ပိုၼ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမ/တွၼ်ႈ 6 - ၵၼ် 2

ၵၢၼ်ငၢၼ်းမုၼ်ၶမ်း တွၼ်ႈတႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပဵၼ်ပၢၼ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်း မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈဢွၼ်ဢဝ် သတ်ႉတဝႃႇ ၼႂ်းလေႃးၵ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၸိူၵ်ႈၽွတ်ႈသမ်ႇသရႃႇ တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ၼၼ်ႉယူႇ။

“ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်လႆႈႁူႉႁၼ် တြႃးသတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးၼႆၸိုင် ၵူၼ်းလေႃးၵ ၶဝ်ၵေႃႈ ၵဝ်တေႁႂ်ႈႁူႉၸွမ်း။ ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်လႆႈ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၼႂ်း သမ်ႇသရႃႇၸိုင် ၵဝ်တေဢွၼ်ၸုင်ဢဝ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈဢွၵ်ႇလွတ်ႈ ၼႂ်းသမ်ႇသ ရႃႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်ဢွၵ်ႇလွတ်ႈ ၼႂ်းၸိူၵ်ႈၽွတ်ႈ ၽဝၼႆၸိုင် ၵဝ်တေၶိုင် ႁႂ်ႈဝေႇၼေႇယသတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ဢွၵ်ႇလွတ်ႈ ၼႂ်းၸိူၵ်ႈၽွတ်ႈ ၶွၵ်ႈၽဝ ၼႆႉယူႇ”

ၼႆႉပဵၼ် တၢင်းဢဵၼ်းဢၢၼ်း၊ ၼႆႉပဵၼ်တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း လွင်ႈယႂ်ႇ ၶိုၵ်ႉလူင် ပၢၼ်ပဵၼ်ၼေႃႇလွင်းၸဝ်ႈ။ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၼႆႉ ဝႆႉၸႂ်ၵရုၼႃႇ ဢီးလူ ၼိူဝ်သတ်ႉတဝႃႇဢၼၼ်ႇတယဝ်ႉ။ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း တႃႇတေႁၢမ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ သတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ႁႂ်ႈပေႃးမီး ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၼင်ႇၼႆသေ ၶၢမ်ႇတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ်၊ ၶၢမ်ႇတၢင်း လႆႈႁိူဝ်ႉတူဝ် ႁိူဝ်ႉၸႂ်သေ ၵမ်ႉထႅမ်ပႃႇရမီႇမႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပႃႇရမီႇ တဵမ်ထူၼ်ႈသေ ပဵၼ်ၽြႃးမႃးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈတြႃး၊ ပဵၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃးယဝ်ႉၼႆ ၸွမ်းၼင်ႇ ငဝ်ႈတိုၼ်း ဢၼ်ဢဵၼ်းဢၢၼ်းမႃးဝႆႉၼၼ်ႉ ဢဝ်တြႃးၸႅတ်ႈ တြႃးမၢၼ်ႇ ဢၼ်ၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈ ႁူႉႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉ ပွင်ၶိုင်ႁေႃးၼႄပၼ်ပိူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈတၢင်းဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈၼၼ်ႉ ၸိသင်ႇၼႄပၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းလီယဝ်ႉ။ ဝၼ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းပႅတ်ႈလၢႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး။ ႁေႃး တြႃးၽူတ်ႇပၼ် ၵူႈဝၼ်း ပႅင်ႈၼင်ႇတၼ်းယူႇ။

သြႃႇလီ

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၶူးမေႃသြႃႇလီတႄႉတႄႉ။ လူႁၼ် တူၺ်းထိုင် ၼိူဝ်တပႄးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈတႄတႄႉ။ ၵၢင်ဝၼ်းသၢမ်ပွၵ်ႈ၊ ၵၢင် ၶိုၼ်းသၢမ်ပွၵ်ႈ၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉႁူၵ်းပွၵ်ႈ၊ တိုၼ်းတူၺ်းထိုင် ပုၼ်ႈတပႄး တပၢၼ်းရႁၢၼ်းၶဝ် ၵူႈဝၼ်းယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ မီးလွင်ႈလူဝ်ႇလႆႈ မူၼ်ႉမႄးၼႆ ၸိုင် ပွင်ၶိုင်မူၼ်ႉမႄးပၼ် ၵမ်းလဵဝ်၊ ပေႃးမီး လွင်ႈလူဝ်ႇလႆႈ ယွင်ႈယေႃးၼႆ ၸိုင် ပွင်ၶိုင်ယွင်ႈယေႃး ၵမ်းလဵဝ်၊ ပေႃးမီး လွင်ႈလူဝ်ႇလႆႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၼႆၸိုင် ပွင်ၶိုင် ၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈပၼ် ၵမ်းလဵဝ်။ ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸူႉတပႄး ယုၵ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်သြႃႇသေ လွင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ်ထိုင် တပႄး ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး။

