၶဝ်တႄႉ တိုၵ်ႉၶၢတ်ႈၽွင်ႇ ၶၢတ်ႈႁိူဝ်းယူႇ။ ၸဝ်ႈၽူႈလီ ဢရိယႃႇ ဢၼ်ဢႃႇသဝေႃး မူၺ်ႉမူတ်းၼၼ်ႉတႄႉ ႁွတ်ႈထိုင် တႃႈၽင်ႇ ပုၼ်ႉယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶၢၼ်ၵႂၢမ်းဢုတၢၼ်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။
ဝၢႆးသေ ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၵၢင်းၵႃႇ ပူၼ်ႉယဝ်ႉ သိုပ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈ “ၵေႃး တိ”သေ တီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇလၢတ်ႈၼႄရႁၢၼ်းၶဝ်ဝႃႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉၵဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ႉႉႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼူၵ်ႇၼူၵ်ႇတၼ်တၼ် ဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇႁၼ် သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးလႄႈ သူၵဝ်ႁဝ်းႁႃး ၸင်ႇလႆႈ ပၼ်ႇဝၢႆႈယူႇ ၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇလူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ယမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူႉႁၼ် သတ်ႉ ၸႃႇသီႇပႃး ယဝ်ႉလႄႈ တေဢမ်ႇလႆႈဝၢႆႈပၼ်ႇ ၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇၼႆႉထႅင်ႈယဝ်ႉ။ၸၢတ်ႈၽဝၼႆႉ ပဵၼ်ၵမ်းလိုၼ်းမၼ်းယဝ်ႉ”
လုၵ်ႈတီႈ ဝၢၼ်ၵေႃးတိသေ သိုပ်ႇပူၼ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီးၵျွင်း ဢုတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃႇတိၵ။ တီႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈႁေႃးၼႄၵႂႃႇ ၸိူဝ်းပိတ်ႉတႃႇ ၶဝ် တၢႆၵႂႃႇ လႆႈၵႂႃႇပဵၼ်ၽဝလႂ် ၼႆသေၶိုၼ်းသိုပ်ႇ ႁေႃးၼႄ ၵုင်ၽြႃးၸဝ်ႈ ၵဝ်ႈပိူင်ႈ၊ ၵုင်ႇတြႃးၸဝ်ႈ ႁူၵ်းပိူင်၊ ၵုင်ႇသၢင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ၵဝ်ႈပိူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးယုမ်ႇယမ် ၵိူဝ်းလီၼႆ တေမီးလွၼ်ႉမွၼ်း ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီယႂ်ႇၼမ်တႄႉတႄႉ ၼႆ ႁေႃးလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇယူႇ။
လုၵ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼႃႇတိၵ သိုပ်ႇယေႃးၶိင်းၵႂႃႇ ဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇသေ တင်း ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းတီႈ “သူၼ်သိူဝ်းဢမ်ႇပပႃႇလိ”။ ၶၢဝ်းယၢမ်း မၼ်း ပဵၼ်ၶၢဝ်းၵတ်း ၸမ်တေသဵင်ႈ။ ၶၢဝ်းၽွင်ၼၢႆး ၸမ်တေမူတ်း ယူတ်း ၵဵင်ႈၼၼ်ႉ လႄႈ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇမူင်ႈ မွၵ်ႇၵီႈၵႂႃႇ ၵူႈတူၼ်ႈဝႆႉယူႇ။ တေႃႇၶဝ် မႅင်းၽိုင်ႈ ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၸုပ်ႇဢဝ် ၼမ်ႉမွၵ်ႇဝႃမွၵ်ႇယူႇ။ ၶၢဝ်းၵတ်းၵေႃႈ ၸမ်ႁၢႆ ၸမ်တေထိုင်ပၢႆ ၶၢဝ်းမႆႈ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢမ်ႇၶွပ်ႇဢမ်ႇၵၢင်ၼႆႉ ပႅတ်ႇၼႃႈမိူင်း ၼႃႈၾႃႉမူဝ်းသဝ်ႈ ၶုၼ်ႇဝႆႉယူႇ။
တီႈသူၼ် ဢမ်ႇပပႃႇလိၼႆႉ မီးဝႆႉ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇၵူႈမဵဝ်း ပေႃးၸေး ပေႃးၸုင်ႇ ယူႇ။ ၸိူဝ်းမၢၵ်ႇမူင်ႈ မၢၵ်ႇလၢင်း မၢၵ်ႇၵႃႇ... တႃႇတေပဵၼ်မၢၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ မွၵ်ႇမၼ်း ဢွၵ်ႇၵီႈၵႂႃႇ ၸွမ်းပၢႆၸွမ်းၵိင် ၵူႈတီႈယူႇ။ ၼၢင်းၸွမ်ႁၢင်ႈလီ ၼၢင်း ဢမ်ႇပပႃႇလိၼႆႉ ၽၢႆလိူဝ် တူဝ်မၼ်းၼၢင်း ႁၢင်ႈလီ သူၼ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၶိုင်သၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈလီၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မွၵ်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီး ၼႂ်းသူၼ် မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း ၵီႈၶွင်ႇႁၢင်ႈလီသေဢမ်ႇၵႃး ဢၢႆသႅဝ်မၼ်းၵေႃႈ ႁွမ်ၼူဝ်ဝႆႉလႄႈ သူၼ်တင်းသူၼ် ႁၢင်ႈလီသေဢမ်ႇၵႃး ဢၢႆႁွမ်မွၵ်ႇၵေႃႈ ႁွမ်ၸွတ်ႇၵႂႃႇ တင်းသူၼ်။
ယၢမ်းလဵဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈသူၼ်ႁၢင်ႈလီ ဢမ်ႇပပႃႇလိ ၼႆႉ ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယူႇ။ ဢမ်ႇပပႃႇလိၼႆႉ ဢဝ်တူဝ်မၼ်း ႁဵတ်းတိုၼ်းလၢင်းသေ ႁႃႁွမ် ငိုၼ်းၶမ်းဢုတ်ႉၸႃႇသေတ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၼပ်ႉထိုဝ် ယုမ်ႇ ယမ် ရတၼႃႇ သၢမ်ၸဝ်ႈတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လႆႈႁူႉငိၼ်းဝႃႈ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး မႃးမီးယူႇ တီႈသူၼ်မၼ်းၼၢင်းၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ၸူမ်းသိူဝ်း ၼႃႇသေ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်း သမ်ႉမိူဝ်းလႆႈႁဵပ်းလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ် ဢလုမ်း ဢရၢင်းမၼ်းၼၢင်း ဢွၵ်ႇမႃး တီႈသူၼ်ယူႇ။
ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိ မႃးပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃး မုၼ်သႅင်ၶမ်းၽြႃး ဝႆႉယူႇ။ရႁၢၼ်းတင်းၼမ် ဢၼ်ၸွမ်းလင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ် သေႃးတႃႇပၼ်ႇ၊ သၵတႃႇၵၢမ်ႇ၊ ဢၼႃႇၵၢမ်ႇ၊ ရႁၢၼ်းတႃႇ ပဵၼ်ဢရိယႃႇလႄႈ ၶဝ်တူၺ်းႁၼ် ၼၢင်းႁၢင်ႈလီ ဢမ်ႇပပႃႇလိ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ပၼ် ငိုၼ်းသေ ဢဝ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉသေတႃႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးၸႂ်ၸပ်းပႅၼ်း တူၺ်းႁၼ် မၼ်းၼၢင်း၊ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ထူပ်းႁၼ်မၼ်းၼၢင်း ႁေႃးတြႃး ဢၼ်မီးၽွၼ်းလီပၼ် ပုၼ်ႈမၼ်းၼၢင်း ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ဢွၼ်တၢင်း ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယုမ်ႇယမ် ၼပ်ႉထိုဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႆႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၽိူဝ်လႆႈမႃး ငိၼ်းထွမ် ၶေႃႈသဵင်ဝၢၼ်တြႃး ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆ ၶႅၼ်းပဵၼ် ဢၼ်မီးၸႂ်ၸေႇတၼႃႇ သထႃႇလိူဝ်မႃးသေ ၼႂ်ၽုၵ်ႈ ႁႂ်ႈမိူဝ်းႁပ်ႉဢဝ်သွမ်း တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၼႆ ၸင်ႇပၢင်းဢဝ် ၽြႃးလႄႈသၢင်ႇၶႃႇ ၸဝ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ယူႇတဵတ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ် ယဵၼ်သေ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ်ယဝ်ႉ။ ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼၼ် ၸူမ်း သိူဝ်းၼႃႇ ၸင်ႇဝႆႈပၼ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသၢမ်ႁွပ်ႈ သေ ပွၵ်ႈသၢႆႇဝၢႆႇမိူဝ်းယဝ်ႉ။
ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ်ႁၢင်ႈလီ မိူၼ်ငၢႆးၽီတႃႇဝတဵင်ႇသႃႇ
မႄးထတ်းၵမ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် လႆႈႁူႉငိၼ်းဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးမီး တီႈသူၼ်သိူဝ်း ဢမ်ႇပပႃႇလိၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃး တႃႇတေမႃးဝႆႈၽြႃးယူႇ။ လိူၵ်ႈဢဝ်လေႃႉၶီၶဝ် ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈ ဢၼ်ႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ သေ ၶီႇမႃး။ သၽေႃးမၼ်း လူဝ်ႇလႆႈ ၵႂႃႇတီႈ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇၸၼ်ႉသုင်လႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈ ဢဝ်ဢၼ်ၸၼ်ႉသုင်သေ ၵႂႃႇ။
တႃႇတေမႃးဝႆႈၽြႃးၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် ၼုင်ႈမႃးၼၼ်ႉ လီၶဝ်ႈၸႂ်တႄႉတႄႉ။ ၸိူဝ်းၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်ၵမ်ႇၼႆၵေႃႈ ၼုင်ႈၶိူင်ႈၶူဝ်းဢၼ် ၵမ်ႇ။ ၸိူဝ်းၼိူဝ်ႉသီလိူင်ၼႆၵေႃႈ ၼုင်ႈၶူဝ်းသီလိူင်၊ ၸိူဝ်းၼိူဝ်ႉသီႁမ်ႇလႅင်ၼႆ ၵေႃႈ ၼုင်ႈၶိူင်ႈၶူဝ်းသီလႅင်။ ၸိူဝ်းၼိူဝ်ႉသီၶၢဝ်ၼႆၵေႃႈ ၼုင်ႈၶိူင်ႈၶူဝ်းသီၶၢဝ် ၽႃႈတူင်ႇၶဝ်၊ ၶဵၼ်းႁူဝ်ၶၢဝ်၊ ၽႃႈၸဵတ်ႉမိုဝ်းၶၢဝ်၊ ၽႃႈဝၢတ်ႈပၢႆႉမႃႇၶၢဝ် ၼုင်ႈ တုၺ်ႇၵၼ်ဢၼ် ၶၢဝ်မူတ်းမူတ်း ၼင်ႇၼၼ်။ ႁဵတ်းၼၼ် ၼုင်ႈၶိူင်ႈၶူဝ်း တူၺ်ႇၵၼ် ဢၼ်ၽႂ်ဢၼ်မၼ်းသေ ၸိူဝ်းသီၵမ်ႇ ပဵၼ်ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၸိူဝ်း လိူင် ၸုမ်းၼိုင်ႈ၊ လႅင်ႁၢၼ် ၸုမ်းၼိုင်ႈ၊ ၶၢဝ်ပွတ်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ယူႇၵႂႃႇ ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼၼ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်ဝႆႉ။
“ၼၢင်းႁၢင်ႈလီဝေႇသႃႇလီ” ဢမ်ႇပပႃႇလိၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သေ ပွၵ်ႈမႃး။ “ၸၢႆးႁၢင်ႈလီ ဝေႇသႃႇလီႇ”ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢၢင်ႈၵႂႃႇ တီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး။ ၶဝ်မႃးႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ၸွမ်းတၢင်းသေ ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိ ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းပၢင်းလႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇဢဝ် လေႃႉမၼ်းဝႄႈ လေႃႉၶုၼ်လိတ်ႉသဝီႇၶဝ်သေ တင်ႈၸႂ် ႁေႃႈႁႂ်ႈလေႃႉမၼ်း မၢင်း ၶိုဝ်းၺႃးလေႃႉ ၶုၼ်လိၸ်ႉၸဝီႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်လိတ်ႉၸဝီႇ ၶဝ် ၸင်ႇဝႃႈ “ဢူဝ်... ၼွင်ႉယိင်းႁဵတ်းသင် ၸိုင်သမ်ႉႁဵတ်းၼႆလႃႇ၊ ႁဝ်းပဵၼ်လေႃႉ ၶုၼ်လႄႈ မႂ်းၼၢင်းလူဝ်ႇဝႄႈပၼ်ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ” လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။
“သူၸဝ်ႈ လူဝ်ႇလႆႈဝႄႈၶႃႈၼၢင်းဢေႃႈ ၶႃႈၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ် ပၢင်းလႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႃႇတေမိူဝ်းႁပ်ႉသွမ်း တီႈႁိူၼ်းၶႃႈၼၢင်းၼၼ်ႉ ဢေႃႈ”
ပေႃးငိၼ်းၼင်ႇၼၼ် ၶုၼ်လိၸ်ႉၸဝီႇၶဝ်ၵေႃႈ ၸႂ်လမ်ၶဝ် ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇ သေ -
“ဢူဝ်... ၼွင်ႉယိင်း ပေႃးပဵၼ်ၼႆ မႂ်းၼၢင်း တၼ်းဢွၼ်တၢင်းႁဝ်း ယဝ်ႉ ႁႂ်ႈႁဝ်းလႆႈၵၢပ်ႈလူႇသွမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေၵမ်း၊ တၢင်းလူႇမႂ်းၼၼ်ႉ ၶၢႆပၼ်ႁဝ်းလႄႈ၊ ႁဝ်းတေပၼ် ဢသပျႃႇသႅၼ်ၼိုင်ႈဢိူဝ်ႈ” ၼၢင်းဢမ်ႇ ပပႃႇလိၼႆႉ ပေႃးၶၢႆ တူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၼႆၸိုင် လႆႈဢသပျႃႇႁဵင်ၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်ၼၢင်းမူၼ်ႈသိူဝ်း ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉလႄႈ ငိုၼ်းမၼ်းၼၢင်း တိုၼ်း လိူင်ႇမၢၵ်ႈဝႆႉယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တႃႇတေလႆႈထူပ်းႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈလူႇတၢၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢၼ်းထူပ်းၼၢၼ်းႁၼ် ၼၢၼ်းလႆႈ လူႇတႄႉတႄႉ။ ပိူဝ်ႈၼၼ် ၶဝ်ယွၼ်းသိုဝ်ႉ တၢင်းလူႇမၼ်းၼၢင်း သႅၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းတေႃႈဢမ်ႇၶၢႆ။ မၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇ တူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၵေႃႉတေၵၢပ်ႈသွမ်းၼႆယဝ်ႉ။
ၶုၼ်လၸ်ႉသဝီႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ယွင်ႈယေႃး ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိ သေ သိုပ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇ တီႈသူၼ်သိူဝ်း ဢမ်ႇပပႃႇလိယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶုၼ်လတ််ႉၸဝီႇၶဝ် ႁၢင်ႈၶိူင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်မႃးၼႆ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈႁၼ် ၽီတႃႇဝတဵင်ႇသႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉသေ -
“ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တူၺ်း ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ်ၼၼ်ႉလူး၊ ၶဝ် ၼႆႉ မိူၼ်ၶုၼ်ၽီပရိသတ်ႈ တႃႇဝတဵင်ႇသႃႇၶဝ် တႄႉတႄႉ”ၼႆယဝ်ႉ။
ၶုၼ်ဝတ်ႉၸီႇၶဝ် ႁွတ်ႈမႃး တီႈဢမ်ႇၸမ်ဢမ်ႇၵႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းလေႃႉၶဝ်သေ ပႆမႃး တမ်ႈတီႈၽြႃး။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ၼႆ ဢွၼ် ၵၼ် မႃးၵူမ်ႈၵွမ်း ၼွမ်းဝႆႈယဝ်ႉသေ ယူႇသဝ်း တီႈဢၼ်တူၵ်းထုၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တူင်ႉတၵ်ႉၶဝ်ဝႃႈ-
“ယူႇလီယူႇႁႃႉ၊ ၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ်ယူႇႁႃႉ”ၼႆသေ ႁေႃးတြႃး ဢၼ် ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈမၼ်း ပၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးသေ လႆႈတုင်းထွမ်ႇ တြႃးယဝ်ႉ ၶုၼ်လတ်ႉ သဝီႇၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ၼပ်ႉယမ် ယုမ်ႇယမ်လိူဝ်ႁႅင်းသေ ၸင်ႇၽိတ်ႈပၢင်းဝႃႈ -
“မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ႁႂ်ႈၶႃႈပႄးၶဝ် လႆႈၵၢပ်ႈသွမ်းသေၵမ်းၶႃႈ”ၼႆယူႇ။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -
“ဢမ်ႇပပႃႇလိ ၽိတ်ႈပၢင်းဝႆႉ ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ်လႄႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၵဝ်ၽြႃး ယဝ်ႉ” ၼႆသေ ဢမ်ႇၸွမ်းၼႃႈၽႂ် လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ယွင်ႈယေႃး ၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိတႄႉတႄႉ။ ၶဝ်ၼပ်ႉယမ် ဝႆႈပၼ်ႇ လဵပ်ႈ ၽၢႆႇၶႂႃ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ပွႆးလူႇတၢၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇပပႃႇလိ
မႄးထတ်းဢမ်ႇပပႃႇလိၵေႃႈ ၸွႆႈမိုဝ်ႉၶဝ်ႈသွမ်းၽၵ်းသွမ်း ၸွမ်းၵူၼ်းမၼ်း ယူႇတင်းၶိုၼ်း ဢမ်ႇႁိူဝ်ႉဢမ်ႇမွႆႈ။ ၵၢင်ၼႂ် ထိုင်ၶၢဝ်းသုင်းသွမ်း ၸင်ႇပွႆႇၵူၼ်း ၵႂႃႇပၢင်းၽြႃး လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႈၽၵ်းသွမ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉၼႆယူႇ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ႁွပ်ႇဢဝ်သပိတ်ႈ သိုုဝ်ႈၽႂ်မၼ်း သေ မိူဝ်းၵိၼ်သုင်းသွမ်း တီႈႁိူၼ်းဢမ်ႇပပႃႇလိၶဝ်ယဝ်ႉ။ တူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၵေႃႉ လူႇလွင်း ၶဝ်ႈၽၵ်းသွမ်းသေ ပေႃးဝႃႈ သုင်းသွမ်းယဝ်ႉၼႆ မၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇမႃး ယူႇတီႈတႅမ်ႇ တီႈႁိမ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းဝႆႉသေ -
“မုၼ်သုင်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ... သူၼ် ၶႃႈတပႄးၼၼ်ႉ ၶႃႈတပႄး လူႇ တၢၼ်းပၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈဢေႃႈ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ် တၢင်း လူႇ သူၼ်ၼၼ်ႉ ႁေႃးတြႃး ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ တီႈလႂ်တီႈၼၼ်ႈ ၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈယူႇသဝ်း တီႈသူၼ်ဢမ်ႇပပႃႇလိၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇ ႁေႃး တြႃးပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉၵဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ် ပေႃးဝႃႈ သိၼ်သီႇလ သႂ်လီၼႆၸိုင် သမႃႇထိ ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းၵေႃႈ ၸင်ႇတေႁိူဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးသမ်ႇမႃႇထိ ယႂ်ႇၸိုင် ပၺ်ႇ ၺႃႇ ၸင်ႇတေယႂ်ႇလႆႈ။ ၸႂ်ဢၼ်ၸပ်းၸွမ်းလူၺ်ႈ ပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်း ၸင်ႇတေ ၵၢင်းလွတ်ႈလႆႈ ၵိလေႇသႃႇ ဢႃႇသဝေႃးယဝ်ႉ”
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈသူၼ် ဢမ်ႇပပႃႇလိ ၶၢဝ်းမႆႈ၊ ၶၢဝ်းႁႅင်ႈ ႁႅင်ႈၼိုင်ႈသေ ၽၢတ်ႇယၢၼ်သူၼ်သိူဝ်း သိုပ်ႇပူၼ်ႉ မိူဝ်းဝၢၼ်ႈဝေႇလုဝ။ ပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈထိုင်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁွင်ႉ ႁႂ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ မႃးတုမ်ၵၼ် သေ “လုၵ်ႉႁၵ်ႉၶဝ် သူတေႃႈဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ဝႃႇ တီႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ဝေႇသႃႇ လီႇ တီႈဢၼ်တူၵ်းထုၵ်ႇၼၼ်ႉၵႂႃႇတႃႉ၊ ၵဝ်ၽြႃးတႄႉ တေဢဝ်ဝႃႇ တီႈ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဝေႇလုဝၼႆႉဢိူဝ်ႈ”လၢတ်ႈသင်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸပ်းတၢင်းၶႆႈတၢင်းပဵၼ်
မႄးထတ်းႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၼႂ်းဝႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸပ်းတၢင်းၶႆႈတၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇပေႃး ယူႇလီ။ လွင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶဵၼ်တူဝ်လိူဝ်ႁႅင်းဝႆႉ တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်ပႄႉၸႂ်လႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၶဵၼ်တူဝ် တုၵ်ႉၶ ဝေႇတၼႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်သတိပႂ်ႉပႃးၸွမ်း ဢဝ်ပၺ်ႇၺႃႇ ႁူမ်ႈႁွမ်း ၵႅမ်ၸွမ်း ဝႆႉယူႇ။ သၽေႃးမၼ်းၸမ်း တၢင်းၶႆႈတၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၶဵၼ်ယူႇ ၼႂ်းတူဝ် ၼၼ်ႉ ဢဝ်ယႃႈယူတ်းယႃႈယႃ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်တီႈလဵဝ် ယႃႈၵိၼ် ယႃႈသမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယႃဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ဢဝ်ယႃႈယႃၸႂ် ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၼၼ်ႉ ယႃဢဝ်ယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇယူႇလီၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။
“ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈဢၼ် ၵဝ်တေၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႉ တမ်ႈ တီႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈပႆႇလႆႈ လၢတ်ႈထိုင်။ တမ်ႈတီႈ ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ဢၼ်ပိုင်ႈဢိင်ၵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵဝ်ပႆႇလႆႈလၢတ်ႈထိုင် ပေႃးတေႁဵတ်းၼႆ ဢမ်ႇလၢတ်ႈမွၵ်ႇၽႂ်သေ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵႂႃႇၼႆ ၵူၼ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လူင် ၸိူင်ႉၵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပႆႇ တူၵ်းထုၵ်ႇၵွၼ်ႇ”
ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆသေ “တၢင်းၶႆႈတၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၶဵၼ်ယူႇ တီႈ တူဝ်ၵဝ် တီႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵဝ်တေဢဝ် ယႃႈယႃၸႂ် ဝီႇရိယၽႃႇဝၼႃႇ ယူတ်းယႃ ႁႂ်ႈ မၼ်းႁၢႆၵွၼ်ႇ”တႅပ်းတတ်းၼင်ႇၼႆ ဢဝ်ၸႂ်ယႃႈယႃ ယႃၵႂႃႇလႄႈဢမ်ႇႁိုင် ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၶိုၼ်းယူႇလီမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။
ဢဝ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ဢိင်ပိုင်ႈတြႃးတႃႉ
မႄးထတ်းၶိုၼ်းယူႇလီမႃးသေ ထိုင်မႃးတၢမ်းၶမ်ႈ ၶမ်ႈၼိုင်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တီႈႁူမ်ႈၵျွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇမႃႈလဝ်ႈလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ -
“ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶိုၼ်းယူႇလီမႃးၶိုၼ်း ၶႃႈယဝ်ႉလႄႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇယူႇလီၼၼ်ႉ ၶႃႈတပႄး ပဵၼ်ဢၼ်ၼၵ်းတူဝ် ၼၵ်းၸႂ် ဢမ်ႇပၢင်ႇၸႂ် ၸိုုၼ်ႈသႂ်သေဢိတ်းတီႈၶႃႈ၊ ပဵၼ်ၵၢင်ဝၼ်းႁႃႉ ၵၢင် ၶိုၼ်းႁႃႉၼႆ ပေႃးဢမ်ႇတၼ်းႁူႉထိုင်ၶႃႈဢေႃႈ။ ဢဝ်တြႃးသေ ၵႄႈလိတ်ႈၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ တြႃးတႃတေမႃး ၵႄႈလိတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႃႈပႄး လႆႈႁူႉႁၼ်ဝူၼ်ႉထိုင်ဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ပႆႇလႆႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄ တပႄးတပၢၼ်းၶဝ်ယဝ်ႉသေ တေဢမ်ႇပႆႇၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵွၼ်ႇ ၼႆလႄႈ ၶႃႈပႄး ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈယူႇသႃႇၸႂ် လူမ်ၸႂ်တႄႉ တႄႉၶႃႈဢေႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တမ်ႈတီႈၵဝ်ၽြႃးၼၼ်ႉ တပႄးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ် တိုုၵ်ႉမုင်ႈမွင်း ဢီႈသင်ယူႇလႃႇ? တီႈၵဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ လူဝ်ႇမုင်ႈမွင်းသင်။ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၼႃႈလိူၵ်ႈလင်သင် ၸိူဝ်းဢၼ် မိုတ်ႈၵိုဝ်း ယူႇသဝ်း ၸမ်ၵဝ်ၼၼ်ႉ ဝႆႉမဵဝ်းၼိုင်ႈ၊ ၸိူဝ်းယူႇယၢၼ်ၵဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႆႉမဵဝ်းၼိုင်ႈၼႆ ဢမ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄသင်သေ ၵဝ်ႁေႃးတြႃး ၼႄပၼ်မႃး မူတ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လွင်ႈႁေႃးတြႃးၼႆႉ တိုၼ်း ဢမ်ႇဝႆႉပုၼ်ႈတႃႇသြႃႇ၊ ပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇသိူင်ႇသိမ်းဝႆႉသေ ပွၵ်ႈ။ ပႅင်ႈၼင်ႇတြႃးသတ်ႉၸႃႇသီႇပႃး၊ တြႃးႁွတ်ႈၼိ်ပ်ႉပၢၼ်ႇ၊ ၶူးလၢႆးမၢၼ်ႇ ဢဝ်ၵဝ်ၸဝ်ႈႁူႉႁၼ်ၼၼ်ႉ ႁေႃးပၼ်မူတ်းမူတ်း သဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႈ”
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးၸႂ် တေဢုပ်ႉပိူင်ႇသိမ်း ပႅင်း တပႄးတပၢၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ‘ၵူၼ်းဢၼ်ၸွမ်းလင်ၵဝ် တေလႆႈဢိင် ပိုင်ႈၵိူဝ်းလီၵဝ်ယူႇသေႇသေႇ’ၼႆၸိုင် ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၸႂ် ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼႆယူႇၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈပဵၼ်သေ တေၶတ်းသၢင်ႈ ႁဵတ်းၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးၵပ်း ၵၢႆႇလူၺ်ႈ တပႄးၶဝ်မႃးၼႆ ၶဝ်ၸၢင်ႈမေႃသိူင်ႇ မေႃသိမ်းဝႆႉ ပုၼ်ႈတူဝ်ၶဝ်သေ သင်ႇသွၼ်တပႄးၶဝ်ယူႇ(ၶဝ်တေဢမ်ႇသင်ႇသွၼ်ပၼ်မူတ်း)။ ၵဝ်ၽြႃး တႄႉ လွင်ႈၶႂ်ႈလူဝ်ႇၶႂ်ႈလႆႈၸိူင်ႉၼၼ် ဢမ်ႇမီးသင်လႄႈ တေတူၺ်းထိုင် ပုၼ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်သေ လွင်ႈလူဝ်ႇသင်ႇသွၼ် ဢၼ်သိူင်ႇသိမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသင်ယဝ်ႉ”
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ထဝ်ႈၵႄႇမႃး တႄႉ တႄႉယူႇ။ ပူၼ်ႉပၢၼ်မၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ ထိုင်ဝၢႆးၵွႆႁၢင်ၽဝယဝ်ႉ။ ဢႃႇယုၸူဝ်ႈ ယိုၼ်း ၵဝ်ၽြႃးၵေႃႈ လႆႈမႃးပႅတ်ႇသိပ်းယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မႄးၽွၵ်ႇမႄးၶၢတ်ႈ ဝႆႉ လေႃႉထဝ်ႈလူင် ႁႂ်ႈမၼ်ႈသဝ်းလႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉၼင်ႇၵၼ် တူၼ်တူဝ်ၵဝ် ၽြႃးၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမၼ်ႈသဝ်းၵႂႃႇလႆႈၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ် ၽလသမႃႇပၢတ်ႈ သေ မတ်ႉၶၢတ်ႈၽုင်မႄးဝႆႉယူႇ”
“ပႅင်ႈၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းမႃး တၢင်းၸဵပ်းတၢင်းၶႆႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မေႃဝႆႉၸႂ် ဢုပဵၵ်ႉၶႃႇသေ ယူႇၵႂႃႇလႄႈ ဝေႇတၼႃႇ မၢင်ၸိူဝ်း ယဵၼ်ႁၢႆသေ လႆႈၸႂ်ၼိမ် သမႃႇထိၵတ်းယဵၼ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ပဵၼ်မႃး မဝ်တူဝ် မဝ်ၸႂ် ယူႇသႃႇမႃးယူႇတႄႉတႄႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ်ပႄႇ တေလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ တၢင်းတုၵ်ႉၶၸရႃႇ တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ”
“ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်တပႄးၵဝ်ၽြႃး သႃႇဝၵၶဝ်တင်း သဵင်ႈၵေႃႈ ဢဝ်လွင်ႈပုၵ်ႉၵူဝ်ႇသေ ယႃႇပေဢိင်ပိုင်ႈ ယႃႇပေၸႂ်ယႂ်ႇၵဝ်ၽြႃးယူႇ။ ယႃႇပေမုင်ႈမွင်း သေၸိူဝ်ႉသေဢၼ် တမ်ႈတီႈၵဝ်ၽြႃးယူႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ဢၼ်သူ လူဝ်ႇလႆႈပိုင်ႈဢိင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်း ၵႃႇယ၊ ၺႃႇၼ၊ ဝီႇရိယတူဝ်သူ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်တြႃး ဢၼ်ၵဝ်ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉ ၵိုၵ်းၵပ်းၸပ်း တူဝ်သူ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်မီးဝႃႇတမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈ ဢိင်ပိုင်ႈတူဝ်ၽႂ်တူဝ်မၼ်း ၶတ်းၸႂ်ယူႇၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ လိူဝ်သေၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇ ယႃႇပေၵႂႃႇ ဢိင်ပိုင်ႈၽႂ်တႃႉ၊ သူတေႃႈဢိင်ပိုင်ႈၵိူဝ်းလီဝႆႉ တြႃးၸႅတ်ႈတြႃး မၢၼ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်းတႃႉ။ လိူဝ်သေတြႃးမၢၼ်ႇဢၼ် ၼႆႉ ဢၼ်လဵဝ် တၢင်ႇၸိူဝ်းတၢင်ႇဢၼ် ဢၼ်သူတေလီ ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ”
“ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆလႄႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ပိုင်ႈဢိင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တေလႆႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီတြႃး”ၼႆထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ၶိုၼ်းဢဝ်တြႃး သတိပတ်ႉထၢၼ်ႇႁေႃးပၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်တပႄးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းၶဝ် ၸဝ်ႈ ဢၼ်ဝၢႆႇၼႃႈၶိုၼ်ႈၸူး ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵႂႃႇယူႇ။
ဝၢႆးဢွၵ်ႇဝႃႇ တီႈဝေႇလုဝယဝ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၶိုၼ်းယေႃးၶိင်းၵႂႃႇ တီႈသႃႇဝတ်ႉထိ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် သႃႇဝတ်ႉထိၼႆ ၵႂႃႇမိူဝ်းယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတြႃႇ မႃးလူႁၼ်လုမ်း လႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉသေ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇထတ်း ထိၼ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ -
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢွၼ်တၢင်းဢၵ်ႉၵသႃႇဝ ၵႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၵ်ႉၵသႃႇဝၵၶဝ် ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢွၼ်တၢင်း မုၼ်းၶမ်းၽြႃးႁိုဝ်ၼႆ ႁူႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ဢၵ်ႉၵသႃႇဝၵၶဝ် တိုၼ်းဢဝ်ၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇ ဢွၼ်တၢင်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႃႇသေၼႆလႄႈ ၽိူဝ်ႇမႃးတူၺ်း ဢႃႇယု သင်ႇၶႃႇရၸဝ်ႈၼႆ ၵူၺ်းၵိုတ်း ၸဵတ်းဝၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၸင်ႇသိုပ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈလႂ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈမိူဝ်း ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈႁိူၼ်း မႄႈမၼ်း တီႈၼႂ်းၶၢၼ်းၵိူတ်ႇမၼ်းသေ လူဝ်လႆႈ ၽူတ်ႇဢဝ်မႄႈမၼ်းၼႆယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတြႃႇၵေႃႈ ၸင်ႇလၢတ်ႈၼွင်ႉၸၢႆးမၼ်း ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတ ႁႂ်ႈရႁၢၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇ ႁၢင်ႈႁဵၼ်းသပိတ်ႈ သၢင်ႇၵၢၼ်းသေ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈ မၼ်းၸဝ်ႈ တေၶႂ်ႈၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃႇလၵၼၼ်ႉၼႆယူႇ။
ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတြႃႇၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ်ရႁၢၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ၶဝ်ႈမိူဝ်းၸူး တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး-
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ ပၼ်ဢၼုၺၢတ်ႈ ၶႃႈတပႄးသေၵမ်းၶႃႈ။ ၶႃႈတ ပႄး တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ” ၼႆယူႇ။ ပေႃးမုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႃႈ “ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇလႄႈ”ၼႆၸိုင် တေပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇပၼ်ႁႅင်း တၢင်း တၢႆ။ ပေႃးဝႃႈ “ယႃႇပေ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ”ၼႆၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇတပ်ႉလပ်ႉ လွင်ႈတၢင်းလီ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလွတ်ႈၵႂၢမ်းသွင်ငဵင်ႈၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ၸင်ႇထၢမ်ဝႃႈ -
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ... မႂ်းၸဝ်ႈ တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇတီႈ လႂ်”
“ၶႃႈပေးတေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃႇလၵ တီႈၶၢၼ်းၵိူတ်ႇ ၶႃတပႄးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ” ပေႃးဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ တႃႇမႂ်းဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ မႂ်းၸဝ်ႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ႁူႉလႆႈ။ ဢၼ်ပဵၼ်တပႄးတပၢၼ်းမႂ်း တႃႇတေထူပ်းႁၼ် သြႃႇ လီ ၸိူင်ႉၼင်ႇမႂ်းၸဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းၼၢၼ်းပဵၼ်ၼၢၼ်းမီးတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႄၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းသေ ႁေႃးတြႃး ၵွၼ်ႇလႄႈ”
ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇၵေႃႈ ၸင်ႇၼႄၽုင်းတၼ်းၶူဝ်း ႁေႃးတြႃး ၼႄ ပၼ် ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင်။ ၵမ်းလိုၼ်း ပူၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃး ဝႆႈပၼ်ႇလဵပ်ႈၽၢႆၶႂႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သၢမ်ႁွပ်ႈသေ လဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ -
“ထႅင်ႈၸဵတ်းဝၼ်း ၶႃႈတပႄး တေဝၢင်းပူင် ၶၼ်ႇထႃႇၼၵ်းလူင်ၼႆႉၶႃႈ ယဝ်ႈ” ၼႆသေ ႁူၼ်လင်ႁွမ်းမိုဝ်းဝႆႈၽြႃးၵႂႃႇ ပေႃးဝႃႈ ထိုင်တီႈဢၼ်လပ်ႉတႃ ဢမ်ႇႁၼ်ၽြႃးယဝ်ႉ ၸင်ႇဝၢႆႇၼႃႈ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃႇလၵ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၸႂ်ႈႁႂ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ၸွမ်းသူင်ႇ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ် ယိပ်းမွၵ်ႇ၊ ယိပ်းၼၢမ်ႇသႃႇသေ မႃးၸွမ်းသူင်ႇ မႃးပူၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃး ၵိုၵ်းပႃး ၶေႃးၶူမ် ဢွၼ်ၵၼ် ႁႆႈၼၼ်ႈပၼ်းမေႃးလူင်ၵႂႃႇယူႇ။
ပေႃးပူၼ်ႉဝဵင်းၼႆ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၸင်ႇၵိုတ်းသေ ႁေႃးတြႃးပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းၶဝ် -
“သူတေႃႈ ယႃႇပေလိုမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ သင်ႇၶႃႇရသၽေႃး ဢၼ်မေႃ ပဵၼ် မေႃလုလႅဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေလိုမ်းၼႃႉ”ၼႆသေ ၶိုၼ်းၸႂ်ႉၶဝ် ပွၵ်ႈ မိူဝ်းယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းသေ ႁေႃးတြႃးၵႂႃႇ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၸဵတ်း ဝၼ်း ဢွၼ်ဢဝ်ရႁၢၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈ ၽႅဝ်မိူဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈ ၼႃႇလၵယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၽႅဝ်မိူဝ်း တီႈႁိူၼ်းၼႆ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၸင်ႇ ၶဝ်ႈမိူဝ်း ၼႂ်းလုၵ်းၼွၼ်းမၼ်း ဢၼ်မႄႈမၼ်းၸဝ်ႈ ၼၢႆးသႃႇရိပုၼ်ႇၼေး သိူဝ်ႇႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၸႂ်ႉၵႂႃႇလိုဝ်ႈ တီႈယူႇၶဝ် ဢၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။
ဝၢႆးသေ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၽၢတ်ႇၵႂႃႇၼႆ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၸပ်း တၢင်းပဵၼ် ႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼွင်ႉၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတ ဢဝ်ၵွၵ်း ပုတ်ႈလၢႆႈပၼ် ပေႃးဢမ်ႇတၼ်း။ မၼ်းၸဝ်ႈ ႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈ ပေႃးတၢၼ်ႇ ၼမ်ႉ ပုၼ်းဢွၵ်ႇ မုတ်းဢွၵ်ႇယူႇ။ ၼၢႆးသႃႇရီႇပုၼ်ႇၼေး မႃးယူႇတီႈၽၵ်းတူ လုၵ်းၼွၼ်းသေ လႆႈႁၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၼင်ႇၼၼ် ပဵၼ်ဢၼ် ၸႂ်ဢမ်ႇ လီတႄႉတႄႉ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶုၼ်ၽီၸတုမႁႃႇရၢတ်ႉသီႇပႃး ၶုၼ်ဢိၼ်း ၶုၼ်သၢင် လူင်ၶဝ် ပုတ်ႈၵၼ် လူင်းမႃး ယွၼ်းလူႁၼ်လုမ်းလႃး ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၼႆသေတ ၸဝ်ႈၸင်ႇဝႃႈ “ၵေႃႉလူႁၼ်လုမ်းလႃး မီးဝႆႉယဝ်ႈ”ၼႆသေ ၶိုၼ်းၸႂ်ႉၶဝ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယူႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽီသၢင်ၶဝ်မႃးၼၼ်ႉ ၼၢႆးပုၼ်ႇ ၼေးလူင် လႆႈႁၼ် ပဵၼ်ဢၼ်ဢၢမ်းလူင်လၢင်သေ ၶႂ်ႈႁူႉလွင်ႈတၢင်းမၼ်း လႄႈ မႃးတွင်ႈမႃးထၢမ် ၸင်ႇႁူႉႁၼ် လွင်ႈဢၼ်ၽီၶဝ် မႃးယွၼ်း လူႁၼ် လုမ်းလႃး လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၼႆသေ မၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ-
“ဢေႃး... လုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ်ၼႆႉ ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇသေ ၶုၼ်ၽီၶုၼ်သၢင် လူင် ဢၼ်ႁဝ်းၵိူဝ်းလီၼၼ်ႉၵွၼ်ႇၼေႃ၊ ဢၼ်ပဵၼ် သြႃႇလုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵေႃးတမၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေ ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၼေႃး” ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼင်ႇၼႆ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၸင်ႇဝႃႈ ထုၵ်ႇ လီႁေႃးတြႃးပၼ် မႄႈၵဝ်ယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇႁေႃး ၵုင်ႇၽြႃးၵဝ်ႈပိူင် သိုပ်ႇႁေႃးတြႃး ၵႂႃႇလႄႈ မႄႈမၼ်းၸဝ်ႈ တူၵ်းပဵၼ် သေႃးတႃႇပၼ်ႇၵႂႃႇ။ ပေႃးဝႃႈ မႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ထူပ်းတြႃးယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၸင်ႇၶႆႈၸႂ်ဝႃႈ “ၵဝ် တွပ်ႇၵျေးၸူး ၼမ်ႉၼူမ်းမႄႈၵဝ် ယဝ်ႉယဝ်ႈ”ၼႆ ၸင်ႇၸႂ်ႈႁႂ်ႈမႄႈမၼ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸမ်ၼႃႈမိူင်းတေ လႅင်းမႃး ၸင်ႇၸႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတ ႁွင်ႉဢဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ်မႃး။ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၸုၼ်ႇတ ပူၵ်းႁွပ်ႇမၼ်းလုၵ်ႉသေ -
“ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသီႇသိပ်းႁႃႈပီ ဢၼ်လႆႈ ယူႇၸွမ်း ၵၼ် မႃးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ လႆႈမီး လွင်ႈတၢင်းၶွင်ႉၶမ်ၸႂ် ၵႃႇယၵၢမ်ႇ၊ ဝၸီႇၵၢမ်ႇ ၵွပ်ႈ ၶႃႈပႄးၼႆ ၶႅၼ်းတေႃႈ ယိူၼ်ႉသီးသေၵမ်းၶႃႈ”ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ လၢတ်ႈ ၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ -
“ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ယူႇမႃးတၢၼ်ႇၼႆႉ တီႈၸဝ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၶႃႈတ ပႄးၶဝ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸႂ်၊ ၶမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသင်ၶႃႈ၊ သင်ဝႃႈ ၶႃႈတပႄးၶဝ် မီးတၢင်းၽိတ်း ၼိူဝ်ၸဝ်ႈႁဝ်းၸိုင် ၸဝ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ယိူၼ်ႉသီး ပွႆႇဝၢင်းၶႂၢင်းပၼ် ၶႃႈတပႄးၶဝ် သေၵမ်းၶႃႈ၊ ဢဝ်ၵၢမ်ႇသၢမ်ပႃးသေ ၶႃႈပႄးၶဝ် ၵၼ်ႇတေႃးၶႃႈ ယဝ်ႉ”
ဝၼ်းလိူၼ်သိပ်းသွင်မူၼ်း ၸမ်ၼႃႈမိူင်းတေလႅင်း ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉ တြႃႇ ၼွၼ်းဝၢႆႇၽၢႆႇၶႂႃ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈ ၽလသမႃႇပၢတ်ႈသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ဢွၵ်ႇသၢၼ်ႇၸတုတ်ႉထၼၼ်ႉ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵႂႃႇလႄႈ ၼင်လိၼ် မိူင်း ပေႃးသၼ်ႇၶွၼ်းဝႆႉၵႂႃႇႁႅင်းႁႅင်း။
ဝၢႆးၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်း ပွႆးဢၼ်ႇတိ မ သႃႇပၼၸဵတ်းဝၼ်း ၽွင်းလွင်းသၢင်းၵျူဝ်ႇၽႆး ယဝ်ႉသေ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတ ၸင်ႇပၢင်းဢဝ် ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈ၊ သပိတ်ႈ၊ သၢင်ႇၵၢၼ်း ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ သႂ်ႇၼႂ်းဢုပ်းၶမ်း ဢဝ်မႃးတီႈ သႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၵႂႃႇၸူး တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းသိုပ်ႇ ဢဝ်ၵႂႃႇ တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၸင်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈ ၵုင်ႇၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၵူႈပိူင်ပိူင်သေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈဢဝ်ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၸဝ်ႈ ထႃႇပၼႃႇ ႁဵတ်းၸေႇတီႇၵွင်းမူးဝႆႉ တီႈသႃႇ ဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။
ဝၢႆးၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ယေႃးၶိင်းမႃး တီႈ ရႃႇၸၵျူဝ်ႇသေ ၽွင်းမိူဝ်ႈထိုင် လိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်း ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ သမ်ႉဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵႂႃႇ။
လွင်ႈတၢင်းမၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၸမ်း ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇလႄႈ ပေႃးမၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈၵႂႃႇလႄႇ မိူင်းၽီမႃး လႆႈၵႂႃႇႁၼ် ၶုၼ်ၽီၼၢင်းၽီၶဝ် ဢူမုၼ်တၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇၼၼ်ႉၼႆ သမ်ႉၶိုၼ်း မႃးၶႆႈၼႄ ၸိူဝ်းပဵၼ်တပႄးၽြႃး လႆႈၵႂႃႇမိူဝ်းမီး မိူင်းၽီ ၼႆလႄႈ သင်၊ ပေႃးၵႂႃႇလႄႇ မိူင်းငရၢႆးၼႆ ၶိုၼ်းမႃးလၢတ်ႈၼႄ လႆႈၵႂႃႇႁၼ် တပႄး တိတ်ႉထိၶဝ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼႆႉ ၵႂႃႇတူၵ်းငရၢႆး ၶူင်းၼၼ်ႉ ၶူင်းၼႆႉၼႆ လႄႈသင်၊ ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်း ၼင်ႇၼၼ် တၵႃႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ယုမ်ႇယမ် သႃႇသၼႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် တိတ်ႉထိၶဝ်လႄႈ တိတ်ႉထိ ၶဝ် လၢပ်ႈလႃႇၽ ယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇ ၵူႈမိူဝ်ႈၵူႈဝၼ်း။ ၶဝ်ၸင်ႇဝႆႉၸႂ်ၼႂ်းတေႃႇ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇယူႇ။ လွင်ႈလၢပ်ႈလႃႇၽၶဝ် ယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၶဝ်မၢႆၸႂ်ၼင်ႇၼႆ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးရႁၢၼ်းပႃးၼႆႉ ဢမ်ႇတၢႆၼႆ ႁဝ်းၼႆႉ တေယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇၸၢင်ႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉၵူၼ်းၸူၼ် လူင် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ သမႃႇၼၵုတ်ႉတိၵၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵႂႃႇဢဝ်တၢႆ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉ ၵလၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၵူၼ်းႁၢႆႉလူင် သမႃႇၼၵုတ်ႉတိၵၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ်တပႄး မၼ်း ႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ၵႂႃႇတီႈၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ။ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇၵေႃႈ ႁူႉထိုင် လႄႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ႇၸတုတ်ႉထသေ မိၼ်ပၢႆႈၶဝ်။ ႁဵတ်းၼႆ ပၢႆႈမႃး လႆႈႁူၵ်း ဝၼ်း ပၢႆႈလွတ်ႈယူႇသေတႃႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းၸဵတ်းၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢပရႃႇပရိ ယဝေႇတၼီႇယ ၵၢမ်ႇၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် လႆႈပေႃႉမင် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်း ထဝ်ႈလႄႈ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈလႆႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း ၵူၼ်းႁၢႆႉလူင် ႁႃႈပၢၵ်ႇ ႁႅမ်ပေႃႉယူႇယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းႁၢႆႉလူင်ႁႃႈပၢၵ်ႇ ႁႅမ်ပေႃႉ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇၼႆ လုပ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈ ပေႃးႁၵ်းလႅဝ်ၽွင်ၵႂႃႇ သဵင်ႈသဵင်ႈယူႇ။ ၶဝ်ထၢင်ႇဝႃႈ တၢႆယဝ်ႉၼႆ ၶဝ်ၸင်ႇ ပၢႆႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ ၵူၼ်းႁၢႆႉလူင် ႁႃႈပၢၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽိတ်းမႅၼ်ႈ ၺႃး ဢၼၼ်ႇတရိယၵၢမ်ႇလႄႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မိူဝ်းၵႂႃႇ ပႆႇတၼ်းထိုင်ႁိူၼ်း ၼၼ်ႉ လွႆၵၢၼ်ႉၵူၼ်ႇတဵင်ၶဝ် တၢႆတင်းသဵင်ႈသေ မိူဝ်းတူၵ်းဢဝီႇၸိယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ၶိုၼ်းႁူႉတူဝ်မႃး ၸင်ႇဢဝ်သၢၼ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈ မႄးၽွတ်ႈတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၶိုၼ်းလီလီသေ ယေႃးၶိင်း မႃးၵၼ်ႇတေႃး မုၼ် ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။