ပေႃးတေၼႄ တီႈတႅၵ်ႈမၼ်းၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႆႇၶႃ ႁၵ်ႉႁွမ် သိမ်းပႅင်း ၶႆႇမၼ်း လီလီၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁၵ်ႉႁွမ်ထိင်း တပႄးရႁၢၼ်းၸဝ်ႈ သႃႇမၼေႇၶဝ်ယူႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸႃႇမရီႇ(ဝူဝ်းၶူၼ်) ဝႆႉဝီႇရိယယႂ်ႇလူင် သေ လူထိင်းပႂ်ႉပႃး ႁၢင်မၼ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ လူထိင်းပႂ်ႉပႃး ၼိူဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးတႄႉတႄႉ။

မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈၸဝ်ႈၵျေးၸူး ႁၵ်ႉႁွမ်လုၵ်ႈၸၢႆးလဵဝ်သေ တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေႇသေႇၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ဢၼ်မႃးၶၢမ်ႇပဵၼ်တပေးၸဝ်ႈ ပွင်ၶိုင်ပၼ် ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ယူႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်မီးတႃ ၶွၼ်လဵဝ်(လုၵ်ႈလဵဝ်) သေ ဝႆႉတႃမၼ်း မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ လူႁၼ်ပႂ်ႉထိင်း တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တပႄးတပၢၼ်းၸဝ်ႈ ပေႃးတေဢမ်ႇလႆႈလူႉလဵဝ်ၼၼ်ႉ လူႁၼ်ပၼ်ယူႇတႄႉတႄႉ။

လူႁၼ်တူၺ်းထိုင် တီႈၼိူဝ် တပႄးတပၢၼ်း၊ ရႁၢၼ်း၊ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၶဝ်တၢၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇယဝ်ႉ ပႆႇၵႃးၵွၼ်ႇ။ ပုၼ်ႈပၢင်ႈ ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီ ၽူႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းလေႃးၵတင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ယူႇ။ ဢတ်ႉတႁိတ ပုၼ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇပႃးသေဢိတ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၶိုင်ပွင်ပရႁိတပၼ် ပုၼ်ႈ ၵူၼ်းၼမ် တၢၼ်ႇၼႆႉၼႆႉ ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ လိူဝ်သေၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်။

ၵၢင်ၶမ်ႈသၢမ်ၶၢဝ်း

ၼိုင်ႈၶိုၼ်းၼႆႉ မီးသၢမ်ၶၢဝ်း။ တၢမ်းၶမ်ႈ 6 မွင်းတေႃႇ 10 မွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ(ပုရိမယၢမ်ႇ)၊ ၵၢင်ၶမ်ႈ 10 မွင်းတေႃႇ တဵင်ႈၶိုၼ်း 2 မွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတွၼ်ႈၵၢင်ၶမ်ႈ(မတ်ႉသိမယၢမ်ႇ)၊ ဢဝ်တဵင်ႈၶိုၼ်း 2 မွင်း တေႃႇထိုင် ၵၢင်ၼႂ် 6 မွင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်း ႁူဝ်မိူင်းသႂ်(ပတ်ႉသိမယၢမ်ႇ)၊ ၼိုင်ႈၶၢဝ်း ၼႆႉမီး 4 မွင်း။

ၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၼႃး ၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၶဝ်ၸမ်း ၼႂ်းသၢမ်ၶၢဝ်းၼႆႉ ၼွၼ်းသွင်ၶၢဝ်းယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ပုရိမယၢမ်ႇၼၼ်ႉ ၵိၼ်ၵိၼ်ၵျေႃႇၵျေႃႇ မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်းသေ ၶၢဝ်းမတ်ႉသိမယၢမ်ႇ လႄႈၶၢဝ်းပတ်ႉသိမယၢမ်ႇၼႆႉ ၼွၼ်းလိုဝ်ႈသဝ်း။

ၶုၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ပွင်မိူင်းၶဝ်ၸမ်း ၼႂ်းသၢမ်ၶၢဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၼွၼ်း ၶၢဝ်းၼိုင်ႈ ၵူၺ်း။ ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ တူၺ်းပွႆးတူၺ်းလၢမ်းသေ ၵျေႃႇသိူဝ်း။ ၶၢဝ်းၵၢင် ၶမ်ႈၼၼ်ႉ တင်းၶုၼ်ၽွင်းမိူင်း၊ ႁူဝ်သိုၵ်း၊ ႁူဝ်ႁၢၼ်ၶဝ်သေ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း။

လႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းႁူဝ်မိူင်းသႂ် တဵင်ႈၶိုင်း 2 မွင်းတေႃႇ 6 မွင်း ၸင်ႇၼွၼ်း 4 မူင်းယဝ်ႉ။

သြႃႇၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸမ်း ၼႂ်းၵႃႈသၢမ် ၶၢဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလိုဝ်ႈၼွၼ်းသေၶၢဝ်း။ လွင်ႈတၢင်းၼွၼ်း လဵၵ်ႉၵႄႇဢႄႇမၢင်တႄႉ တႄႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢိင်ႁႅင်းသမႃႇပၢတ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယူႇလီ ၸိုၼ်ႈသႂ် ယူႇယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ

တၢမ်းၶမ်ႈၸူဝ်ႈ 6 မွင်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵႆႉယၢမ်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေဢၢပ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး တီႈၼွၵ်ႈၵျွင်း ၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းသေ မႃးယူႇ သဝ်း လိုဝ်ႈတူဝ်ၸႂ်ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇၽြႃး သေတီႈတီႈ ၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးႁိုင်မႃး ၵမ်းၼိုင်ႈ ရႁၢၼ်းၶဝ် ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး ယွတ်းယႅတ်းသေ ရႁၢၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးထၢမ် ပျသၼႃႇ လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၵေႃႈ ထၢမ်။ ရႁၢၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ယွၼ်း ၵမ်ႇမထၢၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်း။ ၸိူဝ်း ဢၼ်ၶႆႈၼႄ လၢတ်ႈ ၼႄ သၢႆငၢႆ ဢၼ်ၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႆႈၼႄလၢတ်ႈၼႄယူႇ။ ရႁၢၼ်း ဢၼ်မႃးယွၼ်းတြႃးၵေႃႈ မႃးယွၼ်း။

တပေးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉယမ် မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးတႄႉ တႄႉ။ ၵူဝ်ယမ်သေတ ပဵၼ်ဢၼ်ႁတ်းလၢတ်ႈ ႁတ်းၸႃတေႃႇၸဝ်ႈယူႇ။ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ဢွၼ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇႁတ်းယူႇၸမ်ၼၼ်ႉလႃးလႃး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ထၢတ်ႈမဵတ်ႉ တႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ၵတ်းၸိုၼ်ႈယူႇ တႃႇသေႇၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈၽၢင် ပၵ်းပိူင် မႁႃႇၵရုၼႃႇ ဢၼ်ဢေးလူယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉလႄႈ တပေးၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ၵူဝ်ယမ် ႁၵ်ႉၼမ်ယူႇတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဝႆႈလဝ်ႈထၢမ်မႃးၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ဝႆႉၸႂ်ယိုၼ်းၸႂ်ယၢဝ်း ဢဝ်ၸွမ်းၶၢဝ်းမၼ်းသေ တွပ်ႇၵႄႈပၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် တပႄးၸဝ်ႈ ပေႃးတေၵျေႃႇသိူဝ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶိူဝ်း ၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ႁေႃးၼႄယဝ်ႉ။ ဢဝ်လၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸိူဝ်းဢၼ် ပႅတ်ႈလုၵ်ႈပႅတ်ႈမေး ပႅတ်ႈႁိူၼ်းပႅတ်ႈယေး ပၢႆႈမႃးၼုင်ႈ သၢင်ႇၵၢၼ်းၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ႁၵ်ႉၽြႃး လႆႈတြႃးဢၼ်ၸႅတ်ႈသေ ပဵၼ်သင်ႇၶႃႇၸႅတ်ႈ မႃးယူႇ။

ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်း

လၢတ်ႈႁေႃးတြႃးပၼ် တပႄးၶဝ် တေႃႇထိုင် ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမူတ်း၊ ပေႃးဝႃႈ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းယဝ်ႉၼႆ ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼႆႉ ၽူႈပရလေႃးၵ (ၽီ သၢင်ၶဝ်) မႃးပူႇၸေႃႇၵၼ်ႇတေႃးၽြႃးလႄႈ လႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇထူပ်းႁၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ႁၢင်ႈၽၢင်ၵႃႇယတူၼ်တူဝ် ၽီသၢင်ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ် ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၼႃႇ ဢႃးလႃးလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇမီး လွင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၼႆၸိုင် တႃႇတေ မႃးၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈမႃးဝႆႈ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ၶၢဝ်းၵူၼ်း ထၢတ်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇမႃးဝႆႉၽြႃးယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်း တင်းၶိုၼ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈတွပ်ႈၵႄႈလိတ်ႈ ၸိူဝ်း ဢၼ်ၽီသၢင်ၶဝ် မႃးထၢမ်ၼၼ်ႉသေ ႁေႃးတြႃးပၼ်ၵႂႃႇ ၸွမ်းၼမ်ႉၸႂ်ၶဝ် ယဝ်ႉ။ ပေႃးၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်း သုတ်းသဵင်ႈ ဝၢႆးၽီသၢင်ၶဝ် မိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇၵႂႃႇၽၢႆႈသၢင်းၵျၢၼ်ႇ(ပႆတဵဝ်း) သေတီႈတီႈယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁူဝ်မိူင်းသႂ်ယူႇယဝ်ႉ။

ၶၢဝ်းႁူဝ်မိူင်းသႂ်

ၶၢဝ်းႁူဝ်မိူင်းသႂ် တဵင်ႈၶိုၼ်း 2 မွင်းတေႃႇ 6 မွင်းၼႆႉ ၽႄႁဵတ်းပဵၼ် သၢမ်တွၼ်ႈ။ ၼိုင်ႈတွၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉပႅတ်ႇသိပ်းမဵတ်ႉ (မိၼိတ်ႉ)။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး လႆႈႁိူဝ်ႉၼူၼ်းဢူၼ်ႈ ၵူၼ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး တင်းဝၼ်းလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တူၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈ ပေႃးတေ ယူႇလီၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉ ၽၢႆႈပႆပၼ် မွၵ်ႈ 80 မဵတ်ႉယူႇ။

ဝၢႆးၽၢႆႈသၢင်ႈၵျၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၶၢဝ်းႁူဝ်မိူင်းသႂ် တွၼ်ႈသွင် မွၵ်ႈၵၢင်ၼႂ် 3 မွင်းပၢႆ 20 မဵတ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈမိူဝ်း ၼႂ်းၵျွင်းၸဝ်ႈ မိူဝ်းၵိင်းဝၢႆႇ ၽၢႆႇၶႂႃ ၼိူဝ် တီႈၼွၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ဢဝ်တိၼ်တၢင်ႇသွၼ်ႉၵၼ် ဢမ်ႉပၼ်သတိ လုတ်ႈ ၵိင်းၼိမ်မွၵ်ႈ 80 မဵတ်ႉယူႇ။

ၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 4 မွင်းပၢႆ 40 မဵတ်ႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႉၶဝ်ႈၽလသမႃႇပၢတ်ႈသေ ႁွမ်ႁႅင်း တႃႇတေၶဝ်ႈၵၢၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ “လွင်ႈ ၶဝ်ႈၽလသမႃႇပၢတ်ႈ”ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ပဵၼ် ၸႂ်သင်၊ ဝႆႉဢႃႇရူမ်ႇ တီႈၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ ၵတ်းၸိုၼ်ႈငိမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢႃႇ ရူမ်ႇယဵၼ်လႄႈ ၸႂ်ၸင်ႇယဵၼ်၊ ၸႂ်ယဵၼ်လႄႈ တူဝ်ၸင်ႇသိူဝ်းသႃႇယူႇလီ။ ပိူဝ်ႈမီး ၸႂ်သိူဝ်းသႃႇလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းပၼ် ၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈၵူၼ်း တင်းၼမ် လႆႈယူႇသေႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵၢင်ၼႂ်