“ထိုင်ၶၢဝ်း ၶႃႈတပႄး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၶႃႈယဝ်ႈ ပၼ်ၶႂၢင်းသေၵမ်း ၶႃႈ” ၼႆသေ ၵႂႃႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈလွႆ ဢိသိၵိရိယဝ်ႉ။
ႁဵတ်းပွႆးလူႇပူႇၸေႃႇ ဢၼ်ႇတိမသႃႇပၼ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ၸဵတ်း ဝၼ်းသေ တူၼ်တူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸဝ်ႈ ၵေႃႉၵႂႃႇၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၽွင်းလွင်း သၢင်းၵျူဝ်ႇၾႆးယဝ်ႉ။ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇၵေႃႈ ဢဝ်မႃး ထႃႇပၼႃႇ ႁဵတ်းၵွင်းမူး တီႈၵျွင်းဝေႇလုဝၼ်ႇ။
ဝၢႆးသေ ၽွင်းလွင်းသၢင်းၵျူဝ်ႇယဝ်ႉ ၽြႃးယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇသေ ထိုင်မႃး လိူၼ်ၸဵင် ႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင်မႃး ဝဵင်းဝေႇသႃႇလီ။
ပၼ်ငိူၼ်ႈလၢတ်ႈၼႄ တႃႇတေဢဝ်ၼိပၢၼ်ႇ
မႄးထတ်းယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ် ၽွၼ်းလီၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် တွၼ်ႈၵၢင်ၼႂ်မုၼ် ၶမ်းၽြႃး ယေႃးၶိင်း တုင်းသွမ်း ၼႂ်းဝဵင်းဝေႇသႃႇလီသေ ထိုင်မႃး တၢမ်းၶမ်ႈ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢဝ်ဢၼ်သိူဝ်ႇဢၼ်ပူသေ ၵႂႃႇသိူဝ်ႇ တီႈၵွင်းမူး ၸႃႇပႃႇလယဝ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် တီႈၵွင်းမူးၸႃႇပလယဝ်ႉ ၼင်ႈၼိူဝ်တီႈဢၼ် ဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇသိူဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉသေ “လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ထႃႇၼ ထႃႇၼီႇ ဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်သႃႇယႃႇတႄႉတႄႉ။ တီႈဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ၼပ်ႉယမ် ဢၼ်မီးၸွမ်း ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉၼႆၵေႃႈ လီႁၢၼ်ႉၸႂ် မိုတ်ႈၸႂ်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ၽူႈဢၼ်မီးၸႂ်သၼ်ႇတယႂ်ႇ မီးဝီႇရိယ တၢင်း ၶတ်းၸႂ်ယႂ်ႇ၊ ၽူႈဢၼ်ပႄႉၵွၼ်းၸႂ်၊ ၽူႈဢၼ်မီးပၺ်ႇၺႃႇ မေႃၶူၼ်ႉ မေႃ ဝူၼ်ႉ တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေမဝ်ႇဝႃႈ ပိုင်ႈဢိင်ဢဵၼ်ႁႅင်းသၼ်ႇတ၊ ဝီႇရိယ ပၺ်ႇၺႃႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပေႃးတေ ၶႂ်ႈယူႇသဝ်း ထူၼ်ႈၸူဝ်ႈၼႆၸိုင် ၶတ်းၸႂ်ယူႇသဝ်းလႆႈယူႇ။ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉတႄႉ ပႅင်ႈၼင်ႇဢၼ်ဝႃႈမႃး ထၢတ်ႈ သၼ်ႇတ၊ ထၢတ်ႈဝီႇရိယ၊ ထၢတ်ႈပၺ်ႇၺႃႇ၊ ထၢတ်ႈၸႂ်ၽိုၵ်းၽႄႈ တဵမ် ထူၼ်ႈဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးပႆႇ ၶႂ်ႈဢဝ် ပရိၼိပၢၼ်ႇသေ ၶႂ်ႈယူႇထူၼ်ႈၸူဝ်ႈ တေႃႇဢႃႇယုုၼိုင်ႈပၢၵ်ႇ ၼႆၵေႃႈ ယူႇလႆႈယူႇ”
ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶုၼ်သူင်လူင် ယႃႉၵဝ်းဢမ်ၸႂ် ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇ တႃႇဝႆႉလႄႈ ၸႂ်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႇ ဢမ်ႇပၢင်ႇဢမ်ႇ သႂ်၊ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈၼႄငိူၼ်ႈၵႂၢမ်း သိုဝ်ႈသိုဝ်ႈၼင်ႇၼႆသေတႃႉ မၼ်း ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၸႅင်ႈ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ တႃႇတေလဝ်ႈလၢတ်ႈ ပၢင်းဝႃႈ -
“ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီး ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတႃႇ သတ်တဝႃႇၶဝ် ၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တေႃႇထူၼ်ႈၸူဝ်ႈသေၵမ်းၶႃႈ” ၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်းထိုင်။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈၵႂႃႇ သၢမ်ပွၵ်ႈသေတႃႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢမ်ႇၶိုၼ်း တွပ်ႇသင်။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸဝ်ႈၶႂ်ႈၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇလႆႈယဝ်ႉ”ၼႆသေ ၸဝ််ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း ၼင်ႈဝႆႉ တီႈတႂ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉ ဢမ်ႇၸမ်ဢမ်ႇၵႆ ၽြႃးၼၼ်ႉယူႇ။
တႅပ်းတတ်းလတ်းၸႂ်-တႃႇဢဝ်ၼိပ်ႇပၢၼ်ႇ
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵႂႃႇ ၼႆထိုင် ၶုၼ်သူင်လူင်မႃႇၼၢတ်ႈ ၽႅဝ်မႃးသေ မႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ-
“ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ထုၵ်ႇလီ ဢဝ်ၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ တပႄးမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ သုတ်ႈတၼ်ႇ၊ ဝိၼႄး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ၵေႃႈ သွၼ်ဢၢၼ်ႇၵျၢင်ႉၵမ် ၸွမ်းၼင်ႇၶူးလၢႆးသြႃႇ လႆႈလီလီၶႃႈယဝ်ႉ။ ဝႃႇတမိတ်သႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၼႂ်းလုမ်းၾႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ပူၵ်းတင်ႈ ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ သမ်မႃႇဝႃႇတသေ တဵၵ်းတဵင်ယဝ်ႉၶႃႈယဝ်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် မုၵ်ႉ ၸုမ်းသင်ႇၶႃႇ ပေႃးတေမၼ်ႈၵိုမ်း ယိုၼ်းယၢဝ်း ၵႂႃႇၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ တမ်းမၢႆ ပၺ်းၺတ်ႈပၵ်းပိူင် ဝိၼႄးသေ ပူၵ်းတင်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင် ပရမတ်ႉထသၢင်ႇ ၶႃႇ၊ သမ်ႇမုတိသၢင်ႇၶႃႇ မႃးယဝ်ႉတီႈၶႃႈ။ ပုၼ်ႈပၢင်ႈ ၵူၼ်းၼႂ်းလေႃးၵ ၶူင်း ၵၢင်ၼႆႉ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၽႄႈတိူၼ်း ၸီႉသင်ႇၼႄပၼ်ၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ ၽႂ်ပေႃး ဢမ်ႇယိူ်င်ႈငၢႆးမိူၼ်လႆႈ သေၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တမ်းၸႂ် သေ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ လႆႈၶႃႈယဝ်ႉ ၶႅၼ်းတေႃႈဢဝ် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၶႃႈလႃႈ”
ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်သူင်မႃႇၼၢတ်ႈ လဝ်ႈလၢတ်ႈပၢင်းၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ “ၶုၼ်သူင်လူင်မႃႇၼၢတ်ႈ... မႂ်းတေႃႈ တမ်းၸႂ်သေ ယူႇဝႆႉလႃႈ။ဢမ်ႇႁိုင်သင် ထႅင်ႈသၢမ်လိူၼ် ၵဝ်ၽြႃး တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယူႇ” ၼႆယဝ်ႉ။
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼႆ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်သၢမ်မူၼ်း။ တႄႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ ပုၼ်ႈ တႃႇ တေယူႇလီပီးသၢၼ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းၶႆႈ တၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇၶတ်းသၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင်သင်ယဝ်ႉ။ (ပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ဢႃႇယု သင်ၶႃႇရၸဝ်ႈ ယဝ်ႉ) ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႅပ်းတတ်းလတ်းၸႂ် ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ ၼင် လိၼ်မိူင်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၶွၼ်းသၼ်ႇဝႆ ဢိင်ႇသၼ်ႇၵႂႃႇ ႁႅင်းတႄႉႁႅင်းဝႃႈ။ ၼႃႈ ၾႃႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ သဝ်ႈၵမ်ႇလမ်ၵႂႃႇ၊ သဵင်ၾႃႉၽႃႇၽႃႈလင် မေႃးၸွတ်ႇၼၼ်ႈၵႂႃႇ တင်းမိူင်း။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၶၢၼ်ၵႂၢမ်းဢုတၢၼ်းဝႃႈ-
“ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ႁိဝ်ႈၸင်ႈတူၺ်း ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇလႄႈ ၽဝသေ ၵၢမ်ႇဢၼ် ၸၢင်ႈမေႃၽၢၼ်ႇပဵၼ် ၽဝၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၽၢၼ်ႇ ပဵၼ်လႆႈထႅင်ႈၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃးၸုၼ်ႉပႅတ်ႈ သဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ဢဝ်ၸႂ်သမႃႇထိ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈ သႂ်ႇၼႂ်းတူဝ်သေ ယႃႉလႅဝ်လႆႈပႅတ်ႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ၵိလေႇသႃႇ ဢၼ်ႁၢင်ႈၶိူင်ႈ ဝႆႉတီႈတူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”
လွင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇပႅတ်ႇမဵဝ်း
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ဢိင်ႇသၼ်ႇ ၼင်လိၼ်မိူင်း သၼ်ႇႁွၼ်ႈၶွၼ်းဝႆၵႂႃႇ ႁႅင်းႁႅင်း ၼႆ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်ယူႇသဝ်း တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ တီႈဢမ်ၸမ် ဢမ်ႇၵႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇၵႂႃႇ တႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်လႄႈ ၼင်ႇလိၼ်မိူင်း သၼ်ႇဝႆႁႅင်း ပေႃးပဵၼ်တၢၼ်ႇၼႆႉ၊ ယွၼ်ပိူဝ်ႈသင်လႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိင်ႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းမၼ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းသင်ၾႃႉၵမ်ႇၾႃႉ လင်။ ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင် ၼင်ႇၼႆသေ တႃႇတေၵႂႃႇထၢမ် လွင်ႈၼႆႉလႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇၵႂႃႇ ၸူးတီႈ မုၼ်ၶႆႈၽြႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ ထၢမ်ၵႂႃႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တွပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵမ်ႇၽႃႇၼင်လိၼ်မိူင်းၼႆႉ မီးဝႆႉယူႇ ၼိူဝ် ၼမ်ႉ။ ၼမ်ႉၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးဝႆႉၼိူဝ်လူမ်း။ လူမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးဝႆႉ ၼႂ်းဢႃႇ ၵႃႇသၵၢင်ႁၢဝ်။ ပိူဝ်ႈၼႆ ပေႃးဝႃႈ လူမ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၽိုၼ်ႉထွင်းၼႆၸိုင် ၼမ်ႉ ဢၼ်ႁွင်းလိၼ်ၵေႃႈ ၼိုင်လႄႈ ၼင်လိၼ်မိူင်းၵေႃႈ ၼိုင်မႃးယဝ်ႉ။ ၼႆႉပဵၼ် ပိူင်လိူင်းလူင် တႃႇတေ ႁူႉႁၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ဢိင်ႇသၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ရႁၢၼ်း၊ ပုၼ်ႇၼႃး၊ ၽီ၊ သတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ဢၼ်မီး ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇၶဝ် ဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်လႄႈ ၸၢင်ႈ ဢိင်ႇသၼ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး မႃးဢဝ် သၼ်ႇထေႇ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵိူတ်ႇ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇတြႃး၊ ၽွင်းမိူ်ဝ်ႈ ႁေႃးတြႃးထမ်ႇမၸၵျႃႇ၊ ၽွင်းမိူ်ဝ်ႈ ပွႆႇဢႃႇယုသင်ႇၶႃႇရ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ... ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိင်ႇသၼ်ႇသေႇသေႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပႅတ်ႇပိူင်ၼႆႉ ၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၼၼ်ယူႇ တႃႇသေႇယဝ်ႈ။ တႃႇ တေဢဝ် တၼ်းၶူဝ်းသေ ႁဵတ်းပဵၼ်ဢိင်ႇသၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼၢၼ်းမီး တႄႉတႄႉ။ ဢၼ်ၵိုတ်းၽၢႆႇလင် ႁူၵ်းမဵဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်း မိူဝ်ႈၽြႃး တိုၵ်ႉမီးၼၼ်ႉၵူၺ်း။
ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ပိူၼ်ႈ လၢတ်ႈငိူၼ်ႈၼႄႁေႃး
မႄးထတ်းႁဵတ်းၼႆ ႁေႃးလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇ ၶိူဝ်းဢိင်ႇသၼ်ႇပႅတ်ႇပိူင်သေယဝ်ႉ ၶိုၼ်း ၶႆႈၼႄ ဢၼ်ၵူၼ်းသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ဢမ်ႇႁူႉထိုင် ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၼင်ႇၼႆ-
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ၶဝ်ႈယူႇသဝ်းၼႂ်း ၵႄႈၵၢင်ပရိ သတ်ႈ ၶဝ်သေ ၵဝ်ၽြႃး ယူႇသဝ်းလၢတ်ႈၸႃ ဢုပ်ႇဢူဝ်း လူၺ်ႈၶဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဝ်ပဵၼ်ၽႂ်ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်တေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉထိုင်။ မိူၼ်ၶူးလၢႆးၼႆႉၼင်ႇ ၵဝ်ႇ ၵႄႈၵၢင် ပရိသၢတ်ႈ ပုၼ်ႇၼႃး၊ ၵႄႈၵၢင် ပရိသၢတ်ႈ ၵူၼ်းထၢၼ်ႈၵၢင်၊ ၵႄႈၵၢင် ပရိသၢတ်ႈ ၽီ၊ ၵႄႈၵၢင် ပရိသၢတ်ႈ မႃႇၼၢတ်ႈ၊ ၵႄႈၵၢင် ပရိသၢတ်ႈ ၶုၼ်သၢင်ၶဝ်ၵေႃႈ ၵဝ်ၽြႃး ႁဵတ်းႁၢင်ႈႁဵတ်းပိူင် လၢတ်ႈၸႃ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵင် လၢတ်ႈၶဝ်သေ လၢတ်ႈၸႃဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းမႃးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈ ဝႃႈ ၵဝ်ပဵၼ်ၽြႃးၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉထိုင်။
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးဝႆႉ သၢၼ်ႇပႅတ်ႇပိူင် ဢၼ်ႁူမ်ႇတူမ်းလႆႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ဢၼ်သၢၼ် ၶတ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၸႂ်ၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ တူဝ်ၸပ်းၸွမ်း ႁွမ်းပႆလႆႈသေ ဢၼ် ၶႂ်ႈလူဝ်ႇ ၶႂ်ႈလႆႈၼႆႉ တဵမ်ထူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ၸွမ်း ၼမ်ႉၵတ်ႉၼင်ႇၼႆၵေႃႈ မီးယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ လွင်ႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူတ်ႉလွတ်ႈ ပႅတ်ႇပိူင်ၵေႃႈ မီး ယဝ်ႉ။ ၵမ်းလိုၼ်း တီႈတူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸႂ်ပေႃးတၢၼ်ႇ ဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ႁဵတ်းလႆႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ ၶဝ်ႈၼႄဝသၺႃႇသၢၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ”
လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၼႄ တေဢဝ်ၼိပၢၼ်ႇ
မႄးထတ်း“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းၵဝ်တိုၵ်ႉ ၸင်ႇႁႃပဵၼ်ၽြႃး ၽွင်း မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တီႈထိူၼ်ႇဢုရုဝေႇလ တီႈမႆႉၺွင်ႇလဵင်ႉပႄႉၼၼ်ႉ ၶုၼ်သူင်မႃႇၼၢတ်ႈမႃးသေ ‘ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ ပုၼ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ဢတ်ႉ တႁိတၼၼ်ႉ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ၊ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၶႃႈလႄႈ’ မႃးတိုၵ်း သူၼ်း ၼင်ႇၼႆ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ ‘ပေႃးဝႃႈ ပႆႇလႆႈႁေႃးတြႃး သုတ်ႈ၊ ဝိၼေး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ႁဵတ်းၽွၼ်းလီပၼ် ပုၼ်ႈၵူၼ်း ၵူႈၸၢဝ်း ၸၢဝ်းယဝ်ႉ ပေႃးပႆႇလႆႈၽွတ်ႈ ၸုမ်းသင်ႇၶႃႇသေ ပႆႇလႆႈပၺ်းၺၢတ်ႈဝိၼေး ယဝ်ႉ၊ ပေႃးပႆႇလႆႈ ၽူတ်ႇဢဝ် ၸိူဝ်းၶဝ် ဢၼ်ထိူၵ်ႈ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇၼႆႉယဝ်ႉၸိုင် ၵဝ်ၽြႃးပႆႇ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵွၼ်ႇ’ ၼႆယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ၸူဝ်ႈၵႃႈပႆႇလႆႈဢဝ် ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ သႂ်ႇႁွတ်ႈ ယိုၼ်ႈထိုင် ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းလေႃးၵၼႆႉ ၵဝ်ၽြႃး ပႆႇၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ”
“ယၢမ်းမိူဝ်ႈ ၵဝ်ၽြႃး မီးယူႇ တီႈၵွင်းမူး ၸႃႇပႃႇလ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ လုၵ်ႉၵႂႃႇ ပႆတၼ်းႁိုင်သင်ၼၼ်ႉ မႃႇၼၢတ်ႈၶုၼ်သူင်လူင် ၽႅဝ်မႃးသေ မႃးတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ ‘ပွႆႇၽႃႈဢႃႇယုသင်ႇၶႃႇရ ၶႃႈလႄႈ၊ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်လႆႈ လၢတ်ႈဝႆႉ ဝၼ်းပုၼ်ႉၼၼ်ႉ လွင်ႈပူၵ်းတင်ႈ ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ၵေႃႈ တဵမ်ထူၼ်ႈ ဢွင်ႇယဝ်ႉၶႃႈယဝ်ႈ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပွႆႇၽႃႈ ဢႃႇယုသင်ႇၶႃႇရ ၶႃႈတႃႉ’ၼႆမႃးတိုၵ်းသူၼ်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်း မႃးတိုၵ်းသူၼ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃးၵေႃႈ ပွႆႇၽႃႈ ဢႃႇယု သင်ႇၶႃႇရၵဝ် ယဝ်ႈ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ ထႅင်ႈသၢမ်လိူၼ် ၵဝ်ၽြႃး တေၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ”
ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၼႅင်ၸႂ်ၼႃႇ
မႄးထတ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ထႅင်ႈသၢမ်လိူၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇယဝ်ႈ”ၼႆၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ လႆႈငိၼ်းၵႂႃႇၼႆ မၼ်းၸဝ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းၸႂ် လႂ်တိုၼ်ႇၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။
“ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... ယႃႇပေၽူမ်ႈဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵွၼ်ႇၶႃႈ။တိုၵ်ႉ ၸဝ်ႉယူႇၶႃႈ၊ ၶႅၼ်းတေႃႈ ယူႇသဝ်း ႁႂ်ႈထူၼ်ႈပၢၵ်ႇသေ ၵမ်းၶႃႈ” မႆႈၸႂ်လူင် လၢင်သေ လဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ယႃႇပေမႃးလၢဝ်ႈလၢတ်ႈ တွင်းပၢၼ်ႇယူႇ ယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁမ်ႈသီးၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တွင်းပၢၼ်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈ ထူၼ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ သၢမ်ပွၵ်ႈယူႇ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ-
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မႂ်းယုမ်ႇယမ် ၺၢၼ်ႇၽေႃးထိ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈႁိုဝ်”ထၢမ်ၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ
“ဢေႃႈ... ယုမ်ႇယမ်ယူႇတီႈၶႃႈ” ပေႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ
“ပေႃးဝႃႈ မႂ်းယုမ်ႇယမ်ႇယူႇ ၼႆၸိုင် ၵဝ်ၽြႃး ႁၢမ်ႈသီးယူႇတၢၼ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ် မႂ်းၸဝ်ႈသမ်ႉ လဝ်ႈလၢတ်ႈထူၼ်ႈထိုင် သၢမ်ပွၵ်ႈယူႇလႃႇ?”
“ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... ၶႃႈတပႄး ၶိုၼ်းၶုၵ်းၶူၼ်ႉ ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈထိုင်ယဝ်ႉ တီႈၶႃႈ ၽူႈဢၼ်သၼ်ႇတ၊ ဝီႇရိယ၊ ထၢတ်ႈၸႂ်ပၺ်ႇၺႃႇ ယႂ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈ ယူႇထူၼ်ႈၸူဝ်ႈ ၼႆၸိုင် ယူႇလႆႈယူႇ။ ၵဝ်ၽြႃးၵေႃႈ ပေႃးၶႂ်ႈ ယူႇထူဝ်ႈၸူဝ်ႈၵေႃႈ တေႃႈယူႇလႆႈယူႇ... ၼႆ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း လၢတ်ႈၼႄ ပၼ်ငိူၼ်ႈပၼ်ႁွႆးၼၼ်ႉ ၶႃႈတပႄးႁဝ်း ၶိုၼ်းၶုၵ်းၶွပ်ႈထိုင်ယဝ်ႉၶႃႈ။ လွင်ႈ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်လႆႈယူႇၼႆၵေႃႈ ၶႃႈတပႄး ယုမ်ႇယူႇတီႈၶႃႈ”
“ယုမ်ႇယမ်ယူႇၼႆသေတႃႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵဝ်ၽြႃး ယူႇႁိုင်တေႃႇ ထိုင် ထူၼ်ႈၸူဝ်ႈသေၵမ်းၼႆ မႂ်းၸဝ်ႈ ယင်းဢမ်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈတွင်းပၢၼ်ႇ ဝႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ?”
“ပွၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မိူဝ်ႈၽွင်း ယူႇသဝ်းတီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ လွႆၵတ်ႉ ၸၵုတ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈလၢတ်ႈ ပၼ်ငိူၼ်ႈပၼ်ႁွႆးမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈယူႇသဝ်း တီႈၼိၵြေႃးထႃႇရၢမ်ႇ၊ ႁူၺ်ႈထိူၼ်ႇ၊ လွႆဝေႇပုၼ်ႇလ ႁိမ်းထမ်ႈ လွႆဢိသိၵိရိ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈယူႇလွင်ႈတၢႆ ၵဝ်ၽြႃးၼၼ်ႉ လႆႈလၢတ်ႈ ပၼ်ငိူၼ်ႈ ပၼ်ႁွႆးမၼ်းမႃးယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တႃႇႁႂ်ႈၵဝ်ၽြႃး ယူႇၵႂႃႇ ထူၼ်ႈၸူဝ်ႈၼၼ်ႉ မႂ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈ တွင်းပၢၼ်ႇထိုင်၊ ယၢမ်းလဵဝ် တႄႉ ၵဝ်ၽြႃး ပွႆႇၽႃႈ ဢႃႇယုသင်ႇၶႃႇရယဝ်ႉယဝ်ႈ။ တၢင်းတႅပ်းတတ်း ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ မၼ်ႈၵိုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ လၵ်းသဝ်ႁိၼ်ယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ ထႅင်ႈ သၢမ်လိူၼ် ၵဝ်ၽြႃး တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ”
ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၽူႈဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ဝႆႉ ၸၼ်ႉသေႃးတႃႇပၼ်ႇယူႇၼၼ်ႉ လႆႈတၢင်းၼႅင်ၸႂ် ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈဢဝ်လုၼ်ႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇပၢင်းဝႆႉၽြႃးၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်တၢင်းၸႂ်မႆႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလႆႈႁူႉ တေလႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႄႉ တႄႉယဝ်ႉၼႆသေ ဢုၵ်းဢဝ်ႇၸႂ်မႆႈ လႆႈႁႆႈ ၼမ်ႉတႃယွတ်ႇတူၵ်းယွႆႉဝႆႉယူႇ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁူႉႁၼ် လွင်ႈဢၼ်ၸႂ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢမ်ႇယူႇသႃႇ လႄႈ လႆႈႁေႃးတြႃးပၼ်ၵႂႃႇယူႇ။
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ၽူႈဢၼ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ် တင်းသဵင်ႈ၊ ၽူႈဢၼ် ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ် တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၶၢဝ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶၢဝ်းၼိုင်ႈ ႁူႉတေလႆႈၽၢတ်ႇလိပ်း ဢမ်ႇ ၼၼ် ၽၢတ်ႇတၢႆယူႇ။ ၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ် တေလႆႈယၢၼ်သေ ၽၢတ်ႇၵၼ် ယူႇ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၵဝ်ၽြႃးတိုုၼ်းႁေႃးဝႆႉထႃႈယဝ်ႉယဝ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်၊ ဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးမႂ်ႇမႂ်ႇတင်းသဵင်ႈ ၵူႈၸိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈ မၼ်း လူႉလႅဝ်သေပွၵ်ႈၼႆ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႆႈ တီႈလႂ်လႃႇ?”
“ဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃးပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ဢႃႇယုသင်ႇၶႃရယဝ်ႉ တႃႇတေ သိုပ်ႇယူႇ ၵႂႃႇ ႁိုင်ယၢဝ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၶတ်းႁႅင်းသင်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢမ်ႇႁိုင် ဢမ်ႇၼၢၼ်း ထႅင်ႈသၢမ်လိူၼ် ၵဝ်ၽြႃး တေၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇယူႇယဝ်ႈ”
“မႃးလႄႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ႁဝ်းယေႃးၶိင်း ၵႂႃႇတီႈၵျွင်းပြသၢတ်ႈလူင် ဢၼ်မီး ၼႂ်းထိူၼ်ႇ မႁႃႇဝၼ်ႇၼၼ်ႉတႃႉ”
ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ ဢဝ်သပိတ်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်းၽြႃးသေ ၸပ်း ၸွမ်းႁွမ်းပႆ ၽၢႆႇလင်ၽြႃးၵႂႃႇ။ ၼႃႈတႃဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဝူၼ်ႉ သွၼ်ႇ လွင်ႈတၢင်းသိူဝ်းသင်။
လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈၵျွင်းပြသၢတ်ႈလူင်ယဝ်ႉၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇပၢင်းဢဝ် ႁႂ်ႈသင်ႇၶႃႇ ၸဝ်ႈၶဝ် ဢၼ်မီးဝႆႉယူႇ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ တင်းသဵင်ႈ မႃးတုမ်ၵၼ် တီႈၵျွင်း ပြသၢတ်ႈလူင်ၼႆႉယဝ်ႉ။
ပေႃးရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင်တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -
“ရႁၢၼ်းၶဝ် တြႃး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇသပ်ႉပၺ်ႇၺုတသေ ႁူႉႁၼ်ဢဝ် ႁင်းၵူၺ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးဢွၵ်ႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈ သဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႈ။ သူၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢိင်ပိုင်ႈ သွၼ်ဢဝ်ၵျၢင်ႉဢဝ်လီလီယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ သူၸဝ်ႈ ဢိင်ပိုင်ႈ ၵျၢင်ႉၵမ် ၸွမ်းၼင်ႇတြႃးၼႆႉၸိုင် သႃႇသၼႃႇၼႆႉ တေယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ သႃႇသၼႃႇ ဢၼ်လီဢၼ်မျၢတ်ႈၼႆႉ ၽႄႈတိူၼ်းၼႆၸိုင် တေပဵၼ်ၼမ်ႉတွၼ်း လွၼ်ႉမွၼ်းလီ ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလေႃးၵၶဝ်ယူႇ။ တေပိုတ်ႇၽုၺ်ႇပၼ် သဵၼ်ႈသၢႆတၢင်း ၵူၼ်း မိူင်းၶူင်းၵၢင်ၶဝ် လႆႈတၢင်းသုၶ တၢင်းသိူဝ်းသႃႇ ၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းယူႇ”
“တြႃးဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇထူးလၢၵ်ႇသေ ႁူႉထိုင်ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇဢၼ် ပဵၼ်တြႃး ဢၼ်သူၸဝ်ႈ ႁူႉယဝ်ႉ ႁၼ်ယဝ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ၽေႃးထိပၵ်ႉၶိယတြႃး 37 ပႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ သႃႇသၼႃႇတြႃး ၽေႃးထိပၵ်ႉၶိယ 37 ပႃးၼႆႉ မၼ်ႈၵိုမ်း မီးဝႆႉယူႇၼႆ ၸိုင် တေမီး ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶူင်းၵၢင်ၶဝ်ယူႇ”
“ရႁၢၼ်းၶဝ် ႁႂ်ႈၵဝ်ၽြႃး လႆႈပၼ်သတိ သူၸဝ်ႈဝႆႉၵွၼ်ႇ”
“ဢၼ်ဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းလႆႈ လွင်ႈတၢင်းမူၼ်ႉမႄး(ၼမ်ႉ၊ လိၼ်၊ ထိူၼ်ႇလွႆ၊ သတ်ႉတဝႃႇ၊ ၵမ်ႇၽႃႇ)ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးသၽေႃး လွင်ႈလူႉလႅဝ်ယူႇ ယဝ်ႉ၊ လႆႈသုတ်းၵွႆၶွတ်ႇယွတ်ႈ လႆႈႁွတ်ႈ လွင်ႈတၢင်းလူႉလႅဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ မီးၼႆလႄႈ ၸိူဝ်းသူ ဢၼ်လႆႈယူႇသဝ်း ၵႄႈၵၢင် ဢၼ်ဢမ်ႇ မၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉ ယႃႇပေယူႇမဝ်မၢင်၊ တီႈတူဝ်ၸႂ် ဢၼ်ဢမ်ႇမၼ်ႈ ဢမ်ႇၵိုမ်း ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶူးလၢႆး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး သင်ႇသွၼ်ၼၼ်ႉ ဝႆႉသတိ ၸပ်းၸွမ်း ႁွမ်းၽႃ ယူႇတႃႇသေႇ ၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈလႆႈႁွတ်ႈၽႅဝ် တီႈမၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉတႃႉ”
“ၵဝ်ၽြႃးတႄႉ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ထႅင်ႈသၢမ်လိူၼ်ၼႆ တေလႆႈ ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ၵဝ်ၽြႃး တေပူၼ်ႉယဝ်ႉ”
“ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢႃႇယုၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ထဝ်ႈမႃးႁဵဝ်ႇမႃးၼႃႇတႄႉ တႄႉယဝ်ႉ။ ၸူဝ်ႈယိုၼ်းၵဝ် ၵိုတ်းထႅင်ႈ ဢိတ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း။ တေပွႆႇၽႃႈ ၸုတ်ႉပႅတ်ႈ သူသေၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၽြႃးတႄႉ ပုၼ်ႈတႃႇတေ ၵိူဝ်းလီပုၼ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ဝႆႉယဝ်ႉယဝ်ႈ”
“ရႁၢၼ်းၶဝ် မီးသတိဝႆႉ ယႂ်ႇၼမ်သေၵမ်း မီးသီႇလဝႆႉ မၼ်ႈၵိုမ်းသေ ၵမ်း၊ ႁွမ်ႁႅင်းၸႂ်သမႃႇထိ ထိင်းၸႂ်သေၵမ်း၊ ၸိူဝ်းဢၼ်တုင်းထွမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် သႃႇသၼႃႇၵဝ်ၽြႃး၊ ဝႆႉသတိသေ ၵျၢင်ႉၸွမ်းယူႇၼၼ်ႉ တေပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ၽဝသမ်ႇသရႃႇသေ တေဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၸိူၵ်ႈ ၽွတ်ႈသမ်ႇသရႃႇ တုၵ်ႉၶၼၼ်ႉယူႇ”
ဢဝ်ၶေႃႈသဵင်ထမ်းတြႃး ႁေႃးတမ်းပၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ် ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေ ၵႄႈလိတ်ႈၸႂ်လႆႈၼၼ်ႉသေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁပ်ႉႁၼ်ဝႃႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်း သႃႇသ ၼႃႇ တူၵ်းႁွတ်ႈ ၼိူဝ်ႁူဝ်မႃႇႁဝ်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။
ၵၢင်ၼႂ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယေႃးၶိင်း မိူဝ်းတုင်းသွမ်း ၼႂ်းဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇ သေ ပေႃးတုင်းသွမ်းယဝ်ႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇမႃးၼၼ်ႉ ၵႅၼ်ႇ ၸဝ်ႈ ဝိၼ်ႇဝၢႆႇတူဝ်ၸဝ်ႈတင်းတူဝ် ယၵ်ႉယဵမ်ႈတူၺ်း ဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇသေ
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁၼ်ဝဵင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ ပဵၼ် ပွၵ်ႈလိုၼ်းသုတ်းယဝ်ႉ”ၼႆ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပႆၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈၽၼ်ႇတ။ ယူႇသဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈၽၢၼ်ႇတၼိုင်ႈၵႅပ်ႉ ႁေႃးတြႃး သီႇလ သမႃႇထိ ပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ မၢၵ်ႇၽူဝ်ႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ပၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ်သေ လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၽၼ်ႇတ သိုပ်ႇလတ်းပူၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈဢမ်ႇပ ဝၢၼ်ႈၸပ်ႉပု ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ ဝဵင်းၽေႃးၵ ယဝ်ႉ။
ပၵ်းပိူင်တႃႇတေႁပ်ႉဢဝ် ၵႂၢမ်းၶဝ်လၢတ်ႈမႃး
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈ ယူႇသဝ်း တီႈဝဵင်းၽေႃးၵၼႆႉ ႁွင််ႉဢဝ် သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸုလုမ်းတုမ်ၵၼ်သေ ပေႃးဝၢႆးၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမီး ၸိသင်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၵႂႃႇ လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ် ပုတ်ႉထထမ်ႇမၼင်ႇၼႆ
“ပေႃးသေၵေႃႉၵေႃႉဝႃႈ တြႃးႁူဝ်ၼႆႉ ဝိၼေးပၺ်းၺၢတ်ႈ ဢၼ်ၼႆႉ ၵဝ်လႆႈႁူႉ လႆႈငိၼ်းမႃး တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးဢိူဝ်ႈ”ပေႃးဝႃႈမႃး ၼင်ႇၼႆၸိုင် ပႅင်ႈၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းဝႃႈမႃးၼၼ်ႉ လွင်ႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ် ၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ (ပႄႇပႅတ်ႈ)ၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း။ တြႃး ဢၼ်မၼ်းလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉ လႄႈသင်၊ ဝိၼေးပၺ်းၺၢတ်ႈ ဢၼ်မၼ်းဝႃႈ မႃး ၼၼ်ႉလႄႈသင် လူဝ်ႇလႆႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ၸွင်ႇမၼ်း ငမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ သုတ်ႈတြႃး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉ၊ မၼ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ပၺ်းၺၢတ်ႈဝႆႉ ၼၼ်ႉၼႆ လူဝ်ႇလႆႈထတ်းထိၼ် တူၺ်းယဝ်ႉ။ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်မႃး ႁိဝ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ် ၽၢင်ယႃႇၸူႇ တြႃးသုတ်ႈ ဝိၼေး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးမႃးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ် မႃး တႅၵ်ႈတူၺ်း မႆႉထတ်းတြႃး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးတမ်း မႃးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မႃးၽဵင်ႇပဵင်း ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ တြႃး ဢၼ်မၼ်း တၢင်ႇၼႄမႃး ၼၼ်ႉ သိၵ်ႈၶႃႇပုတ်ႈ ဢၼ်မၼ်းလၢတ်ႈၼႄမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵႂၢမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉၼႆ လူဝ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇ ယိုၼ်ဢဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇ ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ တြႃးသုတ်ႈတၢၼ်ႇ၊ ဝိၼေး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ဢၼ်မီး ဝႆႉၼႆၸိုင် မၼ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းၽြႃးၼႆသေ တေလႆႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ၊ ပွႆႇ ၽႃႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ”
“မိူၼ်လၢႆးၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ပဵၼ်တြႃး ဢၼ်လႆႈငိၼ်းမႃး တမ်ႈတီႈ သင်ႇ ၶႃႇ ၵျွင်းလႂ်သေမဝ်ႇဝႃႈ၊ ပဵၼ်တြႃး ဢၼ်လႆႈငိၼ်းမႃး တမ်ႈတီႈ ၵိူင်းလႂ်သေ မဝ်ႇဝႃႈ၊ ပဵၼ်တြႃး ဢၼ်လႆႈငိၼ်းမႃး တမ်ႈတီႈရႁၢၼ်း မေႃလိၵ်ႈ မေႃထမ်း ပႃးလႂ်သေ မဝ်ႇဝႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇ၊ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈ ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်လၢတ်ႈမႃး တီႈၼိူဝ်ၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်မႃး တႅၵ်ႈတူၺ်းတြႃး သုတ်ႈတၼ်ႇ၊ ဝိၼႆး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ဢၼ်ၽြႃး ႁေႃးမႃး ၼၼ်ႉသေ ပေႃးမၼ်း ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈၵေႃႈ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ်၊ ပေႃးဢမ်ႇငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၵေႃႈ ယႃႇပေႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ် လူဝ်ႇလႆႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈယူႇ”
မႁႃႇပရိၼိပၢၼ်ႇၼသုတ်ႈ
မႄးထတ်းသြႃႇၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၼႄ ၶေႃႈၸိ သင်ႇ ဢၼ်လိုၵ်ႉလမ်ႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၽေႃးၵ ဢွၼ်ဢဝ် ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇ ၶဝ် ၸွမ်းလင်သေ သိုပ်ႇပူၼ်ႉမႃး တီႈဝဵင်းပႃႇဝႃႇယူႇ။
သူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈၸုၼ်ႇတ
မႄးထတ်းပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ဝဵင်းပႃႇဝႃႇၼႆ မႃးလိုဝ်ႈသဝ်း ယူႇတီႈ သူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ၸၢင်ႈၶမ်း ၸုၼ်ႇတ။ ၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈၶၢဝ်းမႆႈ။ ၽွင်မူၺ်ၼမ်ႉ ၼၢႆး ဢိၵ်ႇတင်း ဢၢႆမွၵ်ႇၵုမ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇၶဵင်ႇၶႄႉပႄႉလႆႈ သၢႆဝၼ်းသူႇရိၼ်ႇ၊ သၢႆလႅတ်ႇ၊ ဢၢႆလႅတ်ႇ ႁဝ်ႉမႆႉ ၶႅင်ႁႅင်းဝႆႉလႄႈ မႂ်မႆႉၶဵဝ် ၽိူဝ်မႆႉၶဵဝ် လႆႈလိူင် ႁႅင်ႈသေ ႁူင်ႈတူၵ်း လႅင်ႈၼိူဝ်လိၼ်ယူႇ။ တီႈၽိူဝ်ၵဝ်ႇ ႁူင်ႈတူၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢၼ်မႂ်ႇဢၼ်မႂ်ႇ တိုၼ်းတေမႃး ပုတ်ႈတႅၼ်းတၢင်ယူႇတႃႇသေႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းၶိင်ႇ ၼႃႈႁူဝ်ႁႅင်ႈ ၶၢဝ်းတိုၵ်ႉပုတ်ႈလၢႆႈ ထႆႇထွၵ်ႇၵၼ်ယူႇၼႆႉ ၸွမ်းထိူၼ်ႇ ၸွမ်းလွႆ ၵူႈတီႈ မႂ်မႆႉၶဵဝ် ဢမ်ႇၵီႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇ၊ ၵူၺ်းပဵၼ်ဝႆႉ မႂ်မႆႉႁႅင်ႈ မႂ်မႆႉႁဵဝ်ႇ တူၼ်ႈမႆႉႁႅင်ႈ ပူတ်းလႅင်ႈ မႂ်မၼ်းသေ ဢွၵ်ႇႁၢင်ႈၶီမႆႈဝႆႉယူႇ။
ပေႃးဝႃႈ မႄႈငဝ်ႈ ၸဝ်ႈသၽႃႇဝလူင် ဢမ်ႇမႃးမူၼ်ႉမႄးပူင် ပၼ်ၼႆၸိုင် တူၼ်ႈမႆႉႁႅင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈထိုင်တီႈ ႁဵဝ်ႇႁႅင်ႈ လူမ်ႉလႅင်ႈၼိူဝ်လိၼ် ၵူၺ်းယဝ်ႈ။ တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵိင်ႇမႆႉႁႅင်ႈ ၶႃႈမႆႉႁႅင်ႈ ၽိူဝ်မႆႉႁႅင်ႈ ပေႃးသုၵ်ႉ သၢၵ်ႉလူင်ဝႆႉယူႇ။ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး လႆႈႁၼ် ၽႆးလၢမ်းပႃႇ မႆႈထိူၼ်ႇမႆႈလွႆ ၼႆၸိုင် လႆႈႁူႉႁၼ်ထိုင် ၾိင်ႈလေႃးၵ လူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉ လီလီငၢမ်းငၢမ်းယူႇ။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈမႆႈ ၵၢင်ဝၼ်းၵေႃႈလိူတ်ႇ၊ လူမ်းထွင်းပဝ်ႇၼႆၵေႃႈ ဢုၼ်ႇႁုၼ်ႁုၼ် ဢမ်ႇၵတ်း ဢမ်ႇယဵၼ်လႄႈ လီၸႂ်လူႉတႄႉတႄႉ။
ၽွင်းယၢမ်းလဵဝ် ႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၼႃႈလိူၼ်ႁူၵ်းလႄႈ လႆႈငိၼ်း သဵင် ၾႃႉသဵင်ၽူၼ်မႃးယူႇ။ ၼႃႈၾႃႉမူဝ်းတၼ် သဵင်ၾႃႉမႅပ်ႈ ၾႃႉလင် ဢၼ် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ တႅၵ်ႇလင်မႃးၼၼ်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းၶဝ် ၶႅၼ်းပဵၼ် လွင်ႈတၢင်းၶီငဝ် ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ၶၢဝ်းၵတ်းဢိၵ်ႇၶၢဝ်းမႆႈ လႆႈႁၼ်ၼႃႈၾႃႉ ၸိုၼ်ႈ ၸၢင်ႇ ပၢင်ႇသႂ်ယူႇၼၼ်ႉ ႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၶၢဝ်းၽူၼ် ၼႃႈၾႃႉၶုၼ်ႇသဝ်ႈ သဵင်ၾႃႉမေႃးဢူၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၼႃႈမိူင်း တိပ်ႇတၼ်ဝႆႉ ၵူႈၽၢႆႇၵူႈပႃႈလႄႈ ပဵၼ် လွင်ႈတၢင်း တိပ်ႇၸႂ်ႁိပ်ႇၸႂ်ဝႆႉယူႇ။
ၽူႈဢၼ်လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ် ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉလႄႈ လုၵ်ႈလၢင်းမေး ၼၢင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယူႇသႃႇသေတႃႉ ၶၢဝ်းဢၼ်လႆႈႁၼ် ၼႃႈမိူင်း သုမ်ႇ လမ်တၼ်ယူႇ ၼႆႉၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်တိပ်ႇ ႁိပ်ႇတၼ် လိူဝ်တွၼ်းမႃးသေ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႄႈၵေႃႈ ယၢပ်ႇၸႂ်၊ ၼမ်ႉတႃသႂ် ပေႃးၶႂ်ႈၸိုမ်းဢွၵ်ႇ ယွႆႉယွတ်ႇယူႇ။
ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ၸၢင်ႈၶမ်းၸုၼ်ႇတၼႆႉ ပိူဝ်ႈပဵၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇ သႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လႆႈႁူႉဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးမီး တီႈသူၼ်မၼ်းၼႆ ၵႂႃႇၸူး တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵမ်းလဵဝ်။ တီႈသူၼ်မၼ်းၼႆႉ တူၼ်ႈၸိူဝ်း ဢၼ်တၼ်း မွၵ်ႇၵေႃႈ မွၵ်ႇသေ ၸိူဝ်းပႆႇ တၼ်းမွၵ်ႇၼၼ်ႉ မႂ်ၵဝ်ႇႁူင်ႈၸဝ်ႉ မႂ်မႂ်ႇ ပေႃးၶိုၼ်း ႁုၼ်ႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉလႄႈ သၢႆလႅတ်ႇ ဢမ်ႇပေႃးမႆႈႁႅင်းၵႃႈႁိုဝ်။
ၽၵ်းဢၼ်ဝၢၼ်သေပိူၼ်ႈ
မႄးထတ်းယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇၼပ်ႉတေႃႈ လႆႈထူပ်းႁၼ်မုၼ် ၶမ်းၽြႃးလႄႈ ယၢမ်း လဵဝ် ၽိူဝ်ႇလႆႈမႃးၺႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဢိၵ်ႇသင်ႇၶႃႇၶဝ်ၼႆ တႃႇမိူဝ်းဢဝ်သွမ်း တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၶမ်းၸုၼ်ႇတ ၸင်ႇပၢင်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးၵေႃႈ ယူႇတဵတ်ႇတဵတ်ႇသေ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈၽိတ်ႈပၢင်းမၼ်း။
ၸုၼ်ႉတၵေႃႈ ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း ပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် တႃႇသွမ်းၼႂ် ၽုၵ်ႈယူႇ။ မၼ်းၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ၽၵ်းဢၼ်လႅပ်ႈ တေဝၢၼ်သေပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉယူႇ။ ထိုင်မႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်း သုင်းသွမ်းယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇပွႆႇၵူၼ်း ၵႂႃႇပၢင်းလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢိၵ်ႇတင်း သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ယေႃးၶိင်းမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႆႈ ႁူႉႁၼ် ၽၵ်း သွမ်းၼႆၵေႃႈ -
“ၸုၼ်ႇတ ၽၵ်းသွမ်းၼိူဝ်ႉမူ ဢၼ်မႂ်းႁုင်ဝႆႉၼၼ်ႉ ဢဝ်လူႇၵဝ်ၽြႃး ၵူၺ်းလႄႈ၊ ယႃႇပေဢဝ်လူႇ သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ၊ ဢဝ်သွမ်း တၢင်ႇဢၼ်သေ ၵၢပ်ႈလူႇၶဝ်ၸဝ်ႈတႃႉ” လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၽြႃးလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ၸုၼ်ႇတၵေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၼၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁွင်ႉတၵႃႇၸုၼ်ႇတသေ -
“ၸုၼ်ႇတ ၽၵ်းသွမ်းၼိူဝ်ႉမူ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ၵိၼ်သုင်းယဝ်ႉ ဢၼ် ၵိုတ်းလိူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၽင်လိၼ်ပႅတ်ႈတႃႉ၊ ၽၵ်းသွမ်းဢၼ်ၼႆႉ လိူဝ် သေၵဝ်ၽြႃး ၽႂ်ၵိၼ်သုင်းၼႆၵေႃႈ တေႃႈတေဢမ်ႇယၢႆႈလႆႈ”
ၸွမ်းၼင်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸိသင်ႇလၢတ်ႈၼႄၼၼ်ႉ ၼိူဝ်ႉမူ ဢၼ် လိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸုၼ်ႇတၵေႃႈ ၶုတ်းလုၵ်း ဢဝ်ၽင်လိၼ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉသေ ၸင်ႇမႃး တုင်းထွမ်ႇဢဝ်တြႃး တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁေႃးတြႃး ဢၼုမေႃးတၼႃႇ သွမ်းယဝ်ႉသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။
ပဵၼ်မႃးလွင်ႈၶီႈထွၵ်ႇ ဢွၵ်ႇလိူတ်ႈ
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁွတ်ႈထိုင် တမ်ႈတီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈယဝ်ႉၼႆ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶီႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ရေႃးၵႃႇဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၼၼ်ႉ ဢဝ်သတိတြႃး ပႂ်ႉပႃးသေ-
“လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇ ႁဝ်းသိုပ်ႇပူၼ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇတီႈ ၵုသိ ၼႃႇရၢမ်ႇတ” လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆသေ ဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် သိုပ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းပႃႇဝႃႇ ၵႂႃႇတီႈၵုသိၼႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸပ်းရေႃးၵႃႇ ၶီႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈလႄႈ တႃႇတေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပဵၼ်ဢၼ် ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈ ၼူၼ်းၸႂ်တႄႉတႄႉ၊ ၸင်ႇၵႂႃႇလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ ႁိမ်းၽင်ႇ တၢင်း ၼၼ်ႉတီႈၼိုင်ႈသေ-
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းၵူပ်ႉ တူပ်ႉႁဵတ်းသီႇၸၼ်ႉသေ သိူဝ်ႇလူး။ ၵဝ်ၽြႃး ႁိူဝ်ႉၼႃႇယဝ်ႉ။ ႁဝ်းလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉသေၵွၼ်ႇ”
လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ၼင်ႈတီႈဢၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ သိူဝ်ႇဝႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
“ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇႁႃၼမ်ႉမႃးလႄႈ”
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵဝ်ၽြႃး ၶႂ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇႁႃၼမ်ႉ မႃး လႄႈ”
“ၸႂ်ႈယူႇၶႃႈ... ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉႁွင်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်လႆမီးဝႆႉယူႇ ႁိမ်းၼႆႉ ၼႆႉ လေႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇ ၸင်ႇႁႃလတ်းၶဝ်ႈ တဝ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇၵူၺ်းလႄႈ တိုၵ်ႉၶုၼ်ႇ ဢူၼ်ဝႆႉယူႇၶႃႈ။ တီႈၼႃႈၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ႁွင်ႈၼမ်ႉၵၵုထ ဢၼ်ၼမ်ႉၸိုၼ်ႈ သႂ်လီယူႇၶႃႈ။ ပေႃးၽဵဝ် တီႈၼမ်ႉၵၵုထၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈသုင်းၶႃႈလႄႈ”
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸဝ်ႈတေႃႈ ၵႂႃႇဢဝ်ၼမ်ႉမႃးတႃႉ” ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ၸႂ်ႉၵႂႃႇဢဝ်ၼမ်ႉယူႇယႂ်းယႂ်း ထူၼ်ႈထိုင် သၢမ်ပွၵ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ ၸင်ႇဢဝ် သပိတ်ႈသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတဵၵ်းၼမ်ႉ ယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဝူဝ်းၽုင်ၼိုင်ႈ တိုၵ်ႉၶၢမ်ႈၼမ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်းလႄႈ ၼမ်ႉၼႂ်းႁွင်ႈ ၶုၼ်ႇဝႆႉယူႇတင်းပိုၵ်း။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တေတၵ်းဢဝ် ၼမ်ႉၶုၼ်ႇ ဢူၼ်လူင် မိူဝ်းပၼ်ၽြႃးၼႆ ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈတၵ်းသေဢိတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသမ်ႉ တွင်ႉမႆႈၼမ်ႉၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇ ဢဝ်သပိတ်ႈ တၵ်းဢဝ်ၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈ တၵ်း ဢဝ်ၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼၼ်ႉၼႆ ၼႂ်းသပိတ်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼၼ်ႉ လႆႈ ႁၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉသႂ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ လီဢၢမ်းၵုင်ႇၽုင်း မုၼ်ငဝ်းၽြႃးတႄႉတႄႉ။
“ဢေႃ... ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁႄႉသီး ၽြႃးယဝ်ႉၼႆႉ။ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉယဝ်ႈၼေႃး” ဝူၼ်ႉ ထိုင် ၼင်ႇၼႆသေ ဢဝ်ၼမ်ႉမႃး ၸဵၼ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵေႃႈ ၸင်ႇသုင်းၵိၼ်ယဝ်ႉ။
လွင်ႈၸႂ်သမႃႇထိယႂ်ႇ
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇ ဢၼ်ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ပုၵ်ႉၵုသ” ဢွၼ် ဢဝ်ဢလုမ်းဢရၢင်းမၼ်းမႃးသေ မႃးလႆႈႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ လႄႈ ၸင်ႇၶဝ်ႈမႃး ၵၼ်ႇတေႃး လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
“သြႃႇလူင်ၶႃႈတပႄးႁဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ရသေႉဢႃႇလႃႇရၼႆႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မၼ်း တိုၵ်ႉမီးသၢႆၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ လေႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇ လဵပ်ႈလတ်းၵႂႃႇ ႁိမ်းမၼ်းၼႆ ႁၼ်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁၼ် ငိၼ်းၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇငိၼ်းသဵင်သင်လႄႈ ၸႂ် သမႃႇထိမၼ်း ယႂ်ႇတၢၼ်ႇၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”
ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ပုၵ်ႉၵုသ တင်းဢၼ် လေႃႉႁႃႈပၢၵ်ႇ လဵပ်ႈၵႂႃႇ ႁိမ်းႁဝ်းသေ ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇႁူႉထိုင်လႄႈ တင်းဢၼ် ၾႃႉ လင် ၽႃႇႁိမ်းႁဝ်းသေ ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင် ဢမ်ႇႁူႉထိုင်ၼၼ်ႉ ထၢင်ႇဝႃႈဢၼ် လႂ် တေယၢပ်ႇၶိုၵ်ႉသေဢၼ်လႂ်?”ထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။
“ၸႂ်ႈတီႈၶႃႈ... လေႃႈၼိုင်ႈသႅၼ် လဵပ်ႈၵႂႃႇႁိမ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ဝႆႉသေၵွၼ်ႇ ၶႃႈ ဢၼ်ၾႃႉလင် ၽႃႇႁိမ်းႁဝ်းသေ ဢမ်ႇႁူႉထိုင်ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇၶိုၵ်ႉ လိူဝ်တီႈၶႃႈဢေႃႈ”
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ပုၵ်ႉၵုသ... ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၵဝ်ၽြႃးၼင်ႈၵၢၼ်သမႃႇထိ တမ်းတီႈ ႁိမ်းဝဵင်းဢႃႇတုမ တီႈၵျွင်းၽိူင်းၼၼ်ႉ တီႈႁိမ်းၵဝ်ၽြႃး ၾႃႉၽႃႇလႄႈ ဝူဝ်း သီႇတူဝ် ဢိၵ်ႇ ၸဝ်ႈၼႃးသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ လႆႈတၢႆၵႂႃႇၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၵဝ်ၽြႃး လုၵ်ႉပႆၽၢႆႈၸၢင်းၵျၢၼ်ႇ လႆႈႁၼ်ၽုင်ၵူၼ်းသေ ထၢမ်လွင်ႈတၢင်း မၼ်းလႄႈ ၼႂ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸင်ႇဝႃႈ-
“ၾႃႉၽႃႇဝူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇ ႁူႉထိုင်ၶႃႈႁႃႉ?”ထၢမ်ၵဝ်ၽြႃး ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။
“ၵဝ်ဢမ်ႇႁၼ် ဢမ်ႇႁူႉထိုင် ဢမ်ႇငိၼ်းထိုင်”ပေႃးဝႃႈ ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ -
“ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႃႈၼႆႉ... ၸဝ်ႈႁဝ်းၼွၼ်းလပ်းဝႆႉၶႃႈႁႃႉ?”
“ၵဝ်ၼွၼ်းလပ်းယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ” ပေႃးလႆႈငိၼ်း ၼင်ႇၼႆ တၵႃႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝူၼ်ႉတူၺ်း ၵမ်းၼိုင်ႈသေ -
“ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢမ်းတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၼႆႉ မေႃယူႇသဝ်း ၸွမ်းၸႂ်သမႃႇထိ ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉၼေႃး”
ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။
ၶၢဝ်းႁၢင်ႈလီသေပိူၼ်ႈ သွင်ၶၢဝ်း
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇ ပူၼ်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇ ဢဝ်ၽႃႈဝၢတ်ႈၼၼ်ႉ ႁူမ်ႇပၼ် ၼိူဝ်တူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၽႃႈ ဝၢတ်ႈၶမ်းလူင် ဢၼ်သီလိူင် ႁိူဝ်ႈႁိူင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ် ၼိူဝ်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆၸိုင် သီမၼ်း ဢမ်ႇႁိူဝ်ႈသေ မိူၼ်ၼင်ႇသဝ်ႈၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇဝႃႈ-
“ဢေႃး... ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢမ်းတႄႉတႄႉ ငဝ်းတူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းသေ ငဝ်းၶမ်းၵွၼ်ႇၼေႃး”ယွင်ႈယေႃးၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ-
“ၸႂ်ႈယူႇ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈလႆႈ ၺၢၼ်ႇ သပ်ႉပၺ်ႇၺုလႄႈ ဢိၵ်ႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸမ်တေဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽွင်းတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉၸိုင် ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၵူႈပွၵ်ႈ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ႁိူဝ်ႈႁိူင်း ၸိုၼ်ႈ သႂ်ဝႆႉယူႇတႄႉတႄႉ”
“ၵဝ်ၽြႃးၵေႃႈ ၶမ်ႈၼႆႉ ပေႃးပူၼ်ႉတဵင်ႈၶိုၼ်းၼႆၸိုင် ၵဝ်ၽြႃး တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ”
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မႃးလႄႈ ႁဝ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇ တီႈၼမ်ႉႁွင်ႈၵၵုထၵွၼ်ႇ” လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ဢွၼ်ႁူဝ်သၢင်ႇၶႃၶဝ် ပႆၵႂႃႇတီႈ ၼမ်ႉၵၵုထယူႇ။
ႁွင်ႈၼမ်ႉၵၵုထ
မႄးထတ်းပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ၼမ်ႉၵၵုထယဝ်ႉၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လူင်းဢၢပ်ႇၼမ်ႉ ၵိၼ်ၼမ်ႉယဝ်ႉသေ ၸင်ႇၵႂႃႇ တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ်ၼၼ်ႉ ယူႇ။
“ၸုၼ်ႇတ ဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းလူင် သိူဝ်ႇလႄႈ။ ၵဝ်ၽြႃး ႁိူဝ်ႉမွႆႈၼႃႇ ယဝ်ႉ။ တေၵိင်းလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ ၵမ်ႉၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ”
လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတၵေႃႈ ဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းလူင် သိူဝ်ႇ ပၼ်ၵမ်းလဵဝ်။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼင်ႈၼိူဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းလူင် ဢၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ လွႆးလွႆး သေ ဝိၼ်ႇဝၢႆႇၶၢင်ႈၽၢႆႇၶႂႃ ၵိင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်တိၼ် ၸဝ်ႈသွင်ၶွၼ် သွၼ်ႉ တၢင်ႇၵၼ် ဝႆႉသတိပၺ်ႇၺႃႇ ဝူၼ်ႉသၢင်ႈသေ ၼွၼ်းလိုဝ်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ။ၸဝ်ႈၸုၼ်ႇတၵေႃႈ ၼင်ႈသဝ်းၸမ်ဝႆႉ ႁိမ်းၼႃႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼၼ်ႉယူႇ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈၵိင်းၼင်ႇၼႆယူႇၼၼ်ႉ ၸင်ႁွင်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇမႃးသေ-
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သုင်းသွမ်း ၸၢင်ႈၶမ်း ၸုၼ်ႇ တလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈ ၸိူင်ႉ ၼင်ႇၼႆၸိုင် တၵႃႇၸုၼ်ႇတ တေပဵၼ် ၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းသႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ တၵႃႇ ၸုၼ်ႇတ ပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸိုင် ႁဵတ်းၼႆသေ ႁေႃးပၼ်မၼ်းတႃႉ”
“သွမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး လႆႈၵိၼ်သုင်းသေ ပဵၼ် ၽြႃးၵႂႃႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ သွမ်းၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈၵိၼ် သုင်းသေ လႆႈႁွတ်ႈထိုင်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင် သွမ်းသွင် တႃႇၼႆႉ ၽွၼ်းလီမၼ်း မျၢတ်ႈလွၼ်ႇတွၼ်းၵႄး လိူဝ်သေ သွမ်းတင်း သဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းလီမၼ်း ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆလႄႈ မႂ်းလႆႈ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢမ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ ဢႃႇယုယိုၼ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုင် သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢမ်ႇ ပုၼ်ႈ တႃႇ ႁၢင်ႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢမ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ ဢလုမ်းဢလၢင်း ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢမ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ တေပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇ ၽူႈလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵၢမ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ တေႁွတ်ႈ မိူင်းၽီယဝ်ႉ။ မႂ်းလူဝ်ႇလႆႈဝႆႉၸႂ် ၸိူင်ႉၼင်ၼႆ ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵဝ်လႆႈထွမ်ႇငိၼ်း တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃးယူႇယဝ်ႉၼႆ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈႁေႃးၼႄ ၸုၼ်ႇတၼႃႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ” လၢတ်ႈသင်ႇၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉသေ ၶိုၼ်းလွတ်ႈၶၢၼ်ၵႂၢမ်း ဢုတၢၼ်းၵႂႃႇ။
“ၽူႈဢၼ်ယိုၼ်ႈမႅင်ႇ လူႇတၢၼ်းၼၼ်ႉ တၢင်းလီ ၽႄႈတိူၼ်းယဝ်ႉ။ၽူႈဢၼ်မေႃလူႁၼ်လုမ်းလႃး ပႂ်ႉပႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽေးၶဵၼ်၊ ၽူႈဢၼ်မီး ၺၢၼ်ႇၼၼ်ႉ မေႃပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ လွင်ႈဢမ်ႇလီ။ ၽူႈဢၼ်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ လွင်ႈဢမ်ႇ လီၼၼ်ႉ ၾႆးၵိလေႇသႃႇ ရႃႇၵ တေႃးသ မေႃးႁ မူတ်းၵဵင်ႈသေ လႆႈၵတ်း ယဵၼ်ယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇလုၵ်ႉမႃးလွႆးလွႆး-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇႁဝ်းၵႂႃႇထႅင်ႈၵွၼ်ႇ၊ ၵႂႃႇႁႂ်ႈထိုင် တီႈသူၼ် ပဝ်း ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ဢၼ်မီးၽၢႆႇပုၼ်ႉ ၼမ်ႉႁိရၺ်ႇၺဝတီႇ ႁိမ်းဝဵင်း ၵုသိၼႃႇၼၼ်ႉတႃႉ” လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ဢွၼ်ဢဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ သိုပ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်း ပႆၵႂႃႇ တီႈၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇယူႇ။
တႄႇတီႈမႆႉပဝ်း သုတ်းတီႈမႆႈပဝ်း
မႄးထတ်းပေႃးႁွတ်ႈထိုင် တီႈသူၼ်ပဝ်းယဝ်ႉၼႆၸိုင်
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... တီႈၵႄႈၵၢင်တူၼ်ႈပဝ်းၼုမ်ႇ သွင်တူၼ်ႈ ၼႆႉ ဢဝ်ၽၢႆႇႁွင်ႇ ႁဵတ်းႁူဝ်သေ ဢဝ်ၵူႇဢွၼ်ႇ သိူဝ်ႇတမ်းဝႆႉတႃႉ။ ၵဝ်ၽြႃး ႁိူဝ်ႉမွႆႈၼႃႇယဝ်ႉ။ တေၼွၼ်းလိုဝ်ႈၵွၼ်ႇ”
ၸွမ်းၼင်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ သိူဝ်ႇႁႅၼ်းပၼ်ၽႂ်းၽႂ်း။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈၼင်ႈ ၼိူဝ်ၵူႇၼၼ်ႉ လွႆးလွႆး ဢဝ်ႁူဝ်ဝၢႆႇမိူဝ်း တၢင်းႁွင်ႇ၊ ၼွၼ်းဝၢႆၶၢင်ႈ ၽၢႆႇၶႂႃ။ တီႈၼိူဝ် တိၼ်ၽၢႆႇၶႂႃၼၼ်ႉ ဢဝ်တိၼ်ၽၢႆႇသၢႆႉ တၢင်ႇပူၼ်ႉဝႆႉဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ဢဝ် သတိပၺ်ႇၺႃႇ ၵိုၵ်းႁွမ်း ၸွမ်းၵၼ်သေ ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈဝေႇတၼႃႇယူႇ။ ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇလႄႈ ရႁၢၼ်းပုထုၸၼ်ႇၶဝ် ၼႃႈတႃႇ ငဝ်မိုင် ဢူၼ်ႈ ဢွၼ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ် ဢုမ်ႇလွမ်ႉၶႃးၸႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။ ၸဝ်ႈဢုပဝႃႇ ၼ ၼင်ႈၶုပ်ႉၶဝ်ႇသေ ဢဝ်ဝီး ဝီးပၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်း မႁႃသၵ်ၵရၢၸ်ႉ 148 ၼီႈ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်း မူၼ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း ပဵၼ်ၶၢဝ်းၶိင်ႇႁူဝ်ၶမ်ႈ။
တီႈသူၼ်ပဝ်း ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် မွၵ်ႇပဝ်းၵီႈ ပေႃးၸွတ်ႇၵႂႃႇ တင်းသူၼ်။ၸွမ်းၵိင်ႇ ၸွမ်းၶႃႈမႆႉပဝ်း ၵူႈၵိင်ႇၵူႈၵၢၼ်ႈ မွၵ်ႇပဝ်း ၵီႈဢွၵ်ႇ မွၵ်ႇလွၼ်ႉၵႂႃႇ တင်းတူၼ်ႈ။
တူၼ်ႈပဝ်းသွင်တူၼ်ႈ ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵိင်းသဝ်းယူႇတီႈ ဝူင်ႈၵၢင် မၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်မွၵ်ႇပဝ်း ၵီႈႁွမ်သေ ပူႇၸေႃႇလူႇတၢၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ လူမ်းထွင်းပဝ်ႇ ၶွၼ်းၶဝ်ႇၼႆ လူင်ႇမွၵ်ႇပဝ်း ႁူင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ တီႈၼိူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဝႆႉယူႇ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မွၵ်ႇၽီ ဢၼ်ဝႃႈ “မၼ်ႇတႃႇဝရ”ၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢၵ်ႇ လၢၵ်ႇလၢႆးလၢႆး လုၵ်ႉတီႈ ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်တူၵ်းမႃးသႂ်ႇ တီႈၼိူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တူၵ်းသႂ်ႇ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ပေႃးၽူင်ႉယႂ်း ယႂ်း ႁွမ်ထိုင် ၼႂ်းၸႂ်ပုၼ်ႉယဝ်ႇ။ ၽွင်ၸၼ်းၵူး ၼၢမ်ႇသႃႇၵေႃႈ လုၵ်ႈတီႈၵၢင် ႁၢဝ် တူၵ်းလူင်းမႃး ပေႃးၽူင်ႉႁၢႆးႁၢႆး ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ဢမ်ႇဝၢႆးသေ ပူႇၸေႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႆႉယူႇ။ ၽွင်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ဢမ်ႇမုင်ႈဢမ်ႇမွင်း သဵင်ၵႂၢမ်း သဵင် တူႇရိယႃႇၵေႃႈ မေႃးမႃး ငိၼ်းမႃး တီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်။
သင်ႇသွၼ်တွင်းဢဝ် ၸိူဝ်းၶဝ်ဢၼ်ပူႇၸေႃႇ
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈၼင်ႇၼႆ
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... မွၵ်ႇပဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ မွၵ်ႇၽီ မၼ်ႇတႃႇရဝၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ ၽွင်ၸၼ်းၵူးၼၢမ်ႇသႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ သင်၊ တူႇရိယႃႇၽီၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ ပူႇၸေႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵမ်းလိုၼ်းသေ ၸင်ႇတေၵီႈလွၼ်ႉ ႁွမ်ႁိုင်ႈ ႁႆႈတိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈဢၼ် ဢဝ် ဢၼ်ႁွမ် ဢၼ်ႁူၺ်း ဢၼ်လီတူၺ်း ဢၼ်ႁၢင်ႈလီ ဢၼ်လီထွမ်ႇ လီငိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပူႇၸေႃႇလူႇတၢၼ်းယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈဝႃႈ ပူႇၸေႃႇ လူႇတၢၼ်း ၼပ်ႉယမ် တႄႉတႄႉၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ”
“တီႈတႄႉမၼ်း ရႁၢၼ်းလႄႈသင်၊ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလႄႈသင် ၵေႃႉဢၼ် ထွမ်ႇဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း ၶေႃႈထမ်း ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သင်ႇသွၼ်ယူႇၼႆႉ ၸိုင် ၸိူဝ်းၽူႈဢၼ် တုင်းထွမ်ႇၵျၢင်ႉၵမ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ၵႂၢမ်းသင်သွၼ် ဢၼ်ၽြႃးၵျိူၵ်ႈ ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၸင်ႇတေလႆႈဝႃႈ ၼပ်ႉယမ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ် ႁၵ်ႉပႅင်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ”
“ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... ယူႇသဝ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သင်ႇသွၼ်သေ ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ ၶႆႈၸႂ် တိုဝ်းၵမ် ၵျၢင်ႉၵမ် လွင်ႈ တႃႇတေလႆႈ မၢၵ်ႈၽူဝ်ႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းတႃႉ”
လႆႈႁူႉႁၼ်ထိုင် လွင်ႈဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႈၼႆ လႄႈ ၽီသၢင် ဢၼ်မီး ၼႂ်းၸၵျႃႇဝလႃႇၼႆႉလႄႈသင်၊ ဢၼ်မီး တီႈဢၵျႃႇ ဝလႃႇ တၢင်ႇတီႈလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ်မႃး ဝႆႈလူႇပူႇၸေႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တမ်းတီႈ သူၼ်ပဝ်း ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ်ယူႇ။ ၸဝ်ႈဢုပဝႃႇၼ ဢၼ်ၼင်ႈ တီႈၽၢႆႇၼႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ဝီးပၼ်ယူႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈလပ်ႉၼႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႆႉလႄႈ ၽီသၢင်ၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး၊ ပိူဝ်ႈၼၼ် လႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၸႂ်ႉ ၸဝ်ႈဢုပဝႃႇၼ ၶၢႆႉပၢႆႈပၼ်ယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၽူႈဢၼ် ဢမ်ႇလႆႈ သၢၼ်ႇ ဢၽီႇၺၢၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ် ပရိသၢတ်ႈၽီသၢင်ၶဝ်လႆႈ။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးလႄႈ ရႁၢၼ်းတႃႇၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ဢၽီႇၺၢၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈႁၼ် ပရိသၢတ်ႈ ꧤီသၢင်ၶဝ်ယူႇ။ ၽီပုထုၸၢၼ်ႇၶဝ် ဢုၵ်းဢဝ်ႇၸႂ်မႆႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႆႈၼၼ်ႈ ပၼ်းဢူၼ်ဝႆႉယူႇ။ “မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸိုင်ပႄႉၸဵဝ်းဢဝ် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၶႃႈလႃႇ၊ တီႈတူၺ်းမၢၵ်ႇတႃ လေႃးၵသၢမ်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီ ၸဵဝ်းႁၢႆဝႂ်းတၢၼ်ႇၼႆႉ” ၼႆသေ ပဵၼ်တၢင်းသေႃးၵ ၶေႃးၶူမ်ယူႇ။
ပေႃးလႆႈမႃးဝႆႈ သီႇတီႈၼႆႉၸိုင်
မႄးထတ်းၽွင်းၼႆႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ သုတ်ႉသဝ်းၸမ် တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ... ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မီးဝႆႉယူႇၼႆႉ ရႁၢၼ်း ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ယူႇသဝ်း လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ လႆႈမႃးႁၼ် လႆႈမႃးဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် ၵတ်းၸႂ်ယဵၼ်ၸႂ် ႁူမ်ၸူမ်းၸႂ် တႄႉတႄႉၶႃႈ ဢေႃႈ။ ပေႃးဝၢႆးသေ ၸဝ်ႈႁဝ်း ပူၼ်ႉၵႂႃႇၼႆၸိုင် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ တေဢမ်ႇမီး တီႈဝႆႈတီႈသႃသေ တေဢမ်ႇလႆႈၵတ်းယဵၼ် ႁူမ်ၸူမ်းၸႂ်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ”
ၵမ်းၼၼ်ႉမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... ဢွင်ႈတီႈဢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵိူတ်ႇ (တီႈလုမ်ႇပၼီႇ သူၼ်ပဝ်း)၊ တီႈဢၼ် ပဵၼ်ၽြႃး (တီႈမႁႃႇၽေႃးထိ)၊ တီႈဢၼ် ႁေႃးတြႃး ထမ်ႇမၸၵျႃႇ (တီႈမိၵတႃႇဝုၼ်ႇ)လႄႈ တီႈဢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ(တီႈၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇ သူၼ်ပဝ်းၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇ) သီႇတီႈၼႆႉ ၸိူဝ်းပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ၽူႈဢၼ်ယုမ်ႇယမ် ရတၼႃႇသၢမ်ႇယိူင်ႈ၊ ယုမ်ႇယမ်ၵၢမ်ႇ ၽွၼ်းၵၢမ်ႇၼၼ်ႉ တေဢွၼ်ၵၼ်မႃးဝႆႈ မႃးပူႇၸေႃႇယူႇ။ တေဢဝ်ၸႂ် ၶုၵ်းၶူၼ်ႉထိုင် ၽြႃးသေတေလႆႈ သမ်ႇဝေႇၵယူႇ။ တေပဵၼ် ပုၼ်ႈပၢင်ႈ လွင်ႈလီ ၽဝၶဝ်ယူႇ”
ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း သိုပ်ႇလၢမ်းၵၼ် ယၼ်ထိုင်ၶိင်ႇၶမ်ႈမႃး တိၵ်းတိၵ်းယူႇ လႄႈ ၸမ်ၶၢဝ်းယၢမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ ပႅင်ႈၼင်ႇ ၼႂ်းၵႄႈဢူၵ်း ၵၢင်ၸႂ်မၼ်း ဢွၵ်ႇမႃး ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၵေႃႈ ထၢမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈသဵင်ႈယူႇ။
ရႁၢၼ်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်း
မႄးထတ်း“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ... ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၶဝ်သေ ရႁၢၼ်းၶဝ် ၸဝ်ႈၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိိုဝ် ဝႆႉဝၢင်းၸႂ် ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ၵႂႃႇ တီႈၶႃႈၼေႃး?”