ၵၢင်ၼႂ် ၶၢဝ်းႁူၵ်းမွင်းၸမ်ထိုင် (ၶၢဝ်းႁူဝ်မိူင်းသႂ်တေမူတ်း)ၼၼ်ႉ ၵိုတ်း လိုဝ်ႈသဝ်း လွင်ႈၶဝ်ႈၽလသမႃႇပၢတ်ႈသေ ပိုၼ်ၽႄႈ မႁႃႇၵရုၼႃႇ ၸႂ်ဢီး လူ တီႈၼိူဝ် သတ်ႉတဝႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇသပ်ႉပၺ်ႇၺု ဢၼ်ႁူႉႁၼ်လႆႈ ၵူႈလွင်ႈၼၼ်ႉ မုင်ႈၸႅင်ႈတူၺ်း ၵမ်ႇၽႃႇၵူႈတီႈ ၸၵျ ဝလႃႇ ၵူႈတီႈ။ “ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵဝ်ၸဝ်ႈတေလႆႈ ၵႂႃႇၽူတ်ႇဢဝ် ၽူႈလႂ် ၽႂ်ၼေႃး” ဝူၼ်ႉထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးဝႃႈ ၼႂ်းၺၢၼ်ႇၸဝ်ႈ ႁၼ်ၸႅင်ႈ ထုၵ်ႇ လီလႆႈၽူတ်ႇဢဝ် ၽူႈမီးပႃႇရမီႇၼႆၸိုင် ၶၢဝ်းတၢင်း ၵႆတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵႆ တိုၼ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈႁွတ်ႈသေ ႁေႃးတြႃးၼႄပၼ်ယူႇ။

မိူဝ်ႈဢၼ် ၼေႃႇၸဝ်ႈမႁႃႇၵသ်ႉသပ ၸၢႆးပိပ်ႉပလိ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း မႃးၼၼ်ႉ တီႈၶၢဝ်းတၢင်း သၢမ်ၵႃႇဝုတ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယေႃးၶိင်း ၵႂႃႇပႂ်ႉႁပ်ႉ ႁူဝ်တၢင်းမၼ်းယူႇ။ တႃႇတေၵႂႃႇ ၽူတ်ႇဢဝ် ၽီလူးလူင် ဢႃႇလႃႇဝၵသေ ႁေႃးတြႃးပၼ်ၼၼ်ႉ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ လႆႈသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ သၢမ်သိပ်း ယူႇၸ ၼႃႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်လၢႆးၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ဢင်ႇၵုလိမႃႇလ ဢၼ်ဢၢင်ႈၽၼ်း မႄႈမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈလႆႈၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်း သၢမ်သိပ်းယူႇၸၼႃႇသေ ႁေႃး ၼႄပၼ်တြႃးယူႇ။

တီႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ပၵ်ႉၵုသႃႇတိၼၼ်ႉၸမ်း 45 ယူႇၸ ၼႃႇ။ မႁႃႇၵပ်ႉပိၼၼၼ်ႉၸမ်း ယူႇၸၼႃႇ သွင်ပၢၵ်ႇ။ ထၼယၸမ်း ယူႇၸၼႃႇၸဵတ်းပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇ ႁေႃးတြႃးပိုၼ်ၽႄႈ သႃႇသၼႃႇ ယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇ တပႄးဢွၼ်ႇ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ၊ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇတိတ်ႉသ တေပဵၼ်ရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်း ယူႇၸၼႃႇသွင် ပၢၵ်ႇလႄႈ သၢမ်ၵႃႇဝုတ်ႉၼႆ လႆႈၵႂႃႇၶိုင်သၢင်ႈပၼ် ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈယဝ်ႉ တူဝ်ႈယဝ်ႈ။

တႃႇတေ ၵႂႃႇႁေႃးတြႃးပၼ် ၽူႈဢၼ်ထိူၵ်ႈၽူတ်ႇ(ထိူၵ်ႈၶျွတ်ႈ)ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်ၼႆ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ပႆဢဝ်ယူဝ်းယူဝ်း။ ယိူင်းဢၢၼ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ပႆဢဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း ၼင်ႇႁိုဝ်သတ်ႉတဝႃႇၶဝ် ႁႂ်ႈပေႃး လႆႈႁၼ်ၽြႃးသေ ႁႂ်ႈပဵၼ် ၸႂ်ၼပ်ႉယမ်၊ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၼပ်ႉယမ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼႆ တိုၼ်းမီး ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီတင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဝႆႉၸႂ် မႁႃႇ ၵရုၼႃႇၼင်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇၶၢမ်ႇပႆတိၼ်ဢဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း ၵႆ ၼႃႇၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸဝ်ႈၸင်ႇဢဝ် ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းသေ ယေႃးၶိင်းၵႂႃႇ။

တႃႇတေ ႁဵတ်းပၼ် ၵၢၼ်ပရႁိတ ပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼၼ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈ မၢင်လႂ် ၵႂႃႇပႃးလဵဝ်။ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၵႂႃႇယူဝ်းယူဝ်း။ ပေႃးလူဝ်ႇၼႆ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ပွႆႇဢူဢၢႆသၢႆငဝ်း ႁိူဝ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းႁိူင်းသေၵႂႃႇ။ တၢင်းသဵၼ်ႈလႂ် တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႂႃႇၼႆ တိုၼ်းႁူႉဝႆႉလႄႈ တူၺ်းမုင်ႈႁၼ်ထိုင် သၢႆငၢႆ ၼမ်ႉတွၼ်း သတ်ႉတ ဝႃႇၶဝ်သေ ၵႂႃႇႁႂ်ႈတူၵ်းထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈဢဝ်လီလီယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈဝၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီး ၽူႈဢၼ်တေထိူၵ်ႈလႆႈတြႃး ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေပဵၼ် ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းလေႃးၵၶဝ် ၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇပႆတုင်းသွမ်းယဝ်ႉ။ ၵႂႃႇတုင်းသွမ်းၼႆ ၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈ ၵႂႃႇပႃးလဵဝ်၊ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်းတပႄးတပၢၼ်း ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ်။

ပေႃးၶၢဝ်းတုင်းသွမ်း တိုၵ်ႉၸဝ်ႉယူႇၼႆၸိုင် ၵႂႃႇဢုပ်ႇၵႂႃႇလၢတ်ႈတေႃႇ ၸိူဝ်းၵိူင်းသြႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးမီး ၶေႃႈထၢမ်မႃး မီးပၼ် ႁႃမႃးၼႆၵေႃႈ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ယဝ်ႉ။ ၵိူင်းသြႃႇမၢင်ၵိူင်း ဢၼ်ၽႃႇသႃႇ ဢမ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးၽၢႆႇလင်ၽြႃးၼႆ ဢွၼ်ၵၼ် လူလၢႆၶႃႉၸိုဝ်ႉၶၢႆသဵင် ၶၢမ်ႇထဵင်ၽြႃးသေတႃႉ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽႅဝ်မႃး တီႈၶဝ်ၼင်ႇၼႆၼႆ ဢွၼ်ၵၼ် ၼႃႈလူႉတႃမႃႇ လိၵိလၼ်းၵၼ်း ဝႄႈပၼ် တီႈၼင်ႈမုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းၼင်ႈ တီႈဢၼ်တႅမ်ႇသေ မုၼ်ၶမ်းသေ ၶၢမ်ႇၶႅၵ်ႇ ယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းၶုၼ်သေ ဢမ်ႇၵႃး လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵုင်ႇၽုင်း သီႇရိၵေႃႈ ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉ။ ၶဝ်ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ ၽုင်းဢူၽြႃးလႄႈ တိုၼ်း လႆႈႁပ်ႉႁွင်း ႁပ်ႉတွၼ်ႈယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၵၢၼ်သွမ်းၸဝ်ႈ ယဝ်ႉသေတႃႉ ၼင်ႈပႂ်ႉဝႆႉ တီႈၼင်ႈၸဝ်ႈ တေႃႇထိုင်ရႁၢၼ်းၶဝ် သုင်းၶဝ်ႈသွမ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉယူႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သုၵ်ႈ တိၼ်ယဝ်ႉ ၸုၵ်းၼိူဝ် တီႈသုၵ်ႈတိၼ်ၼၼ်ႉသေ