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... လူဝ်ႇလႆႈယူႇသဝ်းၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေ ဢမ်ႇ ထူပ်းႁၼ် ၼၢင်းယိင်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”
“ဝႄႈဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းလႆႈသေ ပေႃးထူပ်းႁၼ်ၵၼ်ၼႆၸိုင် တေလႆႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႃႈၼေႃႈ?”
“ယႃႇပေလၢတ်ႈတေႃႇ၊ လူဝ်လႆႈၶႆႈၸႂ် လွင်ႈတြႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ”
“ပေႃးထူပ်းမႃး လွင်ႈဢမ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် တေ လႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် တီႈၶႃႈၼေႃႈ?”
“လူဝ်ႇလႆႈ ဝႆႉသတိယႂ်ႇယႂ်ႇသေလႄႈ လၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ယႃႇပေ ပၼ်သတိ ၶျေႃႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... မိူဝ်ႈလၢတ်ႈတေႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ၵေႃႉဢၼ်မီး တၢၼ်ႇ ပၢၼ်မႄႈၵေႃႈ တေလႆႈဝႆႉၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇမႄႈသေလၢတ်ႈတေႃႇ၊ ၵေႃႉဢၼ်မီးတၢၼ်ႇ ပၢၼ်ပီႈၼၢင်းၵေႃႈ တေလႆႈဝႆႉၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇပီႈၼၢင်း သေ လၢတ်ႈတေႃႇ၊ ၵေႃႉဢၼ်မီးတၢၼ်ႇ ပၢၼ်ၼွင်ႉယိင်းၵေႃႈ တေလႆႈဝႆႉၸႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼွင်ႉယိင်းသေ လၢတ်ႈတေႃႇၵႂႃႇယူႇ”
ႁဵတ်းၼႆ တွင်းမၢႆဢဝ် လွၵ်းလၢႆး ရႁၢၼ်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၶဝ် ၵပ်းသိုပ်ႇ ၵၼ်ယဝ်ႉသေ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈထႅင်ႈ ၼင်ႇၼႆ-
ၶပ်ႉမၢႆလွင်ႈတၢင်း တႃႇတေသၢင်းၵျူဝ်ႇ
မႄးထတ်း“ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ တူၼ်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၽွင်းလွင်းသၢင်းၵျူဝ်ႇ တီႈၶႃႈ?”
ဢမ်ႇထၢမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ် မီးတၢင်းၸႂ်ဢမ်ႇယဵၼ် ၸႂ်ၶီမႆႈသေ ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ထၢမ်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆလႄႈ ၽြႃးၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ သူရႁၢၼ်းၶဝ် ယႃႇပေမိုင်ႉလူၺ်ႈ ၵၢၼ် ငၢၼ်း တႃႇတေၽွင်းလွင်းသၢင်းၵျူဝ်ႇ ပူႇၸေႃႇၼၼ်ႉယူႇ။ ယူႇဝႆႉ ၵတ်းၵတ်း ယဵၼ်ယဵၼ်တႃႉ၊ ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်တြႃး ၽႂ်မၼ်း ႁႂ်ႈလၼ်းၵၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ တႃႉ” “ၸိူဝ်းၽူႈဢၼ် ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉယမ်ၵဝ်ၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ် ၽူႈမီး ပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်၊ ပုၼ်ႇၼႃး ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ် ၵူၼ်း ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ် တေၶိုင်ပွင် ပူႇၸေႃႇ ၶၢပ်ႈတူၼ်တူဝ်ၵဝ်ၽြႃးယူႇ”
“ပေႃးပဵၼ်ၼႆၸိုင် ၶၢပ်ႈတူၼ်တူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈသၢင်း ၵျူဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ် တီႈၶႃႈၼေႃႈ?”
“လူဝ်ႇလႆႈ ႁႂ်ႈသၢင်ၵျူဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ သၢင်းၵျူဝ်ႇၶုၼ်ၸၵျႃႇဝ တေး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ”
“ရုပ်ႈၶၢပ်ႈတူဝ် ၸၵျႃႇဝတေးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈ ပွင်သၢင်း ၵျူဝ်ႇ တီႈၶႃႈ”
“မၢႆၼိုင်ႈ တီႈတူဝ်တၢႆ ၶုၼ်ၸၵျႃႇဝတေးၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ် ၽႃႈ ဝၢတ်ႈ ဢၼ်မႂ်ႇ ၶဵၼ်းႁေႃႇဢွၼ်တၢင်း။ ပေႃးဝႃႈ ဢဝ်ၽႃႈၽႅၼ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၶဵၼ်းယဝ်ႉ ၼႆၸိုင် လႆႈၶိုၼ်းဢဝ် ယုၵ်းၵုၺ်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ႁေႃႇပႅၼ်း။ ႁဵတ်းၼႆ ၶဵၼ်းႁေႃႇၵႂႃႇ ၽႅၼ်ႇၼိုင်ႈထပ်ႈ၊ ယုၵ်းၵုၺ်ၼိုင်ႈထၢပ်ႈ တေႃႇထိုင် ႁႃႈပၢၵ်ႇထၢပ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃႈဝႃႈ ႁဵတ်းၼၼ် ၶဵၼ်းၵဵၼ်ယဝ်ႉ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ် သႂ်ႇၼႂ်း ဢၢင်ႇႁၢင်းဢုပ်းၶမ်း ဢၼ်သႂ်ႇၼမ်ႉ မၼ်းဝႆႉ တဵမ်တဵမ်ၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းလႆႈ ဢဝ်ၽႃႁူမ်ႇ ဢၢင်ႇႁၢင်းဢုပ်းၶမ်း ႁူမ်ႇတူမ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢဝ်တၢင်ႇသႂ်ႇ ၼိူဝ်ၵွင်ၽိုၼ်းၼၢမ်ႇသႃႇသေ သၢင်းၵျူဝ်ႇၽဝ်ၽႆးယဝ်ႉ”
“လုပ်ႇလႄႈၽွင်တဝ်ႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ထႃႇပၼႃႇသေ ဢဝ်ပူႇ ၸေႃႇဝႆႉ တီႈၵူၼ်းၵိုၼ်း တီႈတၢင်းၶွႆႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵွင်းမူး ၸၵျႃႇၸေႇ တီႇ ပူႇၸေႃႇဝႆႉယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၼႆ သၢင်းၵျူဝ်ႇၼင်ႇ ၵဝ်ႇ” ၶုၼ်ၸၵျႃႇ၊ ရႁၢၼ်းတႃႇ၊ ပတ်ႉၸေႇၵပုတ်ႉထႃႇ လႄႈ သမ်မႃႇသမ်ႇ ပုတ်ႉထ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သီႇၸဝ်ႈၼႆႉ ထၢတ်ႈၵိုတ်း(ထၢတ်းၵႅဝ်ႈ) ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉ လႆႈႁဵတ်းၸေႇတီႇၵွင်းမူး ထႃႇပၼႃႇသေ ထုၵ်ႇလီပူႇၸေႃႇဝႆႉယူႇ။
ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၼမ်ႉတႃတူၵ်း
မႄးထတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ တုင်းထွမ်ႇၵဵပ်းၸွမ်ႇ သႂ်ႇၼႂ်းၸႂ်ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၽၢတ်ႇယၢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၵျွင်းဢွၼ်ႇ လင်ၼိုင်ႈၵူၺ်းမၼ်း၊ လွမ်ၶေႃးၶူမ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ-
“ၵဝ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉထိုင်ၸၼ်ႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၸၼ်ႉ သေႃးတႃႇပၼ်ႇယူႇၵူၺ်း ပႃႈၼႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ် ယင်းတိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈ တင်းၼမ်ၵွၼ်ႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်သင်ႇသွၼ်ၵဝ်ယူႇ တႃႇသေႇၵေႃႈ တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ”
ဝူၼ်ႉၶူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ ၼႃႈဢွၼ်ႇၸဝ်ႈမိုင်ငဝ် ဢိင်သဝ်သေ ဢုၵ်းဢဝ်ႇၸႂ်မႆႈ လွမ်ႁႆႈ ၼမ်ႉတႃႇယွတ်ႇတူၵ်း ယွႆႉတူၵ်းယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇထၢမ်ႇဝႃႈ “ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇလႂ်?”ၼႆယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းၶဝ် လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
“မၼ်းၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁႆႈယူႇ တီႈၼႂ်းၵျွင်းဢွၼ်ႇ လင်ၼိုင်ႈၶႃႈဢေႃႈ”
“ၵႂႃႇလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸႂ်ႉမႃးႁွင်ႉဢိူဝ်ႈ ၼႆသေ ၵႂႃႇႁွင်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇမႃးလူး” ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇပႃးၼိုင်ႈ ၵႂႃႇႁွင်ႉ။
ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တဝ်ႈႁွတ်ႈမႃးယဝ်ႉၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁႄေႃးတြႃး ပၼ်ႁႅင်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... ယႃႇပေၶီၸႂ် ယႃႇပေၸႂ်မႆႈ ယႃႇပေႁႆႈ ယူႇလႃႈ။ ၵဝ်ၽြႃး တိုၼ်းႁေႃးမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉၼၼ်ႉယူႇ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ႁိုဝ်။ တင်းၵေႃႉဢၼ် ႁဝ်းႁၵ်ႉပႅင်းၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၶၢဝ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶၢဝ်း ၼိုင်ႈ၊ ဢမ်ႇတီႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တီႈၼိုင်ႈ၊ ဢမ်ႇၽၢတ်ႇလိပ်းၵေႃႈ တေႃႈတေလႆႈ ၽၢတ်ႇတၢႆ၊ ဢမ်ႇၽၢတ်ႇတၢႆၵေႃႈ တေႃႈတေလႆႈၽၢတ်ႇလိပ်း၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယၢၼ် ၵၼ်သေတႃႉၵေႃႈ တေႃႈတေလႆႈယၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ထႅဝ်ပဵၼ် ထမ်ႇမတႃႇ မေႃပဵၼ်မေႃလူႉ သၽႃႇဝၼိယႃႇမလူင်ၼႆႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ် တေႁဵတ်း ႁိုဝ်လိူဝ်လႆႈ”
“သၽေႃးတြႃး ဢၼ်ပဵၼ်မႃး မႂ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်း လွင်ႈတၢင်း မူၼ်ႉမႄးလႄႈ ၶိုၼ်းမေႃလူႉ မေႃလႅဝ်ယဝ်ႉ။ သၽေႃးတြႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈပိူၼ်ႈၵူၺ်းတႃႉ၊ တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈပဵၼ်ၼႆ ႁိုဝ်တေ တွင်းပၢၼ်ႇလႆႈ။ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ထႅဝ်ပဵၼ်သၽႃႇဝ လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇႁၢမ်ႈသီး လႆႈၼႆႉသေ သမ်ႉတေမႃးပဵၼ် ၸႂ်ၶီၸႂ်မႆႈယူႇၼႆၸိုင် တေ မီးၽွၼ်းလီသင်မႃး၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ လူဝ်ႇလႆႈ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်၊ ႁိုဝ်ႉၸႂ် ၼူၼ်းၸႂ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ” “လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မႂ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၶႂ်ႈႁဵတ်းပၼ် ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈၵဝ်ၽြႃးယူႇယဝ်ႉ၊ မုင်ႈမွင်း လွင်ႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး သိူဝ်းသႃႇမႃးယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၶၢၼ်ႉၽၢႆႇ ၼႃႈၽၢႆႇလင်သင်၊ ဢဝ်ၸႂ်မဵတ်ႉတႃႇသေ လူႁၼ်လုမ်းလႃး ပႂ်ႉပႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးယဝ်ႉ။ ဢဝ်မဵတ်ႉတႃႇသေ လၢတ်ႈၸႃမႃးယဝ်ႈ။ ဢဝ်ၸႂ်မိတ်ႉတႃႇသေ ႁၵ်ႉႁွမ်မႃးယဝ်ႉ။ မႂ်းၸဝ်ႈပဵၼ် ၽူႈဢၼ်ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈ ပွင် ၵၢၼ်လွင်ႈလီၵုသူဝ်ႇ မီးမႃး တင်းၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် ၵၢၼ်ၵမ်ႇမထၢၼ်းမႂ်းၵႂႃႇတႃႉ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း တေပဵၼ် ရႁၢၼ်းတႃႇ ဢႃႇသဝေႃးတြႃး မူၺ်ႉမူတ်း ယူတ်းၵဵင်ႈယူႇ”
ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်ပရိသၢတ်ႈႁၵ်ႉၼႃႇ
မႄးထတ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄ ရႁၢၼ်း ၶဝ်
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ရႁၢၼ်းၶဝ်... ၽူႈဢၼ် လူႁၼ်လုမ်းလႃးပႂ်ႉပႃး မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးႁိုင်လွၼ်ႇ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၽူႈဢၼ်လူ ႁၼ်လုမ်းလႃး ပႂ်ႉပႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်တေၵီႈလႂၢင်ႉ ပႂၢင်ႉပေႃႇမႃးၼၼ်ႉ လႄႈသင် တင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵုင်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈ မိူၼ်ၵၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉ မိူၼ်ၵၼ် တၢင်းလူႁၼ်လုမ်းလႃးပႂ်ႉပႃးၶဝ် မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ”
“ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼႆႉ မီးၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇ လၵ်းလႅမ်ၽႂ်းၽၢႆယဝ်ႉ မေႃလူႁၼ်လုမ်းလႃး ပႂ်ႉပႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေဢမ်ႇၵႃး ၶၢဝ်းလႂ် တီႈလႂ် ၽူႈလႂ် ၵိုင်ႇလီႁူပ်ႉထူပ်း မၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ မေႃၶိုင်ပၼ် ႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉ” “လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼႆႉ ပရိသၢတ်ႈ ရႁၢၼ်းၵေႃႈ ႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းတွၼ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ။ တြႃးဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ႁေႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ထွမ်ႇတေႃႈ ဢမ်ႇဢိမ်ႇလႆႈ။ ပရိသၢတ်ႈ ရႁၢၼ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပရိသၢတ်ႈ ရႁၢၼ်းၼၢင်းယိင်း၊ ပရိသၢတ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ပရိသၢတ်ႈ ၵူၼ်းယိင်းၶဝ် ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉယမ်တႄႉတႄႉ။ တႃႇတေႁႂ်ႈ ပရိ သၢတ်ႈၵူႈၽၢႆႇ ၼပ်ႉယမ်ၼႆႉ ၼၢၼ်းမီးတႄႉတႄႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶုၼ်ၸၵျႃႇဝ တေးၼၼ်ႉ ပရိသၢတ်ႈၶုၼ်၊ ပရိသၢတ်ႈပုၼ်ႇၼႃး၊ ပရိသၢတ်ႈသထေးလႄႈ ပရိသၢတ်ႈ ၽူႈလီၽူႈမျၢတ်ႈၶဝ် ၼပ်ႉထိုဝ်ယုမ်ႇယမ်ၼၼ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇၼႆႉၵေႃႈ ပရိသၢတ်ႈတင်းသဵင်ႈ ၼပ်ႉထိုဝ် ယုမ်ႇယမ် ႁၵ်ႉႁူမ် ၸူူမ်းတွၼ်ႈ မၼ်းၸဝ်ႈယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၼႄ ၵုင်ႇၵျေးၸူး ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈမၼ်းၼင်ႇၼႆယူႇ။
ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ်မႃး ပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃးၽြႃး
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ ၵႂၢမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇ လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ၊ ယႃႇပေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈဝဵင်းလဵၵ်ႉ ဝဵင်း ဢွၼ်ႇ ဝဵင်းၵုသိၼႃႇၼႆႉၶႃႈ၊ ၶႅၼ်းတေႃႈ ၵႂႃႇဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈဝဵင်းယႂ်ႇ ဝဵင်းလူင် မိူၼ်ၼင်ႇဝဵင်းၸမ်ႇပႃႇ၊ ရႃႇၸၵျူဝ်ႇ၊ သႃႇဝတ်ႉထိ၊ သႃႇၵေႇတ၊ ၵေႃးသမ်ႇပီႇ၊ ပႃႇရႃႇၼသီႇ... ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သေဝဵင်းဝဵင်း တီႈၶႃႈလႄႈ။ ၶုၼ်ၶဝ်၊ ပုၼ်ႇၼႃးၶဝ်၊ သထေးၶဝ်၊ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် တေဢွၼ် ၵၼ် ပူႇၸေႃႇ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ ယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ် ၶိုၵ်ႉၶိုၵ်ႉၶၢႆၶၢႆးလူင်ၶႃႈဢေႃႈ” ပေႃးၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... ဝဵင်းၵုသိၼႃႇၼႆႉ ယႃႇပေ မၢတ်ႈမၢင်ႇ ထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းဢွၼ်ႇဝဵင်းဢိတ်းၼႆသေၵမ်း၊ ဝဵင်းဢၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈဝဵင်းလူင် ဢၼ်ၶုၼ်ပႂ်ႉပႃးတြႃး ၶုၼ်ၸၵျႃႇဝတေး သု တတ်ႉသၼ ဢုပ်ႉပိူင်ႇငမ်းၸိုင်ႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵုသဝတီႇယဝ်ႉ။ တၢင်းဢွၵ်ႇတၢင်း တူၵ်း ယၢဝ်းၵႂၢင်ႈသိပ်းသွင်ယူႇၸၼႃႇ၊ တၢင်းႁွင်ႇတၢင်းၸၢၼ်းယၢဝ်းၵႂၢင်ႈ ၸဵတ်းယူႇၸၼႃႇသေ ၵူၼ်းၼမ်ၵူၼ်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းၶမ်းလိူင်ႇမၢၵ်ႈ ဢမ်ႇၶီ ဢမ်ႇယၢၵ်ႈ ယၢမ်ႈပဵၼ်ဝဵင်းလူင် ဢၼ်သႃႇယႃႇ ယႂ်ႇၵိုၼ်းမႃး တႄႉတႄႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”
“ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ၊ ၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇသေ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄ ၶုၼ် မၼ်ႇလႃႇၶဝ် လွင်ႈဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈသူၼ်ပဝ်း ၶမ်ႈၼႆႉ ၼႆၼၼ်ႉလႃႈ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ တီႈသူၼ် ႁဝ်းသေ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇတၼ်းလႆႈ ပူႇၸေႃႇလူႇဝႆႉၼႆ ယႃႇပေႁႂ်ႈၶဝ် လႆႈပဵၼ်တၢင်းၼႅင်ၸႂ်သေၵမ်း၊ ၵႂႃႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈႁူႉ ထိုင်တႃႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ”
ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၺႃးမိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ် ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ယူႇၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈႁူႉငိၼ်းၶၢဝ်ႇ တမ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေ ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၶဝ်ၸင်ႇၶၢႆႉ ဝၼ်းပၢင်ၵုမ်ၶဝ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းယေး ၽႂ်မၼ်း၊ မိူဝ်းလၢတ်ႈ လုၵ်ႈလၢင်းမေးၼၢင်းၶဝ်သေ ဢွၼ်ၵၼ် ၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်း ၽႂ်း ၶိုင်သၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင် တႃႇတေမႃးပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ယူႇ။
ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၼႆ ၸိူဝ်းဢၼ် ၸႂ်ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၼမ်ႉတႃ ၸိုမ်းယွႆႉ တူၵ်း ယွတ်ႇ ႁႆႈၼၼ်ႈမေႃးပၼ်း ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၽူႈ ဢၼ်မေႃႁေႃးတြႃးလီတြႃးဝၢၼ်။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ဢၼ်မေႃပိုတ်ႇၽုၺ်ႇပၼ် တႃႇပၺ်ႇၺႃႇ ၵူၼ်းၼူၵ်ႇၵူၼ်းတၼ်၊ ၸိုင်ၸဝ်ႈပႄႉမႃး ၸဵဝ်းဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၸဝ်ႉ ၶႃႈလႃႇ” လၢတ်ႈဢွၵ်ႇၼင်ႇ ၼႆ ၵိူင်းဝႆတူဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉႁႆႈယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၽႄႇၶူၼ်ႁူဝ်သေ ဢမ်ႇပႄႉ ၵွၼ်းၸႂ်လႆႈ ႁွင်ႉႁႆႈ ၼွၼ်းဢိင်ႈ ၼွၼ်းၵိင်ႈၼိူဝ်လိၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးတေၵုမ်ႇ ႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ ယူႇၸိူင်ႉ ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉလႆႈ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ပႆႇၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းတႃႉ” ၼႆသေ ၵူၼ်းတင်းဝဵင်း ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇဝဵင်းမႃး တႃႇတေၵႂႃႇဝႆႈၽြႃး တီႈသူၼ်ပဝ်းယူႇ။
ပရိသၢတ်ႈၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ၼမ်ၼႃႇဢႃးလႃး ပေႃးတေၸႂ်ႉ ႁႂ်ႈဝႆႈ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉၼႆၸိုင် တေႃႇထိုင်မိူင်းလႅင်းၵေႃႈ တေႃႈတေပႆႇၸၢင်ႈ ယဝ်ႉလႆႈ။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်း ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼၼ်ႉ ၶိူဝ်းလႂ်ၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၸုမ်းသေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈမႃး ပူႇၸေႃႇ ၵၼ်ႇတေႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်း တိုၵ်ႉပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃးၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၶိူဝ်းလႂ် ၸုမ်းလႂ် မႃးၵၼ်ႇတေႃး ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈလဝ်ႈလၢတ်ႈ ၼႄယဝ်ႉ။ ယွၼ်းပိူဝ်ႈ တၢင်းၶပ်ႉၶိုင် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႉလီလႄႈၶၢဝ်း ႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ပရိသၢတ်ႈၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် လူႇတၢၼ်းပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃး ယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ရႁၢၼ်း ဢၼ်တေႃႉတႄႉ တၼ်းမႃးၶိုတ်း