“လုၵ်ႉႁၵ်ႉၵဝ် ရႁၢၼ်းၶဝ် လေႃးၵလူင်ၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇၽြႃး တေမီးမႃး ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉ မၼ်းယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇတေပဵၼ်ၵူၼ်း ႁႂ်ႈပေႃး လႆႈမီး တၢင်းႁူႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ တႃႇတေ လႆႈမီး သတ်ႉ ထႃႇတြႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ တႃႇတေလႆႈပဵၼ်ပၢၼ် ရႁၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇငၢႆႈ။ တႃႇတေလႆႈငိၼ်းတြႃး ၽူႈၵူၼ်းလီ ၽူႈမျၢတ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇသူလႆႈမႃးၶိုတ်း မႃးၺႃးၽြႃးယူႇၼႆႉ ယႃႇပေယူႇမဝ်မဝ်မၢင်မင် ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ ၵူႈၽႂ် မၼ်းတႃႉ”

လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတိုၵ်းသူၼ်း ပၼ်သတိၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ တီႈၼႆႈ ပေႃးမီး ၶေႃႈ ထၢမ်မႃးၼႆၵေႃႈ တေႃႈႁေႃးတွပ်ႇလၢတ်ႈပၼ် ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ရႁၢၼ်းမၢင်ၸိူဝ်း မႃးယွၼ်းဢဝ် လၢႆးၽိုၵ်းၵၢၼ်တြႃးသေ ၵႂႃႇမိူဝ်းၶတ်းၸႂ် တီႈဢၼ်တူၵ်း ထုၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်း ၵၼ်ႇထၵုတီႇ တီႈယူႇ ၽြႃးသေ ဢဝ်ၺၢၼ်ႇ ယဵမ်ႈမုင်ႈတူၺ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈသတ်ႉတလေႃးၵ လူင်ယူႇ။

ၵၢင်ၶမ်ႈ

ၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇထူပ်းႁၼ် ၽူႈဢၼ်မႃး ၶုပ်ႉၵွမ်းၼွမ်းဝႆႈၽြႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁေႃးတြႃးပၼ်ၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ငၢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်းသၢႆငၢႆ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈလႄႈဝႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႇႁၢင်ႈ ၶိုင်ပဵၼ် ပၢင်တြႃးသေ ႁေႃးတြႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၵူၺ်းလႄႈသင် ၼင်ႇ ႁိုဝ် ပေႃးတေ ဢမ်ႇလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်းလၢႆလၢႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈဢဝ် တြႃး ႁေႃးပၼ်ယဝ်ႉ။

မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ရႁၢၼ်းၶဝ် ၸၢင်ႈပဵၼ်ပျသၼႃႇမႃးလႄႈ လႆႈၵႄႈလိတ်ႈ တႅပ်းတတ်းပၼ် ၵူႈလွင်ႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽူႈတတ်းတြႃးလူင်ယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးထႅင်ႈၼႆ လႆႈႁဵတ်းပၵ်းပိူင် ဝိၼေးဝၢင်းဝႆႉပၼ်ထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ပေႃးဝႃႈ တႃႇတေ ၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်း ဢမ်ႇမီး ၼႆၸိုင် ၵုမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇ ထူပ်းႁၼ်ၸိူဝ်းၽႅဝ်မႃး လႆႈႁေႃးတြႃး၊ လႆႈပိင်း ၺၢတ်ႈဝိၼေး ႁဵတ်းၼႆသေ လႆႈဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵၢင်ဝၼ်း မူတ်းသဵင်ႈၵႂႃႇ ၵမ်ႈၼမ်။