မႄးထတ်းဝၢႆးသေ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ဝႆႈၽြႃးယဝ်ႉၼႆ ပရပိူၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ထိုင်မႃး သေ မႃးယွၼ်းၶႂၢင်း တီႈၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တႃႇတေၵႂႃႇဝႆႈၽြႃးၼႆယဝ်ႉ။
“ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ၽြႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼၢၼ်းပဵၼ်ၼၢၼ်းမီးၼႃႇၼႆ သြႃႇပရပိူၵ်ႈႁဝ်းၶႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈႁူႉဝႃႈ ပေႃး ထိုင် ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းတဵင်ႈပူၼ်ႉၼႆၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ယဝ်ႉၼႆဢေႃႈ။ ၶႃႈႁဝ်းမီးဝႆႉ ၶေႃႈၶမ်ၸႂ် တႃႇတေထၢမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ႁႂ်ႈလႆႈထၢမ် ဢၼ်ၶႃႈ ၶႂ်ႈထၢမ်ၼၼ်ႉသေ ၵမ်းၶႃႈ” ပရပိူၵ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ-
“ၸဝ်ႈသုၽတ်ႉတ... ဢမ်ႇပၼ်လႆႈ၊ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးႁိူဝ်ႈမွႆႈၼႃႇယဝ်ႉ။ ယႃႇပေၶႂ်ႈပၼ် တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇလႃႈ” ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢမ်ႇပၼ်မၼ်းၶဝ်ႈၸူးၽြႃး။
ပရပိူၵ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းမေႃထဵင်ၸႃးၵူၺ်း၊ တႃႇတေ ၶႂ်ႈၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၶႂ်ႈသမ်ႇၶႂ်ႈမႅၼ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းႁၢင်ႈၵူၺ်း။ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ ယၢမ်ႈႁၼ်မႃး “ပရပိူၵ်ႈလူမ်းလူင်”ၸိူင်ႉၼႆ ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်း သုၽတ်ႉတ ၶဝ်ႈၵႂႃႇဝႆႈၽြႃးလႃးလႃး။
သုၽတ်ႉတၵေႃႈ ဢမ်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းငၢႆႈငၢႆႈသေ ယွၼ်းထိုင် သွင်ပွၵ်ႈသၢမ် ၽဝ်ႇ မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇၵေႃႈ ထဵင်ၵႂၢမ်းမၼ်းပႅတ်ႈ တိုၼ်း ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်းလႆႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇလႄႈ သုၽတ်ႉတ လၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႆႈငိၼ်းၵႂႃႇလႄႈ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... ယႃႇပေႁၢမ်ႈသီး သုၽတ်ႉတ ပၼ်ႁႂ်ႈ သုၽတ်ႉတ မႃးဝႆႈ မႃးထူပ်းၵဝ်ၽြႃးလႄႈ။ ဢၼ်မၼ်း ၶႂ်ႈထၢမ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈပၼ်တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်လႄႈထၢမ်၊ မၼ်းၶႂ်ႈႁူႉတႄႉတႄႉလႄႈ ၸင်ႇမႃးထၢမ်ဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးၵဝ်ၽြႃး တွပ်ႈပၼ်ၼႆၸိုင် မၼ်းတေမီး ၼမ်ႉ တွၼ်းၽွၼ်းလီယူႇ။ တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ၽွၼ်းပၢင်ႈမၼ်းသေ ၵဝ်ၽြႃး တေ ႁေႃးၼႄပၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ပွႆႇပၼ်မၼ်း ၶဝ်ႈမႃးလႄႈ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဝႃႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၶႂၢင်းၼႆၸိုင် သုၽတ်ႉတပဵၼ်ဢၼ် ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း ၶဝ်ႈမိူဝ်း ဝႆႈၽြႃးသေ ထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ-
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတီႈၶႃႈ တႄႇဢဝ် ပူႇရၼၵတ်ႉသပ၊ မၵ်ႉၶလိၵေႃးသႃႇ လ ၸိူဝ်းၶဝ် သြႃႇတိတ်ထိလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ယိုၼ်ဝႃႈ ၶဝ်ႁူႉႁၼ်တြႃး တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၼႆဢေႃႈ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၶဝ် ယိုၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁူႉႁၼ်တြႃး တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈယူႇၶႃႈႁႃႉ။ ဢမ်ႇၼၼ် မၢင်ၸိူဝ်းႁူႉ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈႁႃႉ?” “လုၵ်ႈႁၵ်ႉ သုၽတ်ႉတ၊ ၶေႃႈထၢမ်မႂ်းၼၼ်ႉ ဝႆႉသေၵွၼ်ႇလႃႈ။ ၵဝ် ၽြႃး တေႁေႃးတြႃးပၼ်မႂ်းၵွၼ်ႇ၊ ထွမ်ႇတွင်းဢဝ်လီလီတႃႉ”
“ဢေႃႈ ႁေႃးတီႈၶႃႈလႄႈ”
“သုၽတ်ႉတ၊ ၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ ႁဵတ်းရႁၢၼ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈ 29 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပီပွင်းလႆႈမႃး ႁႃႈသိပ်းပီပၢႆယဝ်ႉ။ သုၽတ်ႉတ သႃႇသ ၼႃႇၵဝ်ၽြႃးၼႆႉ(ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ)ၼႆႉ မီးဝႆႉလွင်ႈၵျၢင်ႉတြႃး မၢၵ်ႈၵင်ႇပႅတ်ႇပႃး ယူႇယဝ်ႉ။ တြႃးမၢၵ်ႈဢရိယႃႇၵေႃႈ မီးယဝ်ႉ။ သႃႇသၼႃႇ ဢၼ်မီးတြႃး ဢရိ ယႃႇ မၢၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၸင်ႇမီးလႆႈ သေႃးတႃႇပၼ်ႇ၊ သၵ်ၵတႃႇၵၢမ်ႇ၊ ဢၼႃႇၵၢမ်ႇ၊ ရႁၢၼ်းတႃႇယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသႃႇသၼႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးမၢၵ်ႈဢရိယႃႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးမၢၵ်ႈဢရိယႃႇလႄႈ သေႃးတႃႇပၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ပေႃးဝႃႈ တပႄးၵဝ်ၽြႃး တေသိုပ်ႇၵျၢင်ႉၵမ် ႁေႃးတြႃး ထမ်ႇမဝိၼယယူႇၼႆၸိုင် ပေႃးလၢတ်ႈႁေႃး ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇၼႆၸိုင် ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇ ရႁၢၼ်းတႃႇ ဢမ်ႇမူတ်းႁၢႆလႆႈ”
ပေႃးဝႃႈ လႆႈထွမ်ႇငိၼ်းတြႃးယဝ်ႉ သုၽတ်ႉတ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူမ်ၸူမ်း ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်လိူဝ်တွၼ်းသေ ၸင်ႇတေယွၼ်းႁဵတ်း ရႁၢၼ်း တမ်ႈ တီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁူႉႁၼ်ထိုင် ၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈ ၶၢဝ်သႂ် သုၽတ်ႉတ၊ ႁၼ်ထိုင် ပႃႇရမီႇမၼ်းလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇတေဢဝ် သုၽတ်ႉတ ႁဵတ်းပဵၼ် ရႁၢၼ်း ၶၼ်ၶၼ်ဝႆးဝႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇယဝ်ႉ။
သုၽတ်ႉတၼႆႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸမ်တေဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ယူႇ ယႅၼ်ႉယႅၼ်ႉၼၼ်ႉ တၼ်းမႃးၶိုတ်း တၼ်းလႆႈပဵၼ် ရႁၢၼ်း တမ်ႈ တီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵမ်းလိုၼ်းသေ ဝၢႆးၼႆႉသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် ၵၢၼ်တြႃးလႄႈ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ထမ်ႇမဝိၼယ ပဵၼ်သြႃႇသူ
မႄးထတ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယိူင်းၸူးရႁၢၼ်းၶဝ်သေ လၢတ်ႈထိုင်ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇ တႃႇၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ-
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ တြႃး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေပဵၼ်သြႃႇသူယဝ်ႉ။ ႁဝ်းႁႃး ဢမ်ႇမီး သြႃႇယဝ်ႉၼႆ သူယႃႇပေထၢင်ႇၼင်ႇၼႆ၊ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးလၢတ်ႈ ပၺ်းၺၢတ်ႈဝႆႉ သုတ်ႈ၊ ဝိၼေး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ တေပဵၼ်သြႃႇသူ ဝႆႉယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်းတြႃး သုတ်ႈ၊ ဝိၼေး၊ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ ၼႆၸိုင် မိူၼ်ၵၼ်တင်းသူလႆႈ ယူႇသဝ်းၸမ် သြႃႇယူႇတႃႇသေၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တြႃးၼႆႉ ပဵၼ်သြႃႇသူယဝ်ႉ”
“ယၢမ်းလဵဝ် သူၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ လဵၵ်ႉဢမ်ႇဝႃႈ ယႂ်ႇဢမ်ႇဝႃႈ ပေႃးသူႁွင်ႉ ၵၼ်ၼႆ ႁွင်ႉဝႃႈ‘ၸဝ်ႈၵဝ်’ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေၵဝ်ၽြႃး ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆ ယႃႇပေႁွင်ႉၵၼ် ၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။ ၽူႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁွင်ႉၽူႈယႂ်ႇဝႃႈ “ၽၢၼ်းတေ၊ ဢႃႇယသမႃႇ”ၼႆတႃႉ။ ၽူႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁွင်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႇဝႃႈ “ဢႃႇဝုသေႃး”ၼႆတႃႉ။
“ၽူႈဢၼ်ၵိူတ်ႇၽၢၵ်ႈၵဝ် ရႁၢၼ်းသၼ်ႇၼ(ဢၢႆႈသၢၼ်ႈ)ၼၼ်ႉတႄႉ ၵုမ်ႇပဵၼ် မၢၼ်ႇမႃႇၼယႂ်ႇ ၵွပ်ႈၵဝ်ၽြႃးလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇပႆႇ လႆႈၺႃးတြႃးသင် ဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃးပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ် ဢဝ်တၢမ်ႇပြႁမ သင်ႇသွၼ် ပၼ်တၢမ်ႇမၼ်းတႃႉ ပေႃးၼၼ် မႃႇၼမၼ်း တူၵ်းသေ တေလႆႈတြႃးယူႇ”
ၶႂ်ႈထၢမ်သင်ၵေႃႈ ထၢမ်
မႄးထတ်း“လုၵ်ႈႁၵ်ႉရႁၢၼ်းၶဝ်... တီႈၼိူဝ် ၵဝ်ၽြႃးလႄႈသင်၊ တီႈၼိူဝ်တြႃး ဢၼ်ၵဝ်ၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တီႈၼိူဝ် သၢင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ သင် တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ် မၢၵ်ႈၽူဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ပေႃးဝႃႈမီး ဢၼ်ဢမ်ႇပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်းၸႂ် သေဢၼ်ဢၼ် ၼႆၸိုင် ထၢမ်ၶိုၼ်းလႄႈ။ လဝ်ႈလၢတ်ႈလႄႈ။ ၶႂ်ႈထၢမ်သင်ၵေႃႈထၢမ်၊ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈ လၢတ်ႈလႄႈ ၵဝ်ၽြႃးပၼ်ၶႂၢင်းယူႇ။ ဝၢႆးသေ ၵဝ်ၽြႃး ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၽွင်း မိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉမီးယူႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇ တၼ်းလႆႈထၢမ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼေႃးၼႆ ယႃႇပေႁႂ်ႈၼႅင်ၸႂ် မႆႈၸႂ်ယူႇ။ လူဝ်ႇ ထၢမ်သင်ၵေႃႈ ဝူၼ်ႉသေ ထၢမ်လႄႈ”
ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပၼ်ၶႂၢင်းလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ တင်းသဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယူႇတဵတ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ်ယဵၼ်ဝႆႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ တေႃႈ ဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သင်။ ႁၢင်ႈၽၢင်တႃႇတေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈ ၶႂ်ႈထၢမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ပဵင်းၸႂ်သေ ယူႇဝႆႉယူႇယဵၼ်ယဵၼ်ယဝ်ႉ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈထိုင်သၢမ်ပွၵ်ႈသေတ ၸႂ်သမ်ႇသယ ဢမ်ႇမီးသင် လႄႈ ရႁၢၼ်းၸဝ်ႈလႂ်ပႃးလႂ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇထၢမ်သင် ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်။ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-
“ဢေႃး... လီဢၢမ်းတႄႉၶႃႈၼေႃႈ ၸဝ်ႈလႂ်တူၼ်လႂ်ၵေႃႈ လွင်ႈတၢင်း ယုမ်ႇၽိတ်း တီႈၼိူဝ်ၽြႃး၊ တြႃး၊ သၢင်ႇၶႃႇ လႄႈ ၼိူဝ်တၢင်းတိုဝ်းၵမ် သိၵ်ႉၶႃႇ ၼၼ်ႉ တေႃႈဢမ်ႇမီးသေၸဝ်ႈၼေႃး”
“လုၵ်ႈႁၵ်ႉဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ... မႂ်းၸဝ်ႈ ဢဝ်တၢင်းယုမ်ႇယမ် ယႂ်ႇႁႅင်း သေလႄႈ ၸင်ႇတေလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ရႁၢၼ်းပရိ သၢတ်ႈ(ႁႃႈပၢၵ်ႈ)ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ၸၼ်ႉတႅမ်ႇသုတ်းမၼ်း ပဵၼ်ရႁၢၼ်း သေႃးတႃႇပၼ်ႇယဝ်ႈ။ ရႁၢၼ်းပႃးလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸႂ်သမ်ႇသယၼႆ ၵဝ်ၽြႃး ႁူႉထိုင်ယူႇသေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးၸႂ်သထႃႇၶဝ် ပေႃးတေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသႄႉသွမ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ၽြႃး ၸင်ႇလႆႈ ၽုၺ်ႇပၢၵ်ႈငၢၵ်ႈတၢင်း ထၢမ် ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ” “လုၵ်ႈႁၵ်ႉရႁၢၼ်းၶဝ်၊ ယၢမ်းလဵဝ်ၵဝ်ၽြႃး တေသင်ႇလၢတ်ႈ ၵမ်း လိုၼ်းသုတ်းယဝ်ႉ။ သင်ၶႃႇရတြႃး ဢၼ်လႆႈမူၼ်ႉမႄးၶိုင်သၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင်သေ ပဵၼ်မႃး ၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၸူဝ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈထိုင်တီႈ လူႉလႅဝ်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ မၼ်းဢမ်ႇ လိူဝ်လႆႈ လွင်ႈတၢင်း သၽေႃးလူႉလႅဝ်၊ ပိူဝ်ႈၼႆ ဝႆႉသတိ ဝီႇရိယ ယႂ်ႇလူင်သေ ၶဝ်ႈၸႂႂႂ််် ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ဢိူင်ႇသင်ႇၶႃႇရတႃႉ”
ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ
မႄးထတ်းသဵင်လၢတ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဢင်ႇၵႃႇ ပႅတ်ႇပႃးတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵိုတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းပူၼ်ႉသေ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး ၶၢဝ်းတဵင်ႈ ၶိုၼ်း ၵမ်းလိုၼ်းယူႇ။ လူမ်းယဵၼ်ဢွၼ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတွင်း ဢမ်ႇပဝ်ႇ တူၼ်ႈ မႆႉပဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၶွၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႇ ဝဵင်းၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇၵေႃႈ တဵတ်ႇယဵၼ် လပ်း ၼွၼ်းဝႆႉ တင်းဝဵင်း။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸမ်တေဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉ လေႃးၵထၢတ်ႈတၢင်းလူင် တဵတ်ႇယဵၼ်ဝႆႉသေ မိူၼ်ၼင်ႇ ယၵ်ႉ တူၺ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သမ်ႉပေႃး ဢမ်ႇသိူဝ်းၽႅပ်ႉတႃၼၼ်ႉယူႇ။
ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယၵ်ႉတူၺ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ၵိင်း ယဵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ၊ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ် ၵိလေႇသႃႇ ဢႃႇသဝေႃး တြႃး ပႆႇမူၺ်ႉမူတ်း ပႆႇယူတ်းၵဵင်ႈၼၼ်ႉ ၼႃႈၶဝ်ၸဝ်ႈ မိုင်ငဝ်သဝ်ႈဝႆႉသေ လွမ်ထူၺ်ႈ ၸႂ်လူင်လွႆးလွႆးယူႇ။ ရႁၢၼ်းတႃႇ မထေႇလူင်ၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉ “သၿ်ၿေသင်ၶႃရႃ ဢၼိၸ်ၸႃ- ဢေႃးသင်ၶႃႇရတြႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၼေႃး” ၼႆသေ ဢဝ်ၶဝ်ႈၸႂ် သႂ်ႇၸႂ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ ယၵ်ႉယဵမ်ႈ တူၺ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။ ရႁၢၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ဢၽီႇၺိၼ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၸႂ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉယူႇၼႆယဝ်ႉ။
မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တႄႇၶဝ်ႈသၢၼ်ႇပထမ။ ဝၢႆးၶဝ်ႈသၢၼ်ႇ ပထမယဝ်ႉ ၸၼ်ႉလႂ်ၸၼ်ႉၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်ႇတုတိယ ႁဵတ်းၼႆၵႂႃႇယူႇ။ ၵမ်း လိုၼ်း ၶဝ်ႈသၢၼ်ႇၼေႇဝသၺ်ႇၺႃႇၼႃႇသၺႃႇ ဢၼ်ဝေႇတၼႃႇ သၺ် ၺႃႇ ထၢတ်ႇၵိုတ်း သုတ်းသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ တူၼ်တူဝ် မုၼ် ၶမ်းၽြႃး ယဵၼ်ၵႂႃႇတင်းတူဝ်။ လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထူၺ်ႈ၊ တွင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတူင်ႉဢမ်ႇၼိုင်လႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇသုတ်ႉၸမ်တီႈ ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇသေ
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉ?” ထၢမ်ၵႂႃႇလွႆး လွႆး ၼင်ႇၼႆ။ ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်လႆႈဢၽီႇၺၢၼ်ႇ လႄႈ
“ပႆႇၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵွၼ်ႇ၊ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ႇယူႇဢိူဝ်ႈ” လၢတ်ႈ ၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉလၢတ်ႈ တိုၵ်ႉၸႃယူႇၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လုၵ်ႉတီႈသၢၼ်ႇ ထၼ်ႈၼိူဝ်သုတ်းသုတ်းၼၼ်ႉ လူင်းမႃးၶဝ်ႈသၢၼ်ႇ ပထမ။ ၵမ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းထူၺ်းၸႂ်မႃးသေ တူဝ်ၸဝ်ႈ တူင်ႉၼိုင်မႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ သုတ်ႉၸမ်ၵႂႃႇယဵမ်ႈတူၺ်း တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁွတ်ႈၽႅဝ်သၢၼ်ႇပထမယဝ်ႉ ၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈသၢၼ်ႇ ထၼ်ႈလႂ် ထၼ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးထိုင်သၢၼ်ႇၸတုတ်ႉထၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇပရိ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ထၢတ်ႈပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၼင်လိၼ်မိူင်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ သၼ်ႇႁွၼ်ႈၶွၼ်းဝႆ မေႃးသဵင်လင်မႃး ၵမ်းလဵဝ်။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၶိုၼ်း ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ လွင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇပႅတ်ႇပိူင် ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်းမႃးၼၼ်ႉ လႄႈ “မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈၸၢမ်ႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ” ႁူႁၼ်ထိုင် ၼင်ႇၼႆ သေ ပဵၼ်တၢင်းၶီမႆႈ သေႃးၵတႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ဢိင်ႇသၼ်ၼႆ ဢမ်ႇလၢမ်းႁူႉထိုင်လႆႈ။ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ဢၼႃႇၵၢမ်ႇလႄႈ ရႁၢၼ်းတႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၸႂ်သမ်ႇဝေႇၵၵူႈ ၸဝ်ႈယူႇ။ ရႁၢၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ထၢၼ်ႈတြႃးတိုၵ်ႉတႅမ်ႇ တိုၵ်ႉပဵၼ်သေႃးတႃႇ ပၼ်ႇ သၵတႃႇၵၢမ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ၶေႃးၶူမ်သေ လွမ်လွမ်ၼမ်ႉတႃတူၵ်း မူၵ်းတႃယွႆႉ ၵူႈၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။
ဢဝ်တြႃးယႃၸႂ်
မႄးထတ်းပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ သႁမ်ႇပတိ ၶုၼ်သၢင်လူင် ဢဝ်သမ်ႇဝေႇၵၵႃႇထႃႇ လွတ်ႈႁေႃးၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။
“တေႃႈၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယင်းလႆႈၶဝ်ႈၸၢမ်ႇ ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယူႇ၊ ဢၼ် သတ်ႉတဝႃႇ ၵိုတ်းၵျႃၼ်ႇယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလူႉဢမ်ႇလဵဝ်ၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ် မၼ်ႈၵိုမ်းလႆႈ တီႈလႂ်ၼေႃႇ”
ၶုၼ်ဢိၼ်း ဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ...
“သင်ၶႃႇရတြႃးလူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမၼ်ႈ ဢမ်ႇၵိုမ်းတႄႉယဝ်ႈ။ ဢၼ်ပဵၼ် မႃးၼၼ်ႉ မေႃလူႉလႅဝ်လွၼ်ႉလွၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈပဵၼ် လွင်ႈလုၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ် ငိမ်းယဵၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼေႃး”
ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇ တႄႉလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ...
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၼ်ႇႁႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၸႂ်သမႃႇထိ ဢၼ်မၼ်းၵိုမ်းသေပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉသေ မေႃတူၺ်း ႁၼ် ၸင်ႈၶၢမ်ႇ လွင်ႈလီလွင်ႈၸႃႉ သွင်ပိူင် မိူၼ်ၵၼ်လႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလူမ်း ထူၺ်းၸႂ် ယဝ်ႉၼေႃး”
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆ ဢဝ်ၸႂ် ဢမ်ႇၵူဝ်ဢမ်ႇႁႄၼၼ်ႉသေ ယိူၼ်ႇၵၼ်ႈ ဝေႇတၼႃႇ တေႃႇသူႈတၢင်းတၢႆ ဢဝ်ပရိၼိပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉ လွတ်ႈ ဢိူင်ႇၽဝ ဢိူင်ႇသင်ႇၶႃႇရယဝ်ႉ”
ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇသမ်ႉဝႃႈ-
“ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတီႈၵမ်ႉတီႈတႅၵ်ႈ၊ ဢၼ်ၵုင်ႇၵျေး ၸူး ယႂ်ႇၼႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆၸိုင် ၼင်လိၼ်မိူင်း သၼ်ႇတူင်ႉၶွၼ်းဝႆ ဢိင်ႇသၼ်ႇၵႂႃႇ လူင်လူင်လၢင်လၢင်ယဝ်ႉ”
ပေႃးလႆႈႁူႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႈၼႆၸိုင် ရႁၢၼ်း ဢွၼ်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၸၼ်ႉတြႃးပႆႇသုင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢူတ်းယိူၼ်ႉၸႂ်လႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႆႈ ၼမ်ႉတႃယွတ်ႇတူၵ်းယူႇ။
ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇ ၸင်ႇလၢတ်ႈတီႈရႁၢၼ်းၶဝ်
“ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ် ပေႃးၵွၼ်ႇလႃႈ ပရိသၢတ်ႈၽီၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးယူႇ၊ ၽၢႆႇ ၼႃႈ ၸဝ်ႈတြႃးၶဝ် ပေႃးၵုမ်ႇမႆႈၸႂ်ယူႇၼႆ ဢမ်ႇပႆႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၵွၼ်ႇ”
လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ ဢဝ်တြႃးသႂ်ႇၸႂ်သေ ပႂ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ တေႃႇထိုင် မိူင်းလႅင်းယဝ်ႉ။
လိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈၶမ်ႈၼိုင်ႈ ၵၢင်ၼႂ် ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႉ ၸင်ႇၸႂ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ဢွၼ်ဢဝ်ရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈသေ ၵႂႃႇမိူဝ်းလၢတ်ႈၼႄ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် လွင်ႈဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၼႆ ၼၼ်ႉယူႇ။
ပူႇၸေႃႇႁၢင်ႈတူၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈ
မႄးထတ်း“မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ”ပေႃးလႆႈငိၼ်း ၵႂၢမ်းၼင်ႇၼႆ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၸဵမ်ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ယိူၼ်ႉသီးလႆႈ ဢုၵ်းဢဝ်ၸႂ်မႆႈ ႁႆႈၼၼ်ႈပၼ်းဢူၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉၶီတိုၵ်ႉမႆႈ တိုၵ်ႉႁႆႈပႆႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇႁွင်ႉၸူဝ်းၵၼ် ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸူး တီႈသူၼ်ပဝ်းၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတီႈသူၼ်ပဝ်း ၵမ်းလဵဝ်။
ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် မႃးၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်းပွင် ဢဝ်ပိၵ်ႉတၢၼ်ႇမုင်းၵင်ႈ တီႈ ၼိူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင်ဝႆႉသေ ဢဝ်မွၵ်ႇၼၢမ်ႇ သႃႇ ၵူႈၸိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉပူႇၸေႃႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ဢဝ်တၢင်းႁႆႇတၢင်း တိုင်ႈသေ ပူႇၸေႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။
ပူႇၸေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈ လႆႈမႃးယဝ်ႉႁူၵ်းဝၼ်းလုမ်းလုမ်း ထိုင်ႁွတ်ႈမႃး ၸဵတ်းဝၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၶပ်ႉမၢႆၶဝ် မီးဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢၢင်ႈဢဝ် တူၼ်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢွၵ်ႇမႃးၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်း မႃးၶိုင်ပွင် တႃႇတေ ၽွင်းလွင်းသၢင်း ၵျူဝ်ႇၽႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇလူင်ၶဝ် ပႅတ်ႇၵေႃႉ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉသၢႆႇႁူဝ် ၼုင်ႈၶူဝ်းမႂ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ယွင်ႈ တူၼ်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ပႅတ်ႇၵေႃႉ ယွင်ႈသေတႃႉ ဢမ်ယွင်းလႆႈ၊ ဢမ်ႇယုၵ်ႉလႆႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸင်ႇ ၵႂႃႇ တီႈၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇ ဢၼ်လႆႈတိပ်ႉ ပၸၵ်ႉၶုဢၽီႇၺၢၼ်ႇၼၼ်ႉ သေ ၵႂႃႇလဝ်ႈလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ။
“သူသမ်ႉ ၶႂ်ႈသင်းၵျူဝ်ႇ ၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်း၊ ၽီၶဝ်သမ်ႉ ၶႂ်ႈသၢင်းၵျူဝ်ႇ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်း တီႈပရဝုၼ်ႇၵွင်းမူး မၵုတပၼ်ႇထၼၸေႇတီႇၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်း မိူဝ်ႈပၢင်း တူၼ်တူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ၽီၶဝ်ၶႂ်ႈပၢင်းမႃး သဵၼ်ႈ တၢင်းၽၢႆႁွင်ႇ ၶႂ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈမႃး ၽၵ်းတူဝဵင်းၽၢႆႁွင်ႇသေ ၶႂ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်း။ ဢဝ်မႃးၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ဝဵင်း ဢဝ်ဢွၵ်ႇၽၵ်းတူ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ၶႂ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇ တီးၵွင်းမူး မၵုတၸေႇတီႇ ၵၢင်ၸႂ်ၽီၶဝ်မီးၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။
ပေႃးၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ၸင်ႇ ပတ်းၽဵဝ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း ၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်းသေ ဢဝ်မွၵ်ႇၼၢမ်ႇသႃႇ ႁၢင်းၶိူင်ႈၼႂ်း ဝဵင်းယဝ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇႁၢမ်ဢဝ် တူၼ်တူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လီလီးငၢမ်းငၢမ်းသေ ဢဝ်မႃးၸွမ်းတၢင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ၽီၶဝ် ဝႃႈမႃး ၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်မၵုတၸေႇတီႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းတၢင်း ဢဝ်ၼမ်ႉႁွမ်ၼၢမ်ႇ သႃႇ တူႉရိယႃႇၵူးမဵဝ်းသေ ပူႇၸေႃႇၵႂႃႇ။
ပေႃးဝႃး ဢဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈမၵုတၸေႇတီႇယဝ်ႈၼႆ ၶဝ်ၸင်ႇၵႂႃႇထၢမ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ တေလႆႈသိုပ်ႇၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇၸီႉသင်ႇလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇ လူဝ်ႇလႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၸိူင်ႉ ၼင်ႇ သၢင်းၵျူဝ်ႇၶုၼ်ၸၵျႃႇၼၼ်ႉၼႆယူႇ။
ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ၸင်ႇဢဝ်ၽႃႈဝၢတ်ႈမႂ်ႇ ႁႃႈပၢၵ်ႇလႄႈ ယုၵ်းၵုၺ် တင်းၼမ်သေ ဢဝ်ၽႃႈဝၢတ်ႈမႂ်ႇၼိုင်ႈထၢပ်ႈ ယုၵ်းးၵုၺ် ၼိုင်ႈထၢပ်ႈ ႁေႃႇဝဵၼ်းၶဵၼ်းတူဝ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵႂႃႇ။ ပေႃးပၢတ်ႈဝဵၼ်းၶဵၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇ ၼပ်ႉယမ် ယုၵ်ႉဢဝ် တူၼ်တူဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သႂ်ႇၼႂ်းၵွၵ်းဢၢင်ႇႁၢင်းၶမ်း ဢၼ်သႂ်ႇၼမ်ႉမၼ်းဝႆႉ တဵမ်တဵမ်ၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းဢဝ်ၽႃႁူမ်ႇၶမ်း ႁူမ်ႇဝႆႉ ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇယုၵ်ႉ တၢင်ႇသႂ်ႇ တီႈၼိူဝ်ၵွင်ၽိုၼ်းၼၢမ်ႇသႃႇ ဢၼ် ၶပ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပႂ်ႉထႃႈတပေးလူင်ၸဝ်ႈ
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵသပမထေႇလူင် လုၵ်ႉတီးဝဵင်းပႃႇဝႃႇ ဢွၼ် ဢဝ်တပႄးရႁၢၼ်း ႁႃးပၢၵ်ႇသေ မႃးတီႈဝဵင်းၵုသိၼႃႇယူႇ။ ၸွမ်းတၢင်း မႃးလႆႈႁၼ် တၵ်ၵတွၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ထၢမ်တူၺ်း ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၽြႃးလႄႈ လႆႈႁူႉဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပူၼ်ႉၵႂႃႇ မီးၸဵတ်းဝၼ်းယဝ်ႉၼႆယူႇ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသေးလၢႆ ႁၵ်ႉႁူမ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၶီမႆႈ ပဵၼ်သေႃးၵယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီး ရႁၢၼ်းလူင်ပႃး ၼိုင်ႈ ၸင်ဝႃႈ -
“ၸဝ်ႈႁဝ်းၶဝ် ၵမ်းၼႆႉတႄႉတူၵ်းထုၵ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးတိုၵ်ႉမီး မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးၼႆၸိုင် ဢၼ်ၼႆႉလီႁဵတ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၼႆ ၵုမ်ႇမႃး ၵမ်ၵိၼ်းႁဝ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ႁဝ်းထၢင်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တေလႆႈယူႇၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃး ၵမ်ၵိၼ်းႁဝ်းယဝ်ႈ” လုၵ်ႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။
ၸဝ်ႈမႁႃႇၵသပၵေႃႈ ပေႃးလႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼႆ လႆႈသမ်ႇဝေႇၵၸႂ် တႄႉ တႄႉ။ ႁေႃးတြႃးသင်ႇသွၼ်ပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၵႂႃႇသေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပူၼ်ႉမႃး တီႈၵုသိၼႃႇရၢမ်ႇ။
ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် တႃႇတေၸုတ်ႇၽႆးယူႇ။ၵူၺ်းၵႃႈ ၵွင်ၽိုၼ်းၼၢမ်ႇသႃႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၸုတ်ႇၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇပဵၼ် ၽႆးလႆႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈဢၼုရုတ်ႉထႃႇၸင်ႇဝႃႈ -
“ၽီၶဝ် ၶႂ်ႈပႂ်ႉႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ မႃးထိုင်ၵွၼ်ႇ”ၼႆယဝ်ႉ။
ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ၽႅဝ်မႃးၼႆ ၸင်ႇမႃးဝႆႈ ပၼ်ႇလဵပ်ႈ ၵွင် ၽိုၼ်းၼၢမ်ႇသႃႇ သၢမ်ႁွပ်ႈသေ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်ႇၸတု ဢတိၵ်ႉ ထၢၼ်ႇၼႂ်းၸႂ်
“ႁႂ်ႈတိၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သွင်ၶွၼ် ထူၵ်းထွၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ၵႄႈဢၼ် ႁေႃႇလပ်ႉ တပ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ် တၢင်ႇႁူဝ်ၶ ႃႈတပေးသေၵမ်း” ၼႆလႄႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ တိၵ်ႉထၢၼ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၽႃႇတိၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သွင်ၶွၼ် လတ်းဢွၵ်ႇပွင်ႇၽၢတ်ႇ ၵႄႈၽႅၼ်ၵႄႈ ယုၵ်းၵုၺ် ဢၼ်ႁေႃဝႆႉ ႁႃးပၢၵ်ႇထၢပ်ႈ၊ လတ်ႈဢွၵ်ႇ ၵႄႈၵွင်ၽိုၼ်း ၼၢမ်ႇသႃႇ မႃးသေ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ၸင်ႇပူႇၸေႃႇ ဢဝ်ႁူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ တုင်းႁပ်ႉၽႃႇ တိၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။
ရႁၢၼ်းႁႃးပၢၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၼၼ် ပူႇၸေႃႇၵႂႃႇလႄႈ ပေႃးယဝ်ႉၼႆ ၽႃႇတိၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသွင်ၶွၼ် ၶိုၼ်ႈၶဝ်ႈ မိူဝ်းမီးတီႈၵဝ်ႇသေတႃႉ ၽႃႈၽႅၼ်ႇၼူၼ်းၵုၺ် ဢၼ်ႁေႃဝဵၼ်းဝႆႉၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွၵ်း ဢမ်ႇလႅဝ်သေဢိတ်း။
ဝၢႆးသေ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပလႄႈ ရႁၢၼ်းၶဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႇ ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းဝႆႈ ပူႇၸေႃႇယဝ်ႉၼႆ ၵွင်ၽိုၼ်းၼၢမ်ႇသႃႇလူင်ၼၼ်ႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇ လႆႈၸုတ်ႇ ထၢတ်ႈၽႆး ၸပ်းမႆႈႁင်းၵူၺ်းသေ ပေႃးဝႃႈ ၽႆးမႆႈယဝ်ႉၼႆ ၵိုတ်း ၵျၢၼ်ႇဝႆႉ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈမုၼ်ၶမ်း ၽြႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ။
ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၸဝ်ႈ ပၼ်ၽွၼ်းလီၵူၼ်း
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ပရိၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၶုၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ၊ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇ၊ ၶုၼ်သႃႇၵီႇ၊ ၶုၼ်ၵုလိ၊ ၶုၼ်ၵေႃးလိယ၊ ၶုၼ်ပႃႇဝႃႇ၊ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇ၊ ပုၼ်ႇၼႃးဝေႉ ထတိပၶဝ်ၵေႃႈ ပွႆႇၽူႈတၢင်တူဝ်ၶဝ် မႃးယွၼ်းထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၽြႃး ႁႂ်ႈပၼ်ၶဝ် ၽွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ် ပွႆႇၵူၼ်း ၸႂ်ႉမႃးယွၼ်းဝႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသေတ ပႆႇတမ်းၸႂ်လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈသိုၵ်းမႃးၸွမ်းသေ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈ ဢၢၼ်း တေတိုၵ်းဢဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇၶဝ် ၸင်ႇဝႃႈ -
“မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးဢဝ် ပရိၼိပ်ႉပၢၼ်ႇမိူင်း ႁဝ်းလူင်။ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ႁဝ်းၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈ။ ႁဝ်းဢမ်ႇ ၸၢင်ႈပၼ်သူ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်တၢင်ႇ မိူင်းၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ -
“ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ႁဝ်း ႁဝ်းတေတိုၵ်းဢဝ်”ၼႆလႄႈ ၶုၼ်မၼ်ႇလႃႇ ၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ “သူၵူၺ်းႁႃႉ မီးသိုၵ်း၊ ႁဝ်းၵေႃႈ မီးသိုၵ်းယူႇ၊ ႁဝ်းတႄႉဢမ်ႇပၼ်လႆႈ” ၼႆသေ ပဵၼ်ၽွင်း ၽႆးသိုၵ်း ၸမ်ၼွင်းႁုပ်ႇ လုပ်ႇတိုၵ်းၵၼ်ယူႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သၢႆငၢႆမၼ်း ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ သြႃႇလူင်ၶုၼ်ၶဝ် တင်းမူတ်း ဢၼ်ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပုၼ်ႇၼႃးတေႃးၼ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵၢင်ၶဝ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ယူႇ။
“ၶုၼ်ၶဝ်တင်းလၢႆဢိူၺ်း... ထွမ်ႇၵႂၢမ်းၵဝ်ၵွၼ်ႇလႄႈ... မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼႆႉ ပဵၼ်ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇလူင် ဢၼ်ပၼ် လွင်ႈၵတ်ႈယဵၼ် လွင်ႈငိမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ၊ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ပေႃးတေ ပဵၼ်သိုၵ်း တိုၵ်းၵၼ်ၼႆၸိုင် မၼ်းတေထိုင်တီႈ တၢင်းႁၢင်ႈႁၢႆႉလူင် ၼႂ်းပိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၵေႃႉတေ ၸဵၵ်ႇၽႄမႅင်ႇပၼ်သူ ၽဵင်ႇၽဵင်ႇပဵင်းပဵင်း တင်းသဵင်ႈလႆ ဢွၼ် ၵၼ်တုင်းထွမ်ႇ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ်တႃႉ” ၶုၼ်သိုၵ်း တင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ၸင်ႇၽွမ်ႉ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇ။
ပုၼ်ႇၼႃးတေႃးၼၵေႃႈ ၸင်ႇတူင်ဢဝ် ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၽြႃး ႁဵတ်းပႅတ်ႇၵွင် ၽႄပၼ်ၶုၼ်ပႅတ်ႇမိူင်းၶဝ်သေ ပုၼ်ႈတူဝ်မၼ်းတႄႉ ယွၼ်းဢဝ် ၵွၵ်းၶမ်း ဢၼ်တူင်ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ မိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေၽႄႇမႅင်ႇ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၶုၼ်မေႃးရိယၶဝ် သမ်ႉၽႅဝ်မႃး တူၵ်းလိုၼ်း မႃးယွၼ်းထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈ တႃႇတေ ၽႄမႅင်ႇယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ် ထၢၼ်ႇတီႈၵွင်ၽႆး သၢင်းၵျူဝ်ႇၽြႃးၼၼ်ႉ ပၼ်ၶဝ် မိူဝ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။
ၶုၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ထၢတ်ႈၵႅဝ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ပေႃးတေလႆႈပဵၼ် တီႈပူႇၸေႃႇၼပ်ႉထိုဝ်ၼႆ ဢဝ်ထႃႇပၼႃႇ ႁဵတ်းၸေႇတီႇ ၵွင်းမူး တီႈသုင်တီႈမျၢတ်ႈသေ ပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီယဝ်ႉ။
ၽူမ်ႁူဝ်ၸဝ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ ၶဵဝ်ႈၸဝ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ၽီသၢင်ၶဝ် မႃးပၢင်း ဢဝ်မိူဝ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈၶဵဝ်ႈငႃးၸဝ်ႈ သီႇသူႇၼႆႉ ၶဵဝ်ႈငႃးၸဝ်ႈ သိၵ်ႈၼိူဝ် ၽၢႆၶႂႃႇၼၼ်ႉ မိူဝ်းမီး မိူင်းၽီတႃႇဝတဵင်ႇသႃႇ။ ၶဵဝ်ႈငႃးၸဝ်ႈ သိၵ်ႈတႂ်ႈ ၽၢႆႇၶႂႃ ၼၼ်ႉ မိူဝ်းမီး မိူင်းၼၵႃးၽေႃးၵဝတီႇ။ ၶဵဝ်ႈငႃးၸဝ်ႈ သိၵ်ႈတႂ်ႈ ၽၢႆႇၶႂႃၼၼ်ႉ မိူဝ်းမီး မိူင်းၵလိင်ႇၵရၢတ်ႈ၊ ၶဵဝ်ႈငႃးၸဝ်ႈ သိၵ်ႈတႂ်ႈ ၽၢႆႇသၢႆႉ မိူဝ်းမီး မိူင်းၵၼ်ႇ ထႃႇလရၢတ်ႈသေ ၶၢမ်ႇတၢင်းပူႇၸေႃႇ ဝႆႉယူႇ။
သြႃႇၽီသင်သတ်းၵူၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်တေမႃး တုၶိူင်း တႅၵ်ႈ ၼိူင်း ဢမ်ႇမီးလႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တြႃးၸႅတ်ႈ တြႃး မၢၼ်ႇ ဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးမႃးၼၼ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉႁၢပ်ႇႁၢမ်ႇ ပၼ်ပဵၼ် ၽွၼ်းလီ ၼႂ်းလေႃးၵ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူင်ႈၼႆႉယူႇ။ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတႃႇ သူၶဝ်ႁဝ်းႁႃးၼၼ်ႉတႄႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႆႉပၼ် “သႃႇသၼႃႇ ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ” ၼၼ်ႉယူႇၼႆ ထုၵ်ႇလီသတိယူႇတႄႉတႄႉ။