ႁဵတ်းၼႆ ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ပုၼ်ႈပၢင်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်သေ သဵင်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃးထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈ လႆႈၶၢမ်ႇၵၼ်ႇတေႃး ၽူႈဢၼ်မႃး ၵၼ်ႇတေႃးၽြႃးလူးၵွၼ်ႇ။ လႆႈႁေႃးတြႃး သင်ႇသွၼ်ပၼ်ၸွမ်း လွင်ႈတၢင်း မၼ်း ႁႂ်ႈတူၵ်းထုၵ်ႇၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ။ ပၢၼ်ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၶဝ် ၵိၼ်ၶဝ်ႈတၢမ်းၶမ်ႈယဝ်ႉ ဢဝ်မွၵ်ႇ ဢဝ်ၼၢမ်ႇသႃႇသေ တိုၼ်းယၢမ်ႈမိူဝ်း တီႈၵျွင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မီးဝႆႇၼႆၵေႃႈ ဢွၼ် ၵၼ် ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး။ ဢွၼ်ၵၼ် ထွမ်ႇဢဝ်တြႃး။ ပေႃးၺႃး ၶၢဝ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းၼႆၸိုင် မႃးဝႆႈလူႇ ရႁၢၼ်းသင်ႇၶႃႇၶဝ် ၸဝ်ႈသေ ထွမ်ႇတြႃးတီႈၶဝ်ၸဝ်ႈ။ တၢမ်းၶမ်ႈ လွင်ႈဢၼ် ၵႂႃႇမိူဝ်းလူႇမိူဝ်းဝႆႈ တီႈၵျွင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ။ ပၢၼ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈၵိၼ် ၼုင်ႈသဝ်း လူမ်ၸႂ်သေ ၸင်ႇလႆႈၶၢဝ်းယၢမ်ၼမ်သေ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁႃႁဵတ်းလႆႈ လွင်ႈတၢင်းလီ ၵၢၼ်ၵုသူဝ်ႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈဢၼ်ၽြႃး သင်ႇၶႃႇလႄႈတၵႃႇယိင်းၸၢႆး ၶိင်းၼၢႆးၶဝ် မႃးထူပ်းႁၼ် ၵၼ်ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ပေႃးတေဢမ်ႇပဵၼ် ၸႂ်ၸပ်းႁွႆႈ သမ်ႇ ယေႃးၸၼ်ႇ ၼိူဝ်တၵႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဝႆႉသတိတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ၸႃတေႃႇၵၼ်ၼႆၵေႃႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇ ဢုပ်ႇ။ ၵူၺ်းဢုပ်ႇလၢတ်ႈႁေႃး ၶေႃႈၵႂၢမ်းတြႃးၵူၺ်း။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၼႆၵေႃႈ သြႃႇၵဝ် မုၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ၼႆ တိုၼ်းဢမ်ႇဝႃႈ၊ တိုၼ်းဢမ်ႇဝႆႉၸႂ် တိတ်းၸပ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈယူႇသဝ်း တီႈလဵဝ်လႄႈ ၶဝ်မႃး ထူပ်းၺႃးၵၼ်ၼႆၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶႅၵ်ႇထူပ်းႁၼ်ၵၼ် ၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၼႃႈၵၢၼ် သႃႇသၼႃႇႁဝ်းၼႆၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်ႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းပႅင်း သႃႇသၼႃႇတႄႉတႄႉ။ ဢိင်ပိုင်ႈသဝ်းၸမ် ယုမ်ႇယမ် ၽြႃးတြႃးသင်ႇၶႃႇတႄႉတႄႉ။ တြႃးၽြႃးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၵျၢင်ႉ ၵမ် ပႂ်ႉပႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႃႇယုတူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈသေ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၽႄႈတိူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ယဝ်ႉ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ၼႃႈႁူဝ်ၶမ်ႈၼႆ သမ်ႉလႆႈႁပ်ႉထူပ်း ရႁၢၼ်း သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁေႃးတြႃးပၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈသေ ၶၢဝ်းႁူဝ်ၶမ်ႈၸမ်ႉ လႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇထူပ်းႁၼ် ၽီသၢင်ၶဝ်သေ ႁေႃးၼႄတြႃးပၼ်ယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းႁူဝ် မိူင်းသႂ် လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ လိုဝ်ႉၸႂ်ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈသေ လႆႈၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ဝႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇ တေႁေႃးတြႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၼင်ႇၼႆလႄႈ ၵၢင်ငၢၼ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသူႈ လႃႈလီႈတၼ်း။ ပိူဝ်ႈၼႆ ၼႂ်းၵႃႈ ၽူႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ် ၵၢၼ်ပရႁိတၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ဢၼ် ၵၢၼ်ၼမ်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈယူႇ ယဝ်ႉ